Dünyada ve Türkiye`de önemli yağlı tohumlu bitkilerden birisi olan Aspir üretiminin, önümüzdeki yıllarda daha da arttırılması planlanıyor. Aspir, en çok yemeklik yağ üretiminde olmak üzere, çeşitli gıda, kimya, kozmetik sanayinde ve biodizel yapımında kullanılıyor. Dünya’da Hindistan, Meksika, ABD, Çin gibi ülkelerde önemli miktarlarda tarımı yapılan Aspir, ülkemizde başta Eskişehir olmak üzere Balıkesir, Isparta, Yozgat, Afyon, Bilecik, Burdur, Ankara, Antalya’da yetiştiriliyor. Özellikle biodizel yapımındaki önemi her geçen gün artan Aspirin, ülke genelindeki üretiminin arttırılması için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı destekleme verirken, TKDK da Aspir üretimine geri ödemesiz hibe desteği veriyor.
Aspir bitkisi ne işe yarar?
Tıbbi ve aromatik bitkiler arasında yer olan Aspir, kuraklığa dayanıklı, bahar ayında ekilen, ortalama 110-140 gün arasında yetişebilen tek yıllık bir yağ bitkisidir. 80-100 cm arasında boylanabilen Aspir bitkisi, halk arasında kır safranı, yalancı safran, papağan yemi, boyacı aspiri, zerdeçal, haspir olarak da bilinir. Eski bir tarihe sahip olan Aspir, Orta Asya’dan göç eden Türkler sayesinde Anadolu’ya gelmiştir. Ülkemizin hemen hemen her tarafında yetiştirilmeye uygun olan Aspir bitkisi ne yazık ki Çanakkale’de yetiştirilmiyor. Oysaki Aspir kurak bölgelerde dahi yetiştirilebilmektedir. Üstelik buğday-arpa tarımında kullanılan alet ve ekipmanlar Aspir tarımı yapabilmek için yeterlidir. Omega 9 (Oleik Yağ
Asit) içerdiğinden Aspir yağı en az zeytinyağı kadar kaliteli ve sağlıklıdır. Yemeklik yağın yanında, biodizel yapımında, gıda ve kumaş boyamasında, kozmetik sanayinde kullanılan aspirin küspesi de ortalama yüzde 22-24 oranında protein içerdiğinden hayvan yemi olarak kullanılmaktadır. Faydaları ve önemi yeterince bilinmeyen Aspir bitkisine Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı kilogram başına 45 kuruş prim desteği verirken; Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu da Aspir üretimi yapan çiftçilerin depo binası, makine garajı inşası veya var olanların modernizasyonu, bahçe ve tarla ekipmanı alımlarında, bitkilerin depolanması/havalandırılması, kurutulması, işlenmesi ve pazarlanması için tesis inşası veya modernizasyonuna yönelik inşaat işlerinde ve traktör alımlarında yüzde 50 hibe desteği sağlıyor. Üstelik üreticiler KDV ve ÖTV’den de muaf tutuluyor.
“Aspir sanayi için önemli”
Çanakkale’deki nadas alanlarının Aspir üretimiyle değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayan TKDK Çanakkale İl Koordinatörü Ümit Ortan; “Aspir sanayi için çok önemli bir bitki. Tohumundaki yağ oranı yüzde 40’ları bulabiliyor” dedi. 11. çağrının önümüzdeki günlerde açıklanacağını belirten Ortan, yatırımcıları kuruma beklediğini, Çanakkale’nin hayvancılıktan kırsal turizme kadar birçok alanı kapsayan IPARD Programı hibe desteklerinden azami şekilde faydalanmasını istediğini sözlerine ekledi.
