Ülke genelinde yaşanan ekonomik kriz, her kesimi derinden etkiliyor. Krizin en çok etkilediği sektör olan inşaat sektörü de durma noktasına geldi. Bu durgunluk, inşaat sektörüne bağlı olan nalbur esnafını olumsuz etkiledi. Gazetemiz Çanakkale OLAY’a piyasanın durumunu değerlendiren nalbur işletme sahipleri Volkan Özkan ve Özgür Öztürk, piyasadaki asıl durgunluğun, bankalardaki faiz oranlarının yüksek olmasından kaynaklandığını söylediler. Nalbur esnafı Volkan Özkan, inşaat sektöründe yüksek fiyatların döndüğü, dolayısıyla kimsenin 100 bin lira kredi çekip, 200 bin lira geri ödememek istediğini söyledi. Bu durumun da inşaat sektörünü durma noktasına getirdiğini söyleyen Özkan; “3-4 ay sonra yarım kalan inşaatlar bitecek ve şuanda yeni temeller kazılmadığı için asıl sıkıntıyı 3-4 ay sonra yaşayacağız. Eğer banka faiz oranlarına bir çözüm bulunamazsa piyasanın kolay kolay düzeleceğini sanmıyorum” ifadelerini kullandı. Nalbur işletme sahibi Özgür Özkan, bankaların artık her müteahhide kredi desteği sağlamadığını söyleyerek, kredilerin sadece yüksek fiyatta iş yapan müteahhitlere verildiğini söyledi. İnşaat ürünlerinin bulunduğu nalbur dükkanlarında her ürüne yaklaşık yüzde 100 zam geldiğini söyleyen Öztürk; “Döviz kurlarında yaşanan dalgalanmadan dolayı eskiden 50 liraya aldığımız ürün, şuanda 100 lira oldu. Ürünler yüzde 100-200 zamla geliyor, biz de kar eklemek zorunda kalıyoruz ve malzeme, müteahhide daha pahalıya geliyor” dedi.
“İnsanlar yarım kalan inşaatlarını bitirmeye çalışıyor, yeni temeller atılmıyor”
Nalbur esnafı Volkan Özkan; “Türkiye genelinde olduğu gibi Çanakkale’de de inşaat sektöründeki asıl sıkıntı, daire satılmamasında. Bunun ilk problemi de bankalardaki faiz oranlarının yüksek olmasıdır. Faiz oranları yüksek olduğu için kimse 100 bin lira kredi çekip, 200 bin lira geri ödemek istemiyor. Parası olan bankaya yatırıyor ve faizini almaya çalışıyor. Bu şekilde taktik uygulamak, insanlara daha cazip geliyor ama piyasadaki asıl sıkıntı bu. Paranın esnafta değil de bankada dönmesi. Döviz kurlarında yaşanan dalgalanmayla birilikte ürün fiyatları da yaklaşık yüzde 50 arttı. Fakat döviz kurlarının 7 liradan 5,30 liraya kadar inerken ürün fiyatları da yaklaşık yüzde 6 oranında düştü. Şuanda çimento, tel, çivi, demir fiyatları düştü. Bundan 3-4 ay önce çivinin kassı 190 liraya kadar çıkmıştı, şuanda 160 lira civarına kadar indi. Hükümetin burada yeni bir politika uygulaması gerekiyor. Bankalardaki faiz oranları düşmediği sürece piyasa rahatlamayacak. Diğer yandan insanlar, işçi çıkartmalarına ağırlık verdiler. Çünkü iş olmadığı için insanlar kemer sıkmak zorunda kaldılar. Şuanda sadece inşaat sektörü değil, birbirine bağlı diğer sektörlerde de sıkıntı büyük. Çarşı esnafından da bir sıkıntı var ve herkes kemer sıkmaya başladı. Geçen yıla göre müşteri potansiyeli yüzde 60 azaldı. İnsanlar yarım kalan inşaatlarını bitirmeye çalışıyorlar. Onun dışından yeni bir proje hayata geçirilmiyor, yeni temeller atılmıyor. 3-4 ay sonra yarım kalan inşaatlar bitecek ve şuanda yeni temeller kazılmadığı için asıl sıkıntıyı 3-4 ay sonra yaşayacağız. Eğer banka faiz oranlarına bir çözüm bulunamazsa piyasanın kolay kolay düzeleceğini sanmıyorum” ifadelerini kullandı.
“Ürün var ama iş yok”
Nalbur esnafı Özgür Öztürk; “Şanda inşaat sektöründe işler çok kötü. Hızlı giden inşaat sektörü birden çöktü. Bu durgunluk, 24 Haziran seçimlerinden sonra kendini gösterdi. Müteahhitler, yeni temel kazmaktan çok kalan işlerini bitirip, bankalardaki borçlarını kapatmaya çalışıyorlar. Bankalar da eskisi gibi her iş yapana kredi vermiyor. Kredi, daha çok büyük iş yapan 400-500 bin liralık konut satan müteahhitlere veriliyor. Bir şirket konutunu 500 bin liraya satıyorsa, bankalar da o şirkete 0,90 faizle kredi veriyor. Eğer 200 bin liralık konut satıyorsa 1,90 faizle kredi veriyorlar. Şuanda bankadan kredi çekmek çok sakıncalı bir hale geldi. O yüzden çoğu sektör şuanda işsiz. Bizde de çok ürün var ama iş yok. İnşaat sektörü hızlıyken ürünler, yüksek fiyattan geliyordu. Çünkü herkes firmalara yüklendiği için fabrikalardan toplu ürün aldığımız zaman az indirim alıyorduk. Fakat şuanda ürün fiyatları daha da yüksek olduğu için firmalar ürün satışı yapamıyorlar. Döviz kurlarında yaşanan dalgalanmadan dolayı eskiden 50 liraya aldığımız ürün, şuanda 100 lira oldu. Ürünler yüzde 100-200 zamla geliyor, biz de kar eklemek zorunda kalıyoruz ve malzeme, müteahhite daha pahalıya geliyor. Piyasa şuanda tamamen durdu. Bu sadece inşaat sektöründe de değil, gıda sektörü de durma noktasına geldi. İnsanlar evlerine yiyecek alamaz gale geldiler. Eskiden 100 liraya bir haftalık ev ihtiyacı karşılanıyordu ama şimdi 100 liranın bile bir değeri kalmadı. Ülke olarak kendi ürünümüzü bile üretemiyoruz. Kullandığımız çoğu ürünün ham maddesi ya da kendisi yurt dışından geliyor. Bu durumun bir an önce düzelmesi gerekiyor. Yoksa her şey daha kötü olabilir” dedi.
(Baykal Sağlam)
