Edebiyat dünyasının en prestijli ödülü olarak kabul edilen Nobel Edebiyat Ödülü’nün 2023 yılı sahibi belli oldu. İsveç Akademisi tarafından yapılan açıklamaya göre, 2023 Nobel Edebiyat Ödülü’nü “yenilikçi oyunları ve nesirleri” dolayısıyla Norveçli yazar Jon Fosse kazandı. Fosse, böylece Norveç’ten Nobel Edebiyat Ödülü alan ilk yazar oldu. Peki, Jon Fosse kimdir? Hangi eserleriyle tanınıyor? İşte 2023 Nobel Edebiyat Ödülü’nün sahibi Jon Fosse hakkında merak edilenler…
Jon Fosse, 29 Eylül 1959’da Norveç’in Haugesund kentinde doğdu. Bergen Üniversitesi’nde felsefe ve edebiyat eğitimi aldı. 1983 yılında ilk romanı “Raudt, svart” (Kırmızı, Siyah) ile edebiyat dünyasına adım attı. Daha sonra roman, öykü, şiir, deneme ve oyun türlerinde pek çok eser verdi. Fosse, özellikle tiyatro alanında büyük bir başarı yakaladı. Oyunları 40’tan fazla dile çevrildi ve dünyanın birçok ülkesinde sahnelendi.
Fosse, minimalist ve ritmik dil kullanımı, derinlikli karakter analizleri ve evrensel temalarıyla dikkat çekti. Fosse’un eserlerinde sıkça işlediği konular arasında varoluşsal sorunlar, insan ilişkileri, aşk, ölüm, yalnızlık ve din vardır. Fosse’un tarzı Samuel Beckett, Harold Pinter ve Ingmar Bergman gibi ustalardan etkilenmiştir.
Fosse, yaşamını Norveç’in batısındaki Grotten’de sürdürmektedir. Evli olan Fosse’un üç çocuğu vardır.
Jon Fosse’un eserleri arasında şunlar bulunmaktadır:
Roman: Raudt, svart (1983), Stengd gitar (1985), Blod. Steinen er (1987), Naustet (1990), Flaskesamlaren (1991), Melancholia I-II (1995-96), Morgon og kveld (2000), Andvake (2007), Olavs draumar (2012), Kveldsvævd (2014)
Öykü: Nok nok. Stein til stein (1986), Prosa frå ein oppvekst (1992), Det er Ales (2004)
Şiir: Engel med vatn i augene (1986), Hundens bevegelsar (1989)
Deneme: Frå telling via showing til writing (1993), Gnostiske essay (1999)
Oyun: Og aldri skal vi skiljast (1994), Nokon kjem til å komme (1996), Barnet (1997), Mor og barn (1997), Sonen (1997), Namnet (1998), Natta syng sine songar (1999), Ein sommars dag (1999), Drøm om hausten (1999), Vinter (2000), Ettermiddag (2000), Besøk (2000), Jenta i sofaen (2001), Dødsvariasjonar (2002), Vakkert (2002), Lilla (2003), Suzannah (2004), Sa ka la (2004), Rambuku (2006), Skuggar (2007), Svevn (2010), Eg er vinden (2011), Desse auga (2013)
Yunus Erzincanlı
