Çanakkale’nin kanayan yaralarından biri olan mülteci ve sığınmacılar konusu, Ece Ayhan Evi’nde düzenlenen etkinliklerle masaya yatırıldı. “Hayatın Yok Yerindekiler: Mülteci, Göçmen, Sığınmacı” konusuyla düzenlenen etkinlikte ilk olarak Nejla Osseiran’ın “Hep Birlikte /All Together” ve İmre Azem’in çektiği “Migrants/ Assos Göçmenler” adlı filmlerin gösterimleri yapıldı. Uzun yıllar Boğaziçi Üniversitesi`nde öğretim görevlisi olarak çalışan, fotoğraf ve belgesel alanındaki çalışmalarıyla tanınan Nejla Osseiran, film gösterimlerinin ardından Avrupa`nın çeşitli yerlerine sığınmak isteyen milyonlarca savaş mağduru mültecilerle ilgili yaptığı film hakkında deneyimlerini katılımcılara aktardı.
“Ben de Bir Çeşit Mülteciyim ve Bunu Göstermek İstedim…”
Söyleşide ilk olarak kendi deneyimlerini anlatan Nejla Osseiran, “Annem bir Türktü ve bizim ülkemizde savaş çıktığında gidecek bir yerimiz vardı. Dolayısıyla bizim için bu kadar travmatik bir şey olmadı bu durum. Sonuçta biz de kırk sene önce ülkemizden kaçmak zorunda kaldık. Sonra Suriye savaşı yaşandığında benim unuttuğumu sandığım ya da unutmak istediğim her şeyi tekrar hatırladım. Kendimi hatıraları hatırlamamak adına uzak tutmaya çalıştım. Takip ediyordum ama hep aklımda olan bir film yapayım düşüncesini uzak tutuyordum. Ta ki Assos Göçmenler filmi için Çanakkale’ye gelen arkadaşım bana tavsiye verene kadar. O bana bir film yapmamın bana iyi geleceğini söyledi. Tabi çok ciddi her zaman olduğu gibi nemalanan insanları gördüm. Ciddi bir mafya vardı Assos’ta. İki gün önce bir kaza oldu insanlar öldü. Hala mafyaların olduğunu düşünüyorum. Herkesin altında cipler var. Zaten savaşlar çok ciddi paralar kazandırıyor birilerine ve birilerinin de hayatı sönüyor. Ben ne yapayım derken, Ayvacık’ta olan bir kampa gittim. Çok kötü manzaralarla karşılaştım ama beni en çok etkileyen orada bu insanlara yardım etmeye çalışan kişilerdi. Ve bunları bir film yaparak göstermek istedim” dedi. Film çekiminde yaşadığı duygu dolu anları da aktaran Nejla Osseiran, ayrıca Çanakkale’de yaşanan mülteci sorununun yakın bir zamanda çözülecek bir sorun olmadığını dile getirdi.
Çanakkale’de 5 Bin Mülteci Yaşıyor!
Söyleşinin diğer bir konuğu olan Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği (ASAM) Çanakkale Ofisi üyeleri ise, Çanakkale’de yaşanan mülteci ve sığınmacılarla ilgili doğru bilinen yanlışları paylaştı. Dernek faaliyetleri hakkında bilgi veren Psikolog Büke Tozlu yaptığı bilgilendirmede; “ASAM’da daha çok çalışanlar sosyal çalışmacılar, psikologlar, avukatlar ve tercümanlardır. ASAM hiçbir şekilde din, dil, ırk ve cinsel ayrım yönetmeksizin çalışıyor. Birleşmiş Milletler ile birlikte çalışıyoruz. Tabi bunlardan önce mülteci, sığınmacı ve göçmen tanımlarının ayrımının iyi yapılması gerekiyor. Mülteciler, ülkesine geri dönemeyen kişiler ve zorunlu olarak sınır dışı edilemezler. Sığınmacılar ise resmi olarak statü edilmemiş kişilerdir. Göçmen ise maddi ve sosyal olanaklarını iyileştirmek için göç eden kişilerdir. Bu ayrımların iyi yapılması gerekmektedir. Biz Çanakkale’de bu anlamda yaklaşık 5 bin mülteci olduğunu saptadık. Bunların arasında Afgan, İran, Irak, Suriye, Sudan ve Kongo’dan gelen kişiler bulunuyor. Biz Merkez’de bunlardan 2 bin kişiye ulaşabildik. Peki ne yapıyoruz, faaliyetlerimiz hak hürriyetlere sahip olmalarını sağlamak, psikolojik destek ve hukuki destek. Ayrıca hassas vakalara nakit yardım sağlıyoruz” ifadelerine yer verdi.
Düzensiz Göç ve Çanakkale…
Çanakkale’den Midilli’ye yapılan düzensiz göçler hakkında da bilgiler veren Tozlu; “Çanakkale’de 2015 yılında 1. 015. 078 kişi, 2016 yılında ise Geri Kabul anlaşmasından sonra 352.822 kişi denizyolu ile Yunanistan’a geçti. Geri Kabul anlaşması büyük oranda düzensiz göçleri engelledi diye düşünebiliriz. Ama Ege Denizi’nde 2015 yılında 3. 771 kişi 2016 yılında 4.742 kişi hayatını kaybetmiş. Yani bu anlaşmanın ölümleri engellemediği ortadadır. Aynı zamanda Eylül-Aralık 2015 tarihleri arasında Ayvacık’tan Midilli’ye geçmeye çalışan 58 bin kişi yakalanmıştır. Bunların hepsi birer rakam olarak gözükebilir ama aslında hepsi ayrı bir dram sakladır. Hepsi birer insandır” diye konuştu.
“Devlet Suriyelilere Ev Vermiyor!”
Mülteci ve sığınmacılarla ilgili birçok yanlış bilginin olduğunu söyleyen ASAM Sosyal Çalışma ekibinden Ali Karyelioğlu ise; “Türkiye’de mültecilerle ilgili birçok yanlış bilgi etrafta dolaşıyor. Mesela Suriyelilere ev verildiği yönündeki bilgi kesinlikle yanlıştır. Bazen bu insanlara biz ev bulmak zorunda kalıyoruz. Devletin bırakın ev vermesini kendi imkanlarıyla kiralık ev tutmasına bile izin verilmiyor. Suriyeliler üniversiteye sınavsız giriyor, Suriyelilere vatandaşlık veriliyor, devlet maaş bağlıyor gibi iddialarda asılsızdır. Sadece belirlenen kişilere çok cüzi rakamlarda yardım yapılıyor. Ve inanın bu insanlar aylık 100 lira yardım alarak zor durumda geçinmeye çalışıyorlar. İş bulamıyorlar. Kimse iş vermek istemiyor. İşverenlerde sigortalarını yatırmıyor, maaşlarını vermiyor. Yani bu insanlar sanıldığının aksine zor şartlarda yaşamını sürdürmeye çalışıyorlar” dedi. Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği (ASAM) Çanakkale Ofisi’nin, yakın zamanda gönüllü kişilere kapısını açtığını söyleyen Büke Tozlu, son olarak mültecilerle ilgili ASAM’ın her türlü kurumla iş birliğine açık olduğunu ifade etti. Ece Ayhan Evi’nde düzenlenen etkinlik soru cevap şeklinde sona erdi.
(Şenol Güven)
