Zincir Oteller Turizme Darbe Vuruyor
Aşkın Art Hotel Sahibi Aşkın Değirmenci kent turizmini değerlendirdi. Çanakkale’nin yeni otellere ihtiyacı olmadığını bildiren Değirmenci, “Kente turist getirecek organizasyonlara ihtiyaç var” dedi.
Çanakkale Turizminde arz talep dengesinin kesişme noktasına geldiğini bununda önümüzdeki yıllarda hissedileceğini bildiren Aşkın Art Hotel Sahibi Aşkın Değirmenci; “Bir kentin otel var diye müşterisi artmaz. Bir kentin aktivitesi, turiste sunduğu yemeği, eğlencesi ile Çanakkale için söyleyecek olursak kordonu, Gelibolu, Truva da sundukları ile müşteri gelir” dedi. Turizmin önünün açılması ve geliştirilmesi için kurula ihtiyaç olduğunu ifade eden Değirmenci; “Bu kurulda devlet, belediye, özel sektör olmalıdır. Oluşturulacak üst kurul turizmle ilgili tanıtımı üstlenecek. Turizm yatırımlarını yönlendirecek. Kurulun görevlendirdiği komite de olmalı. Etkinlikler bir takvim içinde planlanıp turistik aktivite olarak sunulmalı. Artık bunun zamanı geldi” şeklinde konuştu.
Olay; Turizmi genel hatları ile değerlendirir misiniz?
Aşkın Değirmenci; Balkanlardan gelen turist sayısında ilerleme ya da gerileme yok. Avrupa Birliği ekonomisinin sıkıntılı olduğu dönemde bu durum aslında sevindirici. Balkan pazarında gerileme yaşamamamız iyi bir durum. Hatta benim balkan pazarındaki rezervasyonlarımda az da olsa artış var. Çanakkale için bu sene konaklama verilerinde bunu daha detaylı göreceğiz. Gelibolu seyahati yapacak olanların en fazla ziyaretçi olarak geldikleri ayın içerisindeyiz. Mayıs sezonun zirve yaptığı ay. Hafta sonu değil hafta içi guruplarda oluyor. Bu da pozitif bir gelişme. Bizde hep hafta sonu yoğunluk yaşanıyordu. Geçtiğimiz ay tüm hafta sonları ondan önceki ay yine tüm hafta sonlarında tüm oteller sıkıntısızca bir dönem geçirdiler. Otellerin uyguladıkları ücretlerde çok önemli. Herhangi bir değişiklik yok. Ama gelirde de değişiklik yok. Fakat, giderlerde artış var. Bu konuda çok pozitif değiliz. Genelde gelir düşünülür oteller için ama en fazla hesaba katılması gereken husus otellerin giderleridir. Gelir durduğu yerde sayıyorsa giderler artıyorsa bu durumda sıkıntı vardır. Elektrik, ısınma, personel giderlerimiz arttı. Turizm gelirlerinde artış var ama giderlerde daha fazla artış var. Örnegin turizm gelirinde Türkiye hep rekor kırar ama turizm gelirini yaratırken otellerin giderlerini hiç kimse düşünmez. Yıl sonunda turizm gelirlerinde 20 milyar dolar elde ettik denecek. Peki otel dışarıya kaç milyar dolar verdi? Yada bütçe açığında otelin performansının katkısı nedir? Bundan kimse bahsetmiyor. Artık bunun üzerinde önemli şekilde durulmalıdır. Turizm geliri açıklandığı zaman herkes şunu bilmeli bu para bizim değil içinden masraflar çikacak. Zincirleşmeye gidilen oteller bu ülke turizmine konulmuş dinamittir. Ülkenin zincir oteli kaç tane var? Adam dışarıdan geliyor. Personel, yöneticiyi dışarıdan getiriyor. Senden de vasıfsız işçi tutuyor ve parayı ülkesine götürüyor. Maalesef buna destek veren yöneticilerimiz var. Zincir otel girdiği zaman ülkenin getirisi daha da azalıyor. Hiç olmasın denemez. Ama oran rahatsız edici seviyeye geldi. Halkımızda tıpkı fast food zincirin sunduğu hizmet gibi zincir otelin sunduğu hizmeti almayı tercih etmeye başladı Yabancı değil yerli turistte bunu tercih ediyor. En büyük örnekte Antalya’dır. Geçen yıl kaç Türk otel vardı? Şimdi kaç tanesi zincir otele katıldı? Bu tespit edilmelidir. Turizm açısından, ülke açısından bunu negatif görüyorum. Çanakkale’de şu anda bu tip yatırımcıların gelmesini gerektirecek turizm potansiyeli mevcut değildir. Fakat, eli kulağındadır, kapıya dayandılar. Zincir oteller de Çanakkale’ye yatırım yapacaktır. Bizim kentli otellerimiz zaman içinde bu zincir otellerin hakimiyetine teker teker gireceklerdir.
Olay; Çanakkale turizmi abartılıyor mu?
Aşkın Değirmenci; Ziyaretçi ile turizmcinin arasındaki farkı kesin çizgilerle tespit etmeliyiz. Ziyaretçi herhangi bir yeri günü birlik ziyaret edip çikar, orada kalmaz, ziyaret eder. Kalmadığı zaman dünya turizm örgütü “bu kişi turist değildir” diyor. Kaldığı zaman katma değer bırakır. Gelen ziyaretçi sayısı Çanakkale’de çok. Seneye belediye seçimleri olduğunu düşünürsek bu sezon rekor kırdık. Bunlar birde bedava getiriliyor. Parti ayırmaksızın tüm belediyeler bunu yapıyor. Bunlar turist değil. Bunlara turist dersek Çanakkale, dünyanın sayılı yerlerinden biri olur. Ama turist diye adlandıramadığımız için Çanakkale bu noktada. Çanakkale Belediyesi turizmcilere gelin yatırım yapın diyerek yardımda ediyor. Turizmci gelsin diyor ama gelmediğine göre Çanakkale’ye yoğun bir ilgi yok. Para akıllıdır. Her yere gitmez. O nedenle buradaki duruma karar veriyor. Henüz zamanı değil diyor. Dışarıdan bakarsak Çanakkale çok turist gelen bir yer olarak görülüyor. Ama turizme etki etmiyor. Dışarıdan görüldüğü gibi değil abartılıyor.
Olay; Meslektaş arasında rekabet var mı?
Aşkın Değirmenci; Mart ayından itibaren bu aya kadar rekabetten söz etmek mümkün değil. Otellerin fiyatları aşağı yukarı aynı. Aşağı yukarı dolular. Bu nedenle rekabet olmaz. Herkes iyi kaptan. Kötü kaptan kışın belli oluyor. Kışın bir sürü atraksiyon oluyor. Rekabet kışın var. Kışın burayı ziyaret eden ziyaretçi potansiyeli kadar gelir sağlanırsa hiç bir otel yaşayamaz. O dönemde insanlar ayakta kalmaya borç ödemeye çalisiyor. O dönem rekabet oluyor ama şimdi söylenemez. ÇATOD üyesi olanlar adına söylemek gerekirse kimsenin anlayamadığı ve kavrayamadığı dışarıdan görenlerin şaşkınlıkla karşiladığı güçlü bir ilişki var. Fuarlara beraber gidiyoruz. Ülkemizde bunu başka kentte göremezsiniz. Bir etkinliğe birlikte destek oluyoruz. Bunu da kimse anlamıyor. Turistik otelciler derneği birlik beraberlik içinde. Bu birlik Türkiye de tek. Bunun başka örnegini görmedim. Başka yerde üç otelci bir araya gelemez.
Olay; Çanakkale’de yeni otellere yada yatak kapasitesinin arttırılmasına ihtiyaç var mı?
Aşkın Değirmenci; “Cuma, Cumartesi günlerini Mart-Nisan-Mayıs aylarını düşünüyorsak herkes otel yapsın. 20 otelde olsa kaldırır. Ama gösterge bu değil. Zamanı gelecek pazar günü üç odaya düşülüyor. Yeni açılmış tesislerde dolmuyor. O zaman işletmenin yaşaması zorlaşiyor. Çanakkale arz ve talepte kesişme noktasına geldi. Bu tehlikeli bir noktadır. Hatta arz birazda talebin üzerindedir. Yeni yatırımlarda bittikten sonra bu sıkıntı açığa net bir şekilde çikacaktir. Biz müşterimizi getirir pastayı arttırırız deniyor ama böyle bir şey yok. Bir kentin otel var diye müşterisi artmaz. Bir kentin aktivitesi, turiste sunduğu yemeği, eğlencesi ile Çanakkale için söyleyecek olursak kordonu, Gelibolu, Truva da sundukları ile müşteri gelir. Otel var diye gelmez. Müşteri gelir sonra kalacak yer var mı diye sorar. Turist bir yere tatil için gider, otel var diye gitmez. Çanakkale’nin bundan sonra otel yapmak yerine aktivite ve organizasyon yapma üzerine enerjisini çevirmesi gerekmektedir. Zaman o zamandır. Kentin fayda sağlaması açısından bu önemlidir. Aktivite, organizasyon eksiklikleri vardır. Bunları yapıyor olmalıyız. Otel en son düşünülmesi gereken bir yatırım şeklidir. Artık otel yapılmasın. Yaz boyunca süregelen bir etkinlikler dizini olmalı. Hobi sahipleri Çanakkale`ye gelsin. Turist için ürün çikaralim. Organizasyon üzerine yoğunlaşalım. Bunları yapanları bir araya getirelim bölük pörçük işler olmasın. Kenti sene boyunca aktif ve hareketli tutalım. Yavaş yavaş satılık tesisler çikmaya başladı. Otel yapalım mı derken, mevcutları koruyamaz hale geldik.
Olay; Turizme sadece otel olarak değil yan sektörler olarak baktığımızda bunlar gelişmemiş durumda. Bunu neye bağlıyorsunuz?
Aşkın Değirmenci; Antalya da otel kurmak isteseniz diğer ek sektörler gelip teklif veriyor. Ama Çanakkale’de sen bu yatırımı yapıyorsun. Herkes otelini projelendirirken bir çok yatırımı içerisinde belirliyor. Herkesin hazırda yatırımı var. Hediyelik eşya sektörüne değinecek olursak artık gülünç durumda. Hediyelik eşya alanlar şaşirıyor. Hediyelik eşya sektörü ivedilikle ele alınıp tekrardan kalitesi arttırılmalıdır. Eskiden daha kaliteliydi. Otel mutfak ve temizlik ürünü satanlar zaten var. Çanakkale’nin gece ve restoran hayatı ögrenciye teslim edilmiş durumda. Rakı-balık yemeden değişik mutfaklara ait ev yemekleri yada et yemeklerinin tadılacağı restoran yok. Bunlar eksik. 1-2 TL’ye tavuk döner yemeye müşteri gelmiyor. Turist, Türkiye’de en çok yemek için para harcıyor. İkinci sırada otel geliyor. Buraya gelen turiste hizmet vereceğimiz restoran sayısı çok az. Onlarda rakı-balık ötesine geçemediler. Başka restoranlar daha iyi lokasyonlar da açılmalı. Turist ögrencinin gittiği yerde eğlenmek istemiyor. Çanakkale de eğlence mekanına ihtiyaç var.
Olay; Turizm’de yapabilseydim çok iyi olurdu. Yada yapılsaydı dediğiniz proje var mı?
Aşkın Değirmenci; “Aklımda çok şey var. Gücüm yok yapamıyorum. Acenteciler gücenmesin ama güçlü bir acente açmak isterdim. Çanakkale’yi gerçekten sahiplenen Çanakkale yi kolu kanadı altına almış fuarda temsil eden bir acente iyi olurdu. Keyifli yerlerde restoran işletmek isterdim. Gücüm olsa gümrük kapısı açmak isterdim. Buradan insanlar Yunanistan, İtalya nereye gidecekse oraya gitsin isterdim. Çanakkale’yi taşiyacak hava yolu ulaşimının sağlanmasını isterdim.Yapabilsem, Dardanos mevkisinde plajı satın alıp profesyonel plaj yapmak isterdim. İnsanlarda daha küçüğü var. Onları satmaya çalisiyorlar. Plaj büyük eksiğimiz. Çanakkale için otel çok fazla getiri sağlamıyor Çanakkale turizmine de getiri sağlamıyor. Alış veriş merkezleri üzülerek söylüyorum taraf değilim ama dünyada insanların sosyalleşmek için gittikleri mekanlara dönüşmeye başladı. Bununda eksikliği var. Her zaman alış verişe gidilmiyor. Alış veriş merkezleri sosyalleşme mekanı oldu. Bu mekanlarda Çanakkale’ye kazandırılmalı. Elbette turiste satış yapabilecek kabiliyette insanlarda olmalı. Çanakkale’de köy turizmi çok iyi olur. Boşaltılmış terk edilmiş köyleri turistik tesis haline getirebiliriz. Köy turizmini yaratmak isterdim. İnsanlara burada bunu yaşatabiliriz. Dünya turizminde Antalya’daki gibi 100 dönüm arazi üzerine 1000-2000 kişilik tesis ilgi görmüyor. Dünya, kişisel ihtiyaca yönelik turizme doğru gidiyor. Daha samimi olan, örnegin orman içinde mütevazi yerler daha çok ilgi görüyor. Köy, deniz kenarı, dağda olan turizm daha çok ilgi görüyor. Burada yaşayan halk tarımda yıllarca kaybetti belki bu vesile ile turizmde kazanabilirler.
Olay; Turizm üzerine yapılacak çalismalar için bir öneriniz var mı?
Aşkın Değirmenci; Bunu bir yada iki kişinin yada bir sektörün yapması doğru değil. Bunun için bizim kurula ihtiyacımız var. Bu kurulda devlet, belediye, özel sektör olmalıdır. Sadece otelciler değil esnaflar, lokantacılar, giyim sektörü, herkes olmalı. Oluşturulacak üst kurul turizmle ilgili tanıtımı üstlenecek. Turizm yatırımlarını yönlendirecek. Turizmin eksikliklerinin daha iyi giderilmesi için fikirleri ortaya çikaracak, takip edecek. Kurulun görevlendirdiği komite de olmalı. Bir takvim içinde planlanacak etkinlikler turistik aktivite olarak sunulmalı. Artık bunun zamanı geldi. Kurulun hem icra gücü hem de parası olursa daha faydalı olur. Çanakkale’de ki yaz kış aktiviteleri planlanabilir.