Dünyanın turizm sömürgesi olduk
İris Hotel sahibi Yüksel Ergen, turizmin geleceğini iyi görmediğini bildirdi. Ergen, Truva’da yapılacak Antik Uygarlıklar fuarının kent ve ülke turizmi için kurtuluş olacağını söyledi. Çanakkale ve ülke turizmin değerlendiren Ergen; “Türkiye dünyanın turizm sömürgesi haline geldi” dedi.
Olay; Genel hatları ile Çanakkale turizmi değerlendirir misiniz?
Yüksel Ergen; 18 Mart Çanakkale zaferi, Anzac günleri, kentin hareketli olduğu günler. Anzac günlerinin eski hareketliliği kalmadı. Artık, İstanbul’dan gelip gidilecek programlar yapılıyor. Turizm emek yoğun sektör olduğu için, istihdam yönünden iyi ama zor bir sektör. Türkiye de artık turizmin karlılığı pek kalmadı. Genel havaya bakarsanız Çanakkale’de doluluk fena değil. Türkiye dünyanın turizm sömürgesi haline geldi. Burada bizim yaptığımız hatalarda oldu. Sektör para kazanmıyor. Turizm denilince yetkili ve etkili insanların aklına otel yapmak geliyor. Bu zincir içinde görülen tek şey otel yatırımları. Halbuki turizm çok zincirden oluşuyor. Arz- talep arasında pek çok dengesizlik de oluyor. Turist artıyor ama gelir artmıyor. Müşterinin kalitesi de düştü. Halbuki Türkiye’de çok güzel yatırımlar var. Yatırım yönünden en güzel ülkelerinden birisiyiz. Maalesef su fiyatına turizmi pazarlar duruma geldik. Seyahat şirketleri tamamen dış operatörlerin gösterdiği istikamete bağlı olarak hareket ediyor. Daha doğrusu Türkiye de turizm iki yanlış ayak üstüne oturdu. Bir seyahat şirketleri. Bunlar çok parçalanıyorlar. Bir anda birkaç şirket ortaya çikiyor. Yeni pazar yaratmak değil mevcut pazarı kapmaya çalisiyorlar. Bunu fiyat düşerek yapınca gelirde düşüş oluyor. Otellerde mevcut potansiyeli birbirinden kapmak için fiyat düşüyor. Dolayısı ile kaliteyi arttırıp fiyat arttırma yoluna değil, fiyat düşürüp müşteri kapma yoluna gidince bu sizi sömürülmeye götürür. O nedenle Türkiye dünyanın turizm sömürgesi haline geldi. Hala otel yapılıyor. Otelcilik dışardan çok cazip meslek gibi görünüyor. Para kazanıyorsun gibi görünüyor. Ama otelcilikte peşin diye bir şeyde yok. Guruplarla bir aylığına anlaşiyorsunuz ama üç aylığına çek gönderiyor. Çok ters giderseniz turu çekiyor ve başka otele veriyor. Turizm çikmaza girdi.
Olay; Çanakkale’de turizm daha uzun süreye nasıl yayılır?
Yüksel Ergen; Çanakkale turizm söylendiği gibi 40-45 gün değil. Adalar için bu söylenebilir. Ama Çanakkale’de turizmin en yoğun olduğu aylar Nisan-Mayıs, Eylül-Ekim ayı sonuna kadar yedi ay yüksek mevsimdir. Bu yoğunluğu da kültür turları, savaş alanları, kaz dağları, Assos sağlıyor. Turizm bir seneye yayılabilir. Kışlık bazı projeler geliştirilebilir. Turizm artık yaşanan anılar ve animasyon olayına döndü. İnsanları bir yere çekmek için lüks otel, güzel doğa, truva gibi destanlı bir şehirde yetmiyor. Orada insanlar bir şeyleri arşivine koymak istiyor. Çanakkale’de çok yapılacak iş var. Ama maalesef herkes ilgisiz. 10 yıl önce haftalık turlar yapık. Bulgaristan, Yunanistan üzerinden uçakla geldiler. Bir hafta kaldılar ve çok mutluydular. 2010 yılında direkt orta Avrupa’dan 134 kişilik uçakla turist getirdik. 10-11 gün kaldı. Ama o çalismalara sahip çikamadik. Çanakkale bir çok yönden hazır değildi. Bu konuyu sabote ettiler. Çanakkale’de birlik beraberlik yok. Bir araya gelip bir şey yapılamıyor. Otelciler birliği ve bir çok Sivil Toplum kuruluşu var ama bunlar kendi sektörlerinde çok fazla etkili değiller. Ömrü varsa 50 yılda başkanlık yapan oluyor. Turizmde birlik yok. Çok etkili değiller. Bu kadar küçük şehrin 2-3 derneğe bölünmesi mantıklı değil. Kolektif çalisma ve uyum bizim insanımızda yok. Herkesin menfaatinden hepimize pay çikar düşüncesi yok. Gemisini kurtaran kaptan işlemiz beynimize herkes sandalı ile uğraşiyor.
Olay; Çanakkale de turizm çok konuşuluyor, tartışılıyor. Varamadığımız bir turizm kentimi var?
Yüksel Ergen; Bir konu çok konuşuluyorsa o yok demektir. Cumhuriyetimiz demokrasiyi doğuramadı. Bağımsız hukuk ve demokrasi sağlanmalıdır. Sistem itimatsızlık üzerine kurulmuş. Vatandaşimızın kültürel ekonomik seviyesi uygun olmadığı için bu sarmaldan kendimizi kurtaramıyoruz. Turizm’den ne kadar kazanılıyor derseniz yanıt alamazsınız. Bütün dünya size kızmış olsa da onları buraya getirseniz fikirlerini değiştirirsiniz. Turizm böyle bir şeydir. Buraya gelenler Türkler harika, misafirperver, bu ülkeye gitmeli dedirtebilirsiniz. Turizmde bu var. İletişiminiz artıyor kendinizi tanıtabiliyorsunuz. Gelenler kültürü tanıyacak, Türk müziği dinleyecek, mutfağına, tadına bakacak. Demircioğlu Caddesinde bile dükkan isimleri her şey yabancı. Yabancılar burada bu isimleri görmek istemiyor. Türk kültürünü görmeliler. Bunu sağlamalıyız.
Olay; Çanakkale’de turizm sektöründe çalisacak personel bulabiliyor musunuz?
Yüksel Ergen; Bu sorun had safhada diyebiliriz. İşten çikardiklarinizi bile bekliyorsunuz geri gelse de alsam diye. Personel sorunu korkunç düzeyde. Buradan biri çiksin hemen başkası kapıyor. Neden çikardin diye sormuyorlar bile. Çünkü, başka eleman yok. Biz burada iş başinda eğitim veriyoruz. Bu çocuklarin çogu köyden gelen çocuklar. Orada yetişmişler burada Amerikalı, Japon turistlere hizmet vermeye çalisiyorlar. Her şeyden önce dil bileceksin. Kendinizi tanıtmak için turizm çok önemli. Ama turizm okulunu bitirenlerin bile yabancı dili yeterli değil. İnsanın içindeki heyecan çok önemli. İstekli değilse olmuyor. Dünya çok küçüldü. Herkes lüks yaşamak istiyor. Herkes çok emek vermeden çok para alıp çok gezmek istiyor. Ama bunların hiç biri gerçek hayatta yok.
Olay; Yat Limanı, kurvaziyer limanı konuşuluyor. Turizme katkısı olur mu?
Yüksel Eren; Liman bir işe yarıyor mu? Turizme dönük mü çalisiyor? Ne yapıyor liman boş duruyor. İşe yaramadıktan sonra ne yapalım. Bunları çok iyi düşünmek gerekir. Yatçılık nedir. Yat turizmi yapan yerleri gezmek gerekir. Güneyde yat turizmi koyları kirletti. Bunun sıkıntısı çok yaşandı. Sen buna hazır değilsen olmaz. Yatçılar, yiyeceğini mevsimlik alıyor. Yatıp kalkıp kirletiyor. Daha güzel projeler olmalı. Yer seçimi çok önemli, sırası çok önemli.
Olay; Çanakkale de Turizmi abartılıyor mu? Turizmden çok mu şey bekliyoruz?
Yüksel Ergen; Çanakkale, turizm, tarıma bağlı sanayi ve üniversite kenti deniyor. Bunlar çok güzel. Hem doğayı koruma hem de daha insancıl sektörler. Turizm’de ki lokomotif Truva’dır. Truva, İncil’den daha fazla bilinir. Ama biz ne yapıyoruz ona bakmalıyız. Dünden bugüne Truva kitabında Truva’yı anlatmaya çalisiyoruz.1800’lerde kazılar define arayıcılığı için yapıldığından şehrin eski görkemi kalmamış, yapısı karışmış. İnsanlar ilyada okuyup geliyor ama umduğunu bulamadan gidiyor.
Olay; Turizm sektöründe pişmanlığınız var mı?
Yüksel Ergen; Asla yanından bile geçmem. Gerçek anlamda Turizm yapanların % 80’i satacak durumdadır. Hepimiz değerini bulsa satar kurtuluruz. İnsanlar bunu alacağına gidip yeni baştan yapıyor. Sömürüldüğünüzü hissediyorsunuz. Bu çok zor bir duygu. Faklı ülkelerde sadece yatak 350 dolar kahvaltı 35 dolar. Biz insanları 25-30 dolara konaklatıyoruz. Turizmi çok seviyorum.Dünyanın her yerinde turizm iyi gelir getirir. Ama Türkiye de bu yok. Dünyanın turizm sömürgesi olduk. Az fiyata tur getiriyor sonra zararı karşilamak için otele yükleniyorlar. Turizm zincirinin en zor işi otelcilik. Kalitesiz gelen müşteri hiçbir alış veriş yapmıyor, içeceği suyun fiyatını düşünüyor. O da bizim kaliteli müşterinin gitmesine neden oldu. Bunları gördükten sonra turizmi asla seçmem.
Olay; Sektörde Rekabet var mı?
Yüksel Ergen; Rekabet istemediğiniz kadar var. Herkes birbirinden bir şey kapmaya çalisiyor. Bir otel fiyat düştü diye bizde düşmek istemiyoruz. Verdiğimiz fiyatlar çok komik onun altına verip daha fazla zarar etmenin anlamı yok.
Olay; Turizmde yapsaydım ya da yapılsaydı dediğiniz proje var mı ?
Yüksel Ergen; Çanakkale’de turizmin lokomotifi Truva. Truva olmasın turizm % 80 düşer. Kimse tersini iddia edemez. Truva’dan faydalanmalıyız. Altıncı Truva bence animasyon, yaşayan Truva olarak yapılmalı. İnsanlar onu içeride izleyebilmeli. Bunu daha sonra Anadolu ve diğer uygarlıkları etrafında toplayarak dünya antik uygarlıklar fuarı diye fuar oluşturmalıyız. Bu Türkiye’ye yakışır. Bunu çekirdegi Truva’dır. Hiç kimse itiraz edemez. Projeyi anlattığımız Amerikan firması tamamını yüklenmek ve tanıtımı için çok gönüllü oldu. Ama bu milyar dolarlık proje. Tanıtım için 3-5 milyon dolar istedi. Böyle projelerle turizm olur. Turizm için iyi şehircilik olacak. Şehir kimliği muhafaza edilecek. Şehirde ilgi çekecek ürünler olacak. Şehir turu yapalım deniyor. Hadi yapalım deseniz nereye gideceksiniz. Kordon, Çimenlik kalesinden sonra şehir bitti. Geride bir şey yok. Truva var ama sen onu kullanamıyorsun. Antik uygarlıklar fuarı ile Çanakkale’yi kimse tutamaz. Türkiye turizminin kalitesini değiştirir.