Son yıllarda artan ekonomik kriz, yaşamı zorlaştırmaya devam ediyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2019 yılı Kasım ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) verilerini açıkladı. Buna göre; TÜFE`de 2019 yılı kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 0.38, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 11.01, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10.56 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 15.87 artış gerçekleşti. Yine Türk İş tarafından yoksulluk sınırı açıklandı. Açıklamada; “Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer harcamaların toplam tutarı (yoksulluk sınırı) ise 6.849 TL’dir” denildi. Açlık ve yoksulluk sınırının her ay daha da yükselmesi asgari ücretliler başta olmak üzere ülkedeki tüm kesime hayatı daha da yaşanamaz hale getiriyor. Esnaf tüketiciyi ve kendi durumunu gazetemiz Çanakkale OLAY’a değerlendirdi. Son 3 yıldan bu yana her yıl alım gücünün düşmesi sebebi ile satışların durma noktasına geldiğini belirten esnaf, vatandaşın alışveriş yapamaz hale geldiğini belirtti. Vatandaşın alım gücü düşerken bir yandan da ürünlerin pahalanmaya devam ettiğini ifade eden esnaf, böyle giderse daha birçok esnafın yok olacağını söyledi. Önceki yıllarda Aralık ayına girilmesi ile yeni yıl hareketliliğinin hissedildiğini dile getiren esnaf artık böyle bir durumun söz konusu olmadığını, insanların temel tüketim giderleri dışında başka bir gider için arama yapmaktan kaçındığını ifade etti. Yine iş olmamasından kaynaklı birçok işyerinin küçülmeye gittiğini, birçok işçiyi çıkartmak zorunda kaldığını belirten esnaf, işsizliğin de artmaya devam ettiğini söyledi. Esnaf aynı zamanda borçlanmama, fazla ürün almama… gibi metotlarla birçok esnafın kötü ekonomiye karşı direnmeye çalıştığını belirtti.
“2-3 yıldır işler çok kötü”
İşlerin oldukça kötü gittiğini belirten halı satıcısı esnaf Çetin Akçin; “ Durum, 2-3 yıldır bu şekilde. Eskiden düğün öncesi yapılan çeyiz alışverişinde vatandaşlar, 4-5 bin liralık ürün alırlardı ama şimdi en fazla 2 bin liralık alışveriş yapılıyor. İnsanlar, artık her şeyin ucuzunu almaya çalışıyorlar. Çünkü insanların alım güçleri düştü, düşmeye de devam ediyor. Girdi maliyetlerinden dolayı fiyatlar da yükselmeye devam ediyor. Geçen yıl 450 liraya sattığımız halı, şuanda 850 liradan satışa sunuluyor. Fakat asgari ücret yüzde 100 yükselmiyor. Ancak, alım gücü düşüyor ve fiyatlar yükseliyor. Dolayısıyla piyasa her geçen gün, eksiye doğru ilerliyor. Tabi yılbaşı yaklaşıyor, küçük küçük kıpırdanmalar oluyor ama piyasaya bir faydası olmuyor. Biz, artık günü döndürdüğümüze seviniyoruz. Kış geliyor, insanlar bahar aylarındaki gibi alışveriş yapmaya çıkmayacak, evlerine kapanacak ve elindeki parayı harcamamaya çalışacak. Biz de her zamanki gibi bekleyeceğiz alışverişin artmasını. Durumun farkındayız ve ileriki zamanlar için önlem olarak borç yapmamaya çalışıyoruz. Çünkü önümüzü göremiyoruz, 6 ay sonra ne olacak bilemiyoruz. Umarız bu kışı daha az fireli bir şekilde atlatırız” dedi.
“Dükkana giren insan sayısı azaldı”
Piyasanın genel olarak çok kötü olduğunu ve esnafın önünü göremediğini belirten Aynalı Çarşı esnafı Samet Uzuner;“İşlerimiz, şu anda çok yavaş.
Esnaf arkadaşlarla da oturup konuşuyoruz, kimse şu anki durumdan memnun değil. Dükkana giren insan sayısı azaldı, dolayısıyla alışveriş de azaldı. Bizim işimiz de biraz lüks olduğu için genel olarak turistleri ağırlıyorduk ama turist sayısında da Çanakkaleli müşteri sayısında da büyük bir azalma var. Her geçen yıl işlerimiz düşüyor. İşletmemizi 4 yıl önce açtık. O zamanlarda daha az ürünle daha çok satış yapıyorduk, hatta her gün alışveriş defteri yetmiyordu. Şu anda defterin çeyreğini dolduramıyoruz. Yılbaşı için hazırlıklarımızı yapacağız, alışverişin artmasını diliyoruz” dedi.
“Harcamalarımızı kısarak, işletmemizi döndürmeye çalışıyoruz”
Bu yıl işlerin önceki yıllara göre çok daha kötü gittiğini belirten gıda esnafı Mustafa Öztürk;“Havalar da soğuyunca insanlar dışarıya çıkmıyorlar. Ekonomik durum karşısında insanlar da muallaktalar şu anda, daha karamsar düşünüyorlar. Çünkü durum hiç iç açıcı değil. Kış ayı da masraflı olduğu için bu aylarda insanların beli bükülüyor. Vatandaşlar genel olarak, giderlerini azaltmaya çalışıyorlar, masraf yapmamaya çalışıyorlar. Biz de bazı harcamalarımızı kısarak, işletmemizi döndürmeye çalışıyoruz. Ekonomi, her geçen yıl geriye gidiyor. İnsanlar artık ucuz ürün almaya çalışıyorlar, çünkü vatandaşın alım gücü düştü. Şu anda asgari ücret tartışması yapıyorlar. Kimse insanların ne koşullarda yaşamaya çalıştığını bilmiyor da mı asgari ücret tartışması yapılıyor?”
“Esnafın dayanacak gücü kalmadı”
Önceki yıllarda Aralık ayına girilmesi ile yeni yıl alışverişinin artmaya başladığını belirten hediyelik eşya esnafı Filiz Doğuşcan; “Artık insanlar alışveriş yapmıyor. Normal zamanlar zaten kötü ancak, bu yıl özel günlerde gittikçe daha kötü bir hal alıyor. Aldıkları temel geçimlerini sağlamaya zar zor yetiyor. Bu durumda insanların ilk kıstığı şey hediyelik ya da eğlence masrafları oluyor. Esnaf bu duruma ne kadar dayanır bilinmez ancak böyle giderse çok dayanacak zaman kalmadı”
(Eren Aşnaz-Baykal Sağlam)
