Parkinson Hastalığı Nedir? Parkinson Hastalığını Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Parkinson hastalığı, beyinde dopamin adı verilen bir kimyasalın azalması sonucu ortaya çıkan, hareketlerde yavaşlama, titreme, kaslarda katılık ve denge bozukluğu gibi belirtilerle kendini gösteren ilerleyici bir nörolojik hastalıktır. Parkinson hastalığı genellikle 60 yaş sonrası kişilerde görülür, ancak genetik faktörler veya çevresel etkenler nedeniyle daha genç yaşlarda da başlayabilir. Parkinson hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir, ancak bazı risk ve koruyucu faktörler tanımlanmıştır. Parkinson hastalığının tedavisinde ilaçlar, cerrahi yöntemler ve fiziksel rehabilitasyon kullanılabilir. Parkinson hastalığı hakkında merak edilen soruların yanıtlarını bu makalede bulabilirsiniz.

Parkinson Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Parkinson hastalığının en sık görülen belirtileri şunlardır:

• Hareketlerde yavaşlama (bradikinezi): Parkinson hastalarında hareket başlatmak, sürdürmek ve bitirmek zorlaşır. Yüz ifadeleri azalır, konuşma bozulur, yazı küçülür, yürüyüş yavaşlar ve adımlar kısalır.
• Titreme (tremor): Parkinson hastalarının yaklaşık %70'inde dinlenme halindeyken el, kol, bacak veya çenede ritmik olarak titreme görülür. Hareket ettirildiğinde veya uyku halindeyken titreme azalır veya kaybolur.
• Kaslarda katılık (rijidite): Parkinson hastalarında kas tonusu artar ve kaslar esnekliğini kaybeder. Bu durum hareketleri zorlaştırır ve ağrıya neden olabilir.
• Denge bozukluğu (postural instabilite): Parkinson hastalarında vücudun dik durmasını sağlayan refleksler bozulur ve düşmelere yol açabilir.
• Parkinson hastalığının bu klasik belirtilerinin yanı sıra, bazı non-motor belirtiler de görülebilir. Bunlar arasında depresyon, anksiyete, uyku bozuklukları, koku alma duyusunda azalma, kabızlık, idrar kaçırma, cinsel işlev bozukluğu, terleme artışı, kan basıncında düşme ve bilişsel bozukluklar sayılabilir.

Parkinson Hastalığının Nedenleri Nelerdir?

Parkinson hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak beyinde dopamin üreten hücrelerin kaybına yol açan bazı faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Bu faktörler şunlardır:

Genetik faktörler: Parkinson hastalarının %10-15'inde ailevi bir yatkınlık vardır. Bazı genetik mutasyonlar Parkinson hastalığına neden olabilir veya riskini artırabilir.

Çevresel faktörler: Tarım ilaçları, ağır metaller, kuyu suyu kullanımı gibi bazı kimyasallara maruz kalma Parkinson hastalığı riskini artırabilir.

Yaşlanma: Yaş ilerledikçe dopamin üreten hücrelerin doğal olarak azalması Parkinson hastalığı gelişimine katkıda bulunabilir.

Parkinson Hastalığının Tedavisi Nasıl Yapılır?

Parkinson hastalığının henüz tam olarak tedavi edilebilen bir hastalık olmadığını belirtmek gerekir. Ancak mevcut tedavi yöntemleri ile hastaların yaşam kalitesi artırılabilir ve belirtiler kontrol altına alınabilir. Parkinson hastalığının tedavisinde şu yöntemler kullanılabilir:

İlaç tedavisi: Parkinson hastalığının tedavisinde en sık kullanılan yöntem ilaç tedavisidir. İlaçlar, beyinde dopamin seviyesini artırmak, dopamin reseptörlerini uyararak dopamin etkisini taklit etmek veya dopaminin yıkımını engellemek gibi farklı mekanizmalarla çalışır. İlaç tedavisinin etkinliği ve yan etkileri hastadan hastaya değişebilir. İlaç dozları ve kombinasyonları doktorunuz tarafından belirlenir ve düzenli olarak takip edilir.

Cerrahi tedavi: İlaç tedavisine yeterli yanıt alınamayan veya ilaçların yan etkilerinden şikayet eden hastalarda cerrahi tedavi seçeneği değerlendirilebilir. Cerrahi tedavinin en sık uygulanan yöntemi beyin pili (derin beyin stimülasyonu) yöntemidir. Bu yöntemde, beyindeki hareketi kontrol eden bazı bölgelere elektrotlar yerleştirilir ve bu elektrotlar bir pil ile bağlanır. Pil, elektrotlara düzenli olarak elektriksel uyarı göndererek beynin anormal aktivitesini düzenler ve Parkinson belirtilerini azaltır.

Fiziksel rehabilitasyon: Parkinson hastalarında fiziksel rehabilitasyon programları, kas gücünü, esnekliği, dengeyi ve koordinasyonu artırmak, ağrıyı azaltmak, yürüyüşü ve konuşmayı iyileştirmek, günlük aktiviteleri kolaylaştırmak ve yaşam kalitesini yükseltmek için önemlidir. Fiziksel rehabilitasyon programları fizyoterapist, konuşma terapisti ve mesleki terapistler tarafından uygulanır.