Fiyatla değil kalite ile rekabet edilmeli
Tusan Hotel sahibi Enver Yılmaz, turizmin gelişme gösterdiğini ancak turistin kalitesinde ve gelirde azalma olduğunu ifade etti. Ulaşım sorununun çözümlenmesi gerektiğini ifade eden Yılmaz, 2015’in önemine dikkat çekti.
Çanakkale turizmini değerlendirdiğimiz röportajlarımıza Tusan Hotel sahibi Enver Yılmaz’la sürdürüyoruz. 45 yıldır turizm sektöründe olan Güzelyalı’da işletmeciliğe devam eden Enver Yılmaz, Çanakkale turizminde yapılacak çok şey olduğunu ifade etti. 2015 törenlerinin önemine dikkat çeken Yılmaz, “kalıcı turistleri bu törenlerde sağlayabiliriz” dedi. 2015 yılındaki 100. Yıl törenlerine gelecek yaklaşık 3000 kişi için ek dokuz günlük program hazırladıklarını belirten Yılmaz, Çanakkale halkından ve ilgililerden destek beklediklerini ifade etti.
Olay; Genel hatları ile Çanakkale turizmini değerlendirir misiniz ?
Enver Yılmaz; Genel anlamda turizmde artış var deniyor. Ama gelen turist kalitesinde düşüş yaşanıyor. Maalesef çok ucuz turistlerle tesisler dolu gibi gözüküyor. Ancak, çok büyük para bıraktıkları söylenemez. 30-40 sene önce gelen müşteri daha azdı ama bırakılan para çok daha fazlaydı. Türkiye turizminde yanlışlıklar var. Bunların çözümlenmesi gerekiyor. Çanakkale’de yaşayanlar olarak baktığımızda tesisler doluyor.Daha çok öğrenci gurupları ile Mart-Nisan-Mayıs sezonunda Çanakkale gündemde. 18 Mart, Anzac dönemi ile birlikte Mayıs ayında genelde hareketlilik vardır. Yaz sezonunda Romanya, Bulgaristan gibi ülkelerden gelen turistler güneye geçişlerde bir gece konaklama yapıyorlar. Bu anlamda da hareketlilik sağlanıyor. Aslında Çanakkale’de hareket her zaman var. Sırf mevsim kısa diye bakmamak lazım. Kültürel turizm çok daha fazla. Kendi çabalarımızla kentte bir hafta on gün kalan müşterileri de getirdik. Dünyadaki mali krizler olmasaydı turist daha da artacaktı. Çanakkale gündemde olduğu için sürekli hareket var. Oteller genelde dolu. Mart-Nisan-Mayıs aylarında pek boş kalmazlar.
Olay; Turizm’de Çanakkale’nin eksik yaptığı bir şey var mı?
Enver Yılmaz; Sürekli toplantılar, turizm zirveleri yapılıyor. Ama bir çok şey sözde kalıyor. Eski tarihi evlerin restorasyonu, milli parkların düzenlenmesi gibi bu tarz projelere öncelik verilmeli. Troya müzesi çok önemli. İnsanları buraya çekecek çok alternatif var. Bunların değerlendirmesini tam olarak yapamıyoruz. Bunlar gerçekleştirilirse 12 ay Çanakkale’de turizm devam eder. Kültürel anlamda uzak doğudan turist gelişi var. Liman, Marina ve havaalanının uluslararası olması çok önemli. Avusturya Almanya, Fransa Belçika, gibi ülkelerin yaşlı insanlarını uzun süreli tatil için Çanakkale’ye getirmeyi planlıyoruz. Bu proje % 90 gerçekleşecek. Yaşlı nüfus için Çanakkale’nin iklimi, kültürü çok ideal. Tam istediklerini burada sunabiliriz. Güney turizminin hareketli gürültülü durumuna karşılar. Çanakkale’nin sakinliği onları etkiliyor. 2015 yılı için düşündüğümüz 6 gün Çanakkale, 2 gün İstanbul gibi projemiz var. 2015’te bunu gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. En az 6 ay devam edecek bir çalışma var. Günü birlikçilerin büyük katkısı olmuyor. Sadece otele ne bırakırlarsa o kadar oluyor. Onun dışında uzun süreli kalanlara değişik turlar yapılabilir. Assos, Truva, Kaz dağları, Adalar gibi değişik alternatif turlar satılabilir. Çanakkale gezileri ile kentte bırakacakları para olacak. Uzun süreli müşterinin bıraktığı para günübirlikten daha farklı. Ama bu projeler tek başına olmuyor. Kamu kurumlarının desteği otelciler arası işbirliği gerekiyor. Her plan ve projemde sadece kendi otelimi ön plana çıkartmak istemedim. Çok organizasyonda diğer otellerle işbirliği yaptım. Değişik gruplar geliyor farklı otellerde yatırıyoruz. Genel olarak düşünüp hareket ediyorum ama destek gerekiyor.
Olay; Uzun yıllardır bu sektördesiniz. Turizm Çanakkale’de nereden geldi nereye gidiyor? Hem kalite hem de gelen turist açısından değerlendirir misiniz?
Enver Yılmaz; Çanakkale turizminde 45 yıldır varım. Mutlaka artışlar ve farklılık var. Buna bağlı olarak pek çok tesis açıldı. Zaman zaman talebe karşılık verilemiyor. Turizm gelişiyor. Truva oldukça, Çanakkale turizmin de düşüş olmaz. Turların % 90’ı Truva’yı gezmeden geçmez. Marmara, Ege bölgesine yapılan her turda Truva vardır. Onlar bu değeri bizden çok daha iyi anlıyorlar. Alternatif turizm olanakları var. Anzac koyları, Gelibolu yarımadası, dolayısı ile Çanakkale’nin her santimetrekaresi kültür barındırıyor. Turizm’de gelişen bir ivme gösterdi. Türkiye turizminde farklılık oluştu. Dünyada görüş değişti. Eski turistler maalesef gelmiyor. Turizm nereye gidiyor bilmiyorum ama turist kalitesinde genelde düşüş var. Bu Çanakkale’ yi de etkiliyor.
Olay; Yeni otellere, zincir otelleri ihtiyaç var mı? Yatak kapasitesi yeterli mi?
Enver Yılmaz; Otellerin kendi içerisinde ufak çaplı yatak kapasitesi artabilir. Ama zincir otellerin Çanakkale’ye gelmesi buradaki turizm gelirini düşürür. Burada bir pasta var. Herkes oradan pay alamaya çalışıyor. Farklı, pastalar üretilmiyor. Aynı pastaya pek çok kişi sahip çıkmaya çalışıyor. Bu pasta dilimleri gittikçe küçülecek. Oteller kar elde edemediği için kendine bakamayacak, kalite düşecek. Rekabet aratacak fiyat düşecek. Kalitede en alt seviyeye inecek. Otel yapmayı düşünürken dolduracak kişileri de beraberinde bulmanız lazım. Yoksa tesis açıp aynı müşteriyi birbirinden almaya kalkarsanız olacağı kalitenin düşmesi beraberinde fiyatların düşmesidir. Bunun Çanakkale’ye zararı olur yararı olmaz. Belki istihdam yaratır ama insanlar mecburen kalitesiz elemanlarla çalışmak zorunda kalır. Fiyatla değil kalite ile rekabet edilmeli.
Olay; Çanakkale’de sektörde personel bulma sorunu var mı? Yet,işmiş eleman ihtiyacını nasıl karşılıyorsunuz?
Enver Yılmaz; Mutlaka var. Burada benim durumum farklı . Ben eleman yetiştiriyorum. Benim en yeni elemanım 30 senelik. 50 kişi emekli ettim. Kendim yetiştiriyorum daha faydalı oluyor. Diğer otellerde bu sıkıntıların olduğunu biliyorum. Kalifiye eleman bulmak Çanakkale’de zor. Bir de
ücret var. Kalifiye elemana verilecek para. Sürekli ekonomiye geliyoruz. Oteli stajyerlerle çevirmeye çalışıyor ucuz rakam verince buda hizmeti etkiliyor. İnsanların Türkiye’de 1 hafta için verdikleri paraya biz yurt dışında bir gece kalamıyoruz.Türkiye’yi çok ucuza pazarlıyorlar. Maalesef turizm bir yandan da bu duruma geldi.
Olay; Çanakkale turizminden çok şey mi bekliyoruz?
Enver Yılmaz; Çanakkale’de turizmden başka sanayi olamaz. Turizm çok önemli. Her yer kültür mirası eserlerle dolu. Olanak fazla, materyal çok bunu değerlendirmekte zorlanıyoruz. Değişik projeler üretmeliyiz. Kültürel değerleri tanıtma konusunda eksikliklerimiz var. Çanakkale turizmi daha da çok gelişebilir.
Olay; Turizm çok konuşulup, tartışılıyor? Konuşmakla varamadığımız bir turizm kenti mi var?
Enver Yılmaz; Herkesin fikri güzel. Ama uygulanabilir projeler üzerine gidilmeli. Bunları oturup düşünmeliyiz. Turizm zirvelerinde gerek Vali, gerek kültür müdürlüğünü değişik projeleri, fikrileri var. Bazıları yapılıyor. Gelen turisti Çanakkale’de daha uzun süre tutabilecek konular üzerinde büyük projeler üretmeliyiz. Örneğin Troya köyü kurulabilir. Yanında da Troia müzesi. Bu etkileyici olur. Bazı şeylere ticari bakılabilir. Sırf akademik gözle bakılmamalı ticari gözle de bakmalıyız. Disneyworld tarzı parklar olabilir. Milli Parklar için projeler üretildi bunlar hayata geçirilebilir. Gerek karşıda gerek Troya, güzelyalı arasındaki milli park da projeler gelişebilir. Liman-marina yapılabilir.
Her sahil kentini bu olanağı olmalı. Bunu tanıtıp bu konuda turisti çekmek için faaliyetler yapılmalı. Yapıp bırakmakla olmaz. Bunun içinde belli kişileri çağırıp turizm sektörüde dahil her alandan kişilerin fikirleri alınıp çalışma yapılabilir. Çanakkale’nin envanterinin tam olarak çıkarılması gerekir. Korfmann kütüphanesini yaptık altı ay içinde bitirdik. Projeler sürüncemede kalmamalı bazı gelen turlar bu sayede iki güne çıktı. Kütüphaneyi geziyorlar. Bütün Türkiye bizi tanıyor. Her yapılan çalışmanın getirisi var. Kumkale tabyalarının restore edilmesi güzel ama tabyalara gitmek mümkün değil. Yollar neden yapılmıyor. Avrupalı yaşlı turistleri Çanakkale’ye çekebiliriz. Ayvalık ve Edremit bu konuda başarılı. Bu turistleri Çanakkale’ye çok rahat çekeriz. Truva, Adalar, Kazdağları, Assos gibi elimizde çok değerli materyaller var. Ulaşım sorunu mutlaka çözülmeli. Hızlı feribot olabilir. Baktığınızda İstanbul uçak seferleri, hiçbir zaman beklenen ilgiyi göremedi. Dolu olmadı. Onun nedenini araştırmalıyız. Beklenen ilgi ve karlılık olmayınca kimse sefer koymuyor yada bir süre sonra kaldırıyor. Neden havayolu çok geride kaldı. Bunun yanıtını bulmalıyız. Uluslararası seferler konursa direkt charter seferleri ile buraya turist gelebilir. Yapılacak çok şey var.
Olay; Uzun yıllar turizm sektöründesiniz. Tekrar seçme şansınız olsa turizm dermiydiniz?
Enver Yılmaz; Elbette yine turizmci olurum. Çok kişi tanıdım, çok dostum var. Aynı çizgide devam ettim. Sevildim, sayıldım. Asla pişmanlık yok. İnsanlara hizmet etmeyi severim. Bu biraz da
yapı meselesi. Turizm işini yapanın sabırlı olması, insanları sevmesi lazım.
Olay; Turizme dair şunu yapsaydım ya da yapılsa iyi olurdu dediğiniz proje var mı?
Enver Yılmaz; Turizmin kahrını çekenler biziz. Bizim dönemlerde bir çok yerde elektrik, su, telefon yoktu. Taşıma suyu ile resmen değirmen çevirdik. Arazöz’le su getirttik. Büyük sıkıntıları biz çektik. Pek çok şey ilerledi teknoloji gelişti. Ama o dönemde daha zevk alarak bu işi yaptık. Baştan başladığımız için sürekli gelişme kaydettik. Yola çıktığımda motel’dim dört yıldızlı tesisi oldum. Bu yavaş yavaş oldu. Turizmde hala bir şeyler yapmaya çalışıyorum. 2015 projesi çok önemli. Bütün Çanakkale destek olmalı evlerini açmalı. Kalıcı turisti o dönem tutmalıyız. Günü birlik 20 bin kişi getirtmek önemli değil. O nedenle her konuda bütün Çanakkale’nin desteğini bekliyorum. Güzel bir şey yakaladık. Çanakkale’ye yararlı olacak uzun süreli periyot yarattık. Dokuz günlük bir konaklama için uğraşıyoruz. Projelerin üç sene önceden netleşmesi gerekir. 3000 kişilik ekstra bir proje için çalışıyoruz. Avustralya’dan görüştüğümüz seyahat acentesi ülkenin en büyük savaş turizmi yapan acentelerinden birisi. Dolayısı ile kendine güveniyor. Müşteri portföyü var. Her sene 2-3 otobüs gelip ziyarete katılıyorlar. 2015’de büyük patlama olacak. Törene katılacaklar için çekiliş olması insanı düşündürüyor. Kazanamayan içinde Anzac koyuna yaklaşmadan oradaki düzeni bozmadan farklı bir alanda tek istediğimiz kendi seremonimizi yapabilmek. Bunun için oturma düzeni büyük perdeler aynı Anzac gibi bunların hepsini yapacağız. 50 otobüslük ek hareket olacağı içinde düzeni bozmadan farklı bölgede yapmak istiyoruz. Eş zamanlı seremoni için vilayetten gerekli kurumlardan özel izin bekliyoruz. İki gurup yapıldı. Bir gurup ay sonuna kadar kalacak. Bütün uğraşımız dokuz günlük periyotta konaklamayı sağlamak. Bu mutlaka olacak. Ama anlamlı olması açısından o topraklarda olmasının önemi büyük. Çanakkale’ye büyük katma değer sağlayacağına inanıyorum.