Kelebek hastalığı, halk arasında lupus hastalığı olarak da bilinen, bağışıklık sisteminin vücudun kendi dokularına saldırması sonucu ortaya çıkan bir otoimmün hastalıktır. Kelebek hastalığı, ciltte kendini göstermekle birlikte böbrek, kalp zarı, akciğer zarı gibi birçok dokuyu ve organı da etkileyebilmektedir. Yüzde meydana gelen ve ilk bakıldığında kelebeği anımsatan kırmızı kabarcıklar, kelebek hastalığının en belirgin belirtileri arasında yer almaktadır. Peki kelebek hastalığı nedir, neden olur, belirtileri ve tedavisi nelerdir? İşte kelebek hastalığı hakkında merak edilenler…
Kelebek hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir. Hastalığın oluşumunda genetik, çevresel ve hormonal faktörlerin rolü olduğu düşünülmektedir. Bazı kişiler, doğuştan lupus geliştirme eğilimiyle doğabilirler. Bu kişilerde, enfeksiyonlar, güneş ışığı, stres veya bazı ilaçlar gibi çevresel tetikleyiciler hastalığın ortaya çıkmasına veya alevlenmesine neden olabilir. Kadın hormonlarından östrojen de hastalığın oluşumunu artırabilir. Lupus hastalığında bağışıklık sistemi kendi dokularını yabancı madde olarak algılayarak saldırır. Bu saldırı sonucunda iltihaplanma ve hasar oluşur.
Kelebek hastalığının belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Bazı kişilerde hafif belirtiler görülürken, bazılarında ciddi ve yaşamı tehdit edici komplikasyonlar gelişebilir. Kelebek hastalığının en sık görülen belirtileri şunlardır:
Yüzde kelebeğe benzeyen kırmızı döküntüler
Ateş
Eklem ağrısı ve şişliği
Yorgunluk
Saç dökülmesi
Ağız ve burun içinde yaralar
Göğüs ağrısı ve nefes darlığı
Baş ağrısı, nöbetler, unutkanlık gibi sinir sistemi sorunları
Böbrek fonksiyonlarında bozulma
Kan hücrelerinde azalma
Duyarlılık gösteren ciltte güneş ışığına maruz kalma sonrasında
döküntülerin artması
Kelebek hastalığının tanısı kolay değildir. Çünkü belirtileri diğer birçok hastalıkla benzerlik gösterebilir. Ayrıca belirtiler zaman içinde değişebilir veya ortaya çıkıp kaybolabilir. Tanı koymak için doktorunuz sizin tıbbi öykünüzü alacak, fiziksel muayene yapacak ve bazı laboratuvar testleri isteyecektir. Bu testler arasında kan testleri, idrar testleri, antinükleer antikor testi (ANA), cilt biyopsisi ve böbrek biyopsisi gibi testler bulunmaktadır.
Kelebek hastalığının kesin bir tedavisi yoktur. Tedavinin amacı belirtileri kontrol altına almak, organ hasarını önlemek veya azaltmak, alevlenmeleri azaltmak ve yaşam kalitesini artırmaktır. Tedavi planı kişiye özel olarak hazırlanır ve hastalığın şiddetine, etkilediği organlara ve kişinin ihtiyaçlarına göre değişir. Tedavide kullanılan ilaçlar arasında anti-inflamatuar ilaçlar, kortikosteroidler, antimalaryal ilaçlar, immünosüpresif ilaçlar ve biyolojik ajanlar gibi ilaçlar bulunmaktadır. Bu ilaçların yan etkileri olabileceği için doktorunuzun önerilerine uymanız ve düzenli olarak kontrole gitmeniz önemlidir.
Kelebek hastalığı hakkında bilinmesi gereken bazı noktalar şunlardır:
Kelebek hastalığı bulaşıcı değildir. Genetik bir yatkınlık olabilir ancak doğrudan aile üyelerinden geçmez.
Kelebek hastalığı her yaşta görülebilir ancak en sık 15-45 yaş arası kadınlarda görülür. Erkeklerde ve çocuklarda daha nadirdir.
Kelebek hastalığı hamilelik yapmayı engellemez. Ancak hamilelik sırasında komplikasyonlar gelişebilir. Bu nedenle hamile kalmadan önce doktorunuza danışmanız ve hamilelik boyunca takip edilmeniz gerekir.
Kelebek hastalığı güneş ışığına karşı hassasiyet yaratır. Bu nedenle güneşten korunmak için güneş kremi, şapka, gözlük gibi önlemler almanız gerekir.
Kelebek hastalığı stresle kötüleşebilir. Bu nedenle stres yönetimi için egzersiz, meditasyon, hobiler gibi aktiviteler yapmanız faydalı olabilir.
Kelebek hastalığı beslenme ile ilişkilidir. Sağlıklı ve dengeli bir beslenme planı uygulamanız, alerjiniz olan veya iltihabı artıran yiyeceklerden uzak durmanız gerekir. (Haber Merkezi)
