“Anayasaya göre ‘Angarya’ suçtur”

Bir süredir bazı okullarda nöbet tutmak istemeyen öğretmenlerin nöbet listesinden çıkarılarak, onların yerine diğer öğretmenlere fazladan nöbet tutturulduğunu iddia eden Çanakkale Eğitim Sen Yürütme Kurulu, bu durumun kendisine daha fazla nöbet görevi yüklenen öğretmenler açısından yıpratıcı bir durum olduğuna ve okulda da iş barışını bozduğuna dikkat çekti. Çanakkale Eğitim Sen Yürütme Kurulu`nun açıklamasında; “Okullarda öğretmenlerin nöbet tutması konusu güncel durumu ile öğretmene angarya olarak dayatılan bir konudur. Öncelikle belirtmek gerekir ki “angarya” anayasaya göre suçtur. Her ne kadar Milli Eğitimle ilgili Yasalarda tanımlanmasa da, Yönetmeliklere birer madde konularak yönetici ve öğretmene nöbet görevi verilmektedir. Nöbetlerde uyulması gereken esaslar da öğretmenler kurulunda görüşülerek okul yönetimince belirlenmektedir. Sendikamız, okuldaki nöbet görevini eğitim-öğretimin bir parçası olarak görmektedir. Ancak bir süredir , bazı okullarda nöbet tutmak istemeyen öğretmenler nöbet listesinden çıkarılarak , onların yerine diğer öğretmenlere fazladan nöbet tutturulmaktadır. Bu da kendisine daha fazla nöbet görevi yüklenen öğretmenler açısından yıpratıcı bir durum olmakla birlikte, okulda da iş barışını bozmaktadır. Ayrıca yukarıda belirttiğimiz sebeple nöbetçi öğretmenin görev ve sorumluluklarının net tanımlanmamış olması sebebiyle öğretmenlerin çeşitli sıkıntılar yaşadığı açıktır. Bunun dışında öğretmene büyük bir sorumluluk yükleyen nöbet görevinin herhangi bir maddi karşılığının olmaması da kabul edilemez” denildi.

 

Eğitim-Sen`den öneri

Sendika olarak okullardaki nöbet görevine ilişkin sundukları önerilerin hayata geçirilmesi için bir an önce yasal adımın atılmasını ve mevcut sorunların giderilmesini talep eden Çanakkale Eğitim Sen Yürütme Kurulu; “14 sayılı ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü) Sözleşmesi; çalışanların haftalık ve günlük çalışma sürelerinin tahdidi olarak belirtilmesi yoluyla, haftalık normal mesai süresini aşan çalışmalar “fazla mesai” kavramı adı altında uluslararası hukuka ve iç hukukumuza yerleşmiş ve bu fazla mesailerin ancak belli bir ücret mukabilinde yapılacağı kabul edilmiştir. Anayasamızın “Hiç kimse zorla çalıştırılamaz. Angarya yasaktır.” hükmünü içeren 18. maddesi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun fazla çalışmanın saat başına ücretlendirilerek ödenmesini içeren 178. maddesi, yine aynı kanunun 99. maddesi, haftalık çalışma süresinin sınırlarını ve fazla çalışmanın saat başı ücretlendirilmesini istisnasız kural olarak getirmiştir. İlgili mevzuat gereğince eğitim kurumlarında görevli yönetici ve öğretmenlerce fiilen yerine getirilen nöbet görevi karşılığında, nöbet tutulan her gün için 4 saat ek ders ücreti ödenmesi ve bu görevler dahil öğretmenlere birim ders saat içinde ödenen ek ders ücretlerinin artırılması, Kamu Personeli Danışma Kurulu (KPDK) Toplantısında görüşülmüşse de henüz bir sonuç doğurmamıştır. Bu sebeplerle Sendikamız okullardaki nöbet görevine ilişkin aşağıdaki önerilerin hayata geçirilmesi için bir an önce yasal adım atılması ve mevcut sorunların giderilmesini talep etmektedir: 1. Öncelikle nöbet hizmetinin ortak-yasal bir zemine dayandırılması ve uygulamadaki farklılıklara son verilmesi gerekmektedir. Bu sayede öğretmenlerimiz anaokulundan liseye kadar her türden eğitim kademesinde sadece bir uygulamayı esas alarak nöbet hizmeti verecek ve yöneticilerin kişisel inisiyatif kullanmalarından kaynaklı farklı uygulamalar sona erecektir. 2. Nöbet görevleri en fazla haftada bir gün olmak üzere, Yönetmeliklere koşulları belirlenmiş bütün öğretmenlere eşit olarak dağıtılmalıdır. 3. Öğretmenlerin nöbetçi oldukları günlerde ders ve diğer görevleri azaltılmalı, öğretmenin nöbeti sırasında dinlenecek zaman ve mekân yaratılmalıdır. 4. Diğer meslek gruplarında nöbet hizmeti “Fazla Çalışma” olarak kabul görmekte ve bunun için ek bir ücret ödemesi yapılmaktadır. Öğretmenlere nöbet hizmetleri için herhangi bir ek ücret ödemesinin yapılmaması Anayasa’nın 10. maddesinde düzenlenen eşitlik ilkesine aykırı olduğundan; nöbet hizmeti angarya olmaktan çıkarılıp “ek ders” olarak kabul edilmeli ve ücreti ödenmelidir” ifadelerini kullandı.