Ticaret Bakanlığı tarafından ‘Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü Tüketici Haklarının Yerel Yönetimlere Yaygınlaştırılması Projesi’ kapsamında düzenlenen çalıştay Çanakkale’de gerçekleşti. Belediye Çalışanları Sosyal Tesisleri’nde düzenlenen çalıştaya Belediye Başkanı Ülgür Gökhan, Çanakkale Ticaret İl Müdürü Hüseyin Aşkı, Tüketiciliğin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Bülent Arcan, Belediye Başkan Yardımcısı Rebiye Ünüvar, Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Ünal Özcan ile Edirne, Kırklareli ve Yalova illeri ticaret il müdürleri, il ve ilçe zabıta müdürleri, amirleri ve memurları ile Çanakkale Belediyesi Zabıta Müdürlüğü çalışanları katıldı. Çalıştay açılış konuşmasını yapan İl Müdürü Aşkı, satıştan kaçınma, indirimli satışların denetimi ile perakende işletmeler nezdinde ön işlem yapılması hususunda belediye zabıtasının görevli ve yetkili kılındığını belirterek; haksız fiyat artışları ve stokçuluk karşısında mağdur olan vatandaşlarımızın iyi niyetli esnaf ve takip işletmelerinin haklarını korumak için gerekli denetimlerin yapılması gerektiğini ifade etti. Aşkı’nın ardından konuşan Daire Başkanı Arcan, Bakanlık olarak tüketicilerin gelişmiş ülke vatandaşları ile aynı düzeyde haklara sahip olmaları, haklarını etkin şekilde kullanmaları ve örgütlenebilmeleri ve sahip oldukları haklar konusunda daha bilinçli olmaları adına çok sayıda çalışmalar gerçekleştirdiklerini ifade etti. Temsil ettikleri halkın tüketici haklarını korumanın belediyenin en asli görevlerinden biri olduğunu belirten Başkan Gökhan; “Yasada bunların hepsi var ama yeterli değil. Daha geliştirmemiz lazım. Sizin de projeniz bu yönde. Belediyeler de böyle bir birimin kurulması önemli” dedi. Gelişmiş ülkelerde tüketici hakkının çok yoğun korunduğunu belirten Başkan Gökhan, gelişimini henüz tamamlamamış bizim gibi ülkelerde ise tüketicinin daha az korunduğunu, organizasyon ve bilinç eksikliği olduğunu belirterek, tüketici bilincinin yayılması gerektiğini ifade etti. Tüketicinin sağlıklı gıdaya ulaşma noktasında kendilerinin güven merci olması gerektiğini ifade eden Başkan Gökhan, hem devletin hem de kendilerinin tüketici ve esnaf haklarını koruması gerektiğini ifade etti.
“Gerekli denetimler yapılmalı”
Ticaret İl Müdürü Hüseyin Aşkı; “Edirne, Kırklareli ve Yalova illerimizin kıymetli ticaret il müdürlerinin, il ve ilçe zabıta müdürlerine, amirlerine ve memurlarını, Türkiye’nin manevi başkenti Çanakkale’de ağırlamış olmaktan dolayı gurur duymaktayız. Bu çalıştayı şehitler diyarı Çanakkale’mizde yapılmasına ev sahipliği yapan Çanakkale Belediyesi, İl Ticaret Müdürlüğü olarak teşekkürlerimizi sunuyoruz. Ayrıca katkılarından dolayı Belediye Başkanımız Ülgür Gökhan’a, başkan yardımcılarına, kendilerini mesai arkadaşı olarak gördüğümüz Çanakkale Belediye zabıta müdürüne, hal müdürüne, zabıta amirlerine ve memurlarına teşekkür ediyoruz. Bilindiği üzere 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ilgili madde ile fiyat etiketi, satıştan kaçınma, indirimli satışların denetimi ile perakende işletmeler nezdinde ön işlem yapılması hususunda belediye zabıtası görevli ve yetkili kılınmıştır. Sözü edilen mevzuat gereğince, haksız fiyat artışları ve stokçuluk karşısında mağdur olan vatandaşlarımızın iyi niyetli esnaf ve takip işletmelerinin haklarını korumak için gerekli denetimlerin yapılması gerekmektedir” dedi.
“Tüketicilere yönelik çalışmalar gerçekleştiriyoruz”
Tüketiciliğin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Bülent Arcan; “Bakanlık olarak tüketicilerimizin gelişmiş ülke vatandaşları ile aynı düzeyde haklara sahip olmaları, haklarını etkin şekilde kullanmaları ve örgütlenebilmeleri, onlara büyük önem veriyor, sahip oldukları haklar konusunda daha bilinçli olmaları adına çok sayıda çalışmalar gerçekleştiriyoruz. Tüketici hakem heyetlerimizle uyuşmazlıkların mahkemeye yansımadan masrafsız, hızlı ve kolay bir şekilde çözüme bağlanmasını sağlıyoruz. Bu konuda tüketici hakem heyetleri ile 2019 yılının ilk 10 ayında 450 bin 699 başvuruyu karara bağladık. İç piyasada kendi sorumluluğumuzda olan ürünlerin piyasa gözetimini ve denetimini gerçekleştiriyoruz. 2019 yılının ilk 11 ayında toplam 2 milyon 211 adet ürünü denetledik ve 22 bin 222 adet ürünün güvensiz olduğunu tespit ettik. Bakanlığımıza bağlı çağrı merkezimiz var, ALO 175 Tüketici Danışma Hattı. 2019 yılında bu danışma hattına ilk 10 ayında yaklaşık 300 bin çağrıya cevap verdik. Tüketicinin Korunması Mevzuatı kapsamında denetimler gerçekleştirdik. 2019 yılının ilk 10 ayında 45 adet firmaya toplam 36 milyon 618 bin 953 TL idari para cezası uyguladık. Piramit satış sistemi kapsamında 13 adet firmanın internet sitesine erişimin engellenmesi için işlemler başlattık. 2019’un ilk 10 ayında tüketiciyi yanıltıcı ve aldatıcı reklamlar hakkında yaklaşık 16 milyon TL idari para cezası uyguladık. Sahte servis istasyonu bilgilerinin internet ortamında güncel olarak yer alacağı, servis bilgi sistemi projesini yani kısaca SERBİS dediğimiz bu projeyi 2020 yılında hayata geçireceğiz. Tüketicilerimizin bilinç düzeyini arttırmak amacıyla, tüketicilerden gelen başvuruların yoğun olduğu konularda toplamda 61 bin adet broşür, 22 bin adet afiş basımı gerçekleştirdik. Dolandırıcılık, Tüketici Hakem Heyetlerine başvuru gibi konularda 4 adet kamu spotu hazırladık. Belediyelerimiz ülkemizde tüketicilerin korunması faaliyetlerine önemli katkılar sağlamaktadır ve bu yönüyle bizim önemli paydaşlarımızdan birisidir. Belediyemiz bünyesindeki zabıta teşkilatımız da tüm Türkiye il ve ilçe düzeyinde teşkilatlanmış yapısıyla 193 yıllık tecrübesiyle bizler için çok önemli bir güçtür. Tüketici Konseyi’nde, Reklam Kurulu’nda, Tüketici Hakem Heyetleri’nde belediye temsilcilerine yer verilmesi de bunun bir göstergesidir. Ayrıca 6502 sayılı kanun ile fiyat etiketi, indirimli satışlar, satışlardan kaçınma gibi konularda denetim yetkisi bakanlığımız ile birlikte belediyelere verilmiştir. Zabıtalarımızın gerçekleştirdikleri etkin denetimler, tüketicinin korunmasına önemli katkılar sağlamaktadır. Verdiğiniz tüm katkılardan dolayı hepinize şahsım ve bakanlığım adına teşekkürlerimi sunuyorum. Bakanlık olarak 2018 yılında tüketicinin korunması faaliyetlerinin yerel yönetimlerde yaygınlaştırılması projesini uygulamaya karar verdik. Bu nedenle Ankara, İstanbul, Gaziantep Büyükşehir Belediyeleri’nin zabıta dairesi başkanlıkları bünyesinde Tüketici Hakları Zabıta Amirlikleri kurulmuş ve bu uygulamaların tüm ülkemiz geneline yayılmasını inşallah sağlayacağız. Belediyelerimizin bu çalışmaları, denetim görevinden ziyade tüketicinin, esnafın ve tacirin bilinçlendirilmesi, engellere yönelik çalışmalar, panel, konferans, çalıştay, eğitim, ödül töreni gibi organizasyonlar, Beyaz Masa ve ALO 153 gibi çağrı merkezlerinin de tüketicilere yardımcı olunması, belediyelere ait billboard, metro ve otobüs ekranları gibi halka açık alanlarda bilgilendirici afiş, broşür, kısa filmlerin yayınlanması gibi birden çok faaliyet alanını kapsamaktadır. Gelinen noktada, 30 büyükşehir belediyemizin 17’inde Tüketici Hakları Zabıta Amirliği kurulmuş, kalan 13 büyükşehir belediyemize de kısa süre içerisinde kurulacaktır” dedi.
“Tüketici hakları Devletin ve yerel yönetimin gözetiminde olmalı”
Böyle bir toplantının Çanakkale’de yapılmış olmasının kendileri için çok önemli olduğunu ifade eden Başkan Gökhan; “Halklarımızın haklarını korunması noktasındaki bir seminer. Tüketim, insanların olmazsa olmazı. Tüketirken de bu hakkımızı kullanırken de kandırılmamamız lazım. Devletin ve yerel yönetimin gözetiminde olması lazım, belediyelerin de devlet gibi yetki ve sorumluluğundaki bir iş. Temsil ettiğimiz halkın tüketici haklarını korumak bizim de asli görevlerimizden. Yasada bunların hepsi var ama yeterli değil. Daha geliştirmemiz lazım. Sizin de projeniz bu yönde. Belediyeler de böyle bir birimin kurulması önemli. Bu birimin içerisinde aynı zamanda işbirliğinin içerisinde Ticaret İl Müdürlüğümüz olacak, bir sivil toplum kuruluşu olarak TÜKODER çok önemli. Esnaf birlikleri, ticaret odası temsilcilikleri çok önemli. Burada halkı bilinçlendirmemiz lazım; tüketirken koruma altındasınız, biz denetliyoruz, biz sizin yanınızdayız ve lütfen bu noktada bütün şikâyetlerinizi bize aktarınız. Biz sizin bu noktada savunucunuzuz. Özellikle iktisaden gelişmiş ülkelerde bu çok yoğun uygulanır. Tüketici hakkı çok yoğun korunur ve uygulanır. Tüketiciyi kandırmış olmak çok ciddi cezalar gerektirir. Gelişimini henüz tamamlamamış bizim gibi ülkelerde ise tam tersine tüketici daha az korunur çünkü organizasyon ve bilinç eksikliği vardır. Bizim bu bilinci yaymamız lazım. Yapanın yanına kar kalmayacak. Biz de çok fazla af çıkar. Af iyi bir şey değil çünkü adam kandırmış, piyasayı allak bullak etmiş, ekonominin düzenini bozucu hareketlerde bulunmuş bir gün geliyor onları affediyoruz. O zaman yapanın yanına kâr kaldığı zaman herkes buna tevessül ettiğinde tüketicinin hakkı zedelenmiş oluyor. Bunu hak meselesi olarak görmemiz lazım. Özellikle tüketicinin sağlığı çok önemli. bu sadece fiyat anlamında veya satıştan vazgeçme anlamında bakmamak lazım. Aynı zamanda, sağlıklı ürüne erişme hakkı, yani sağlıklı gıda ve bu noktada Sağlık İl Müdürlüğü’nün de bu organizasyonun içinde olması gerekir. Zaten yoğun bir geçim sıkıntısı yaşanan bir ülkede bir de aldatılan kesimin haklarını savunmazsak bu çok ciddi moral motivasyonumuzu düşürür. Toplumda biz, ‘Merak etme, aldatılmıyorsun, sağlıklı gıdaya erişiyorsun’ noktasında olmalısın. Örneğin, Çanakkale Cuma Pazarı içerisinde Tüketici Derneği’nin de önerisi ile kantarımız var. Aldınız 1 kilo domates, koyuyorsunuz kantara, 1 kilo geliyor mu gelmiyor mu diye bakıyorsunuz. Bu bile insanlara bir güvence verir. Yerel yönetimine, devletine karşı güvence verir. Bu bir algı meseledir, buna önem vermeliyiz. Bunun gibi iyi denetim yapmamız lazım, yapılan denetimlerde de hoş görmememiz lazım. Hoşgörü hakkımız yok. Ne devletin ne belediyenin hoşgörü hakkı yok. Yapan gerektiği cezayı görmeli. Bizim bu konuda esnaf haklarını da korumamız lazım. Onların sorunlarını da tüketiciye iyi hizmet etmek için ilgilenmemiz lazım” dedi.
(Eren Aşnaz)
