Assos, "UNESCO" listesine girmeyi başardı!
Çanakkale’de turizm adına önemli bir gelişme daha yaşandı. Çanakkale İl Kültür ve Turizm Müdürü Kemal Dokuz ve Assos Ören Yeri Kazı Başkanı Prof. Dr. Nurettin Arslan, dün İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nde yaptığı basın açıklamasında uzun süredir devam eden önemli bir girişimin sonuçları hakkında müjdeyi verdi. Ayvacık İlçesi`ne bağlı Behramkale Köyü`ndeki Assos Ören Yeri’nin, UNESCO Dünya Mirası listesine geçici olarak girmeye hak kazandığını söyleyen Kemal Dokuz, “Assos Ören yerinin kültür mirası listesinde yerini alması için yaptığımız başvurumuzu Bakanlığımız kabul etti. Bakanlığımızda bu başvuruyu UNESCO Dünya Komisyonu`na göndermiş bulunuyor. Ve orada da bu başvurunun kabul edildiğini öğrendik. Tabi bu aşamadan sonra da bir süreç işleyecek. İlk olarak geçici listeye alındı. Bundan sonraki sürecin sonunda ise, daimi olarak kabul edileceğiz. Fakat bu süreçte komisyon, Çanakkale`ye gelip, Assos Ören yerini ziyaret edecek ve kriterlere uyup uymadığını denetleyecek. Bunun sonunda ise daimi listeye girecek. Bugün ise ilk adım olan geçici listeye alınmanın heyecanını yaşıyoruz. Dünyada listede yer alan 16 destinasyon var. Bunlar arasında Çanakkale`den de Truva Ören yeri bulunuyor. Listeye Çanakkale`den ikinci destinasyon olarak da Assos Ören Yeri girmiş olacak. Ve böylece Çanakkale’ye turizm adına önemli bir ivme kazandırmış olacağız. Biliyorsunuz turizmde yaşanan kötü gidişata rağmen Assos, 2016 yılında turist çekmeyi başarabilmişti. 2015 yılında 95 bin kişi ziyaret ederken bu sayı 2016 yılında 115 bin kişiye çıktı. Bu demek ki biz gerçekten doğru bir girişimde bulunduk. Ve bunu bir adım olsun gerçekleştirebildiğimiz için çok heyecanlıyız. Ayrıca Haziran ayı gibi Assos’ta kazılarımız başlayacaktır” dedi.
“Kamulaştırma rekoru kırıldı”
Öte yandan Ayvacık Behramkale Assos, Biga Kemer Parion, Ezine Dalyan Alexandria Troas ve Gökçeada Uğurlu kazılarında kamulaştırma için dev bir bütçenin ayrıldığını söyleyen Dokuz, “Sadece Apollon Tapınağı için 1 milyon tutarında kamulaştırma yapıldı. Burada özel mülkiyet olduğu için alanda kamulaştırma gerekiyor. Diğer kazılarda ise 1 milyon 800 bin tutarında kamulaştırma bedeli ödendi. Açıkçası turizmin daraldığı ve zor zamanlar geçirdiği bugünlerde, bu yatırımlar Çanakkale’nin atıldığı çok büyük başarılardan biridir. Ve Çanakkale için bu ödenekler ayrılmaya devam ediyor” diye konuştu.
“3 kriter ile başvurduk!”
Assos Ören Yeri Kazı Başkanı Prof. Dr. Nurettin Arslan ise, bu sürecin 2014 yılında başladığını ve bu yıl siyasi destekler ile birlikte hızlı bir aşama kaydettiğini ifade etti. UNESCO listesine girebilmek için toplamda 10 kriter bulunduğunu ve bu kriterlerden 3’ü ile başvuru gerçekleştirildiğini söyleyen Prof. Dr. Arslan, “Bir antik kentin UNESCO geçici listesine girmesi için 10 kriter bulunmaktadır. Bu kriterlerin altısı daha çok doğayla ilgilidir. Diğerleri ise kültürel mirasla ilgilidir. Biz başvurumuzu yaparken, 3 kritere girdiğini ileri sürdük. Birinci olarak Assos, bir Yunan polisi (şehiri) olarak dünyanın korunmuş en güzel örneğidir. Bizden 150 yıl önce birçok gezginin ya da Amerikalıların vurguladığı, `Assos`un Yunan Polis örneklerinin en güzeli olduğu` tezinin doğru olduğunu biz kazılarla her gün bir adım daha ileri götürdük. Özellikle Anadolu`da en erken yazıtlarımız var. Meclis Binası ve Tiyatro`nun Assos`ta inşa edildiğini kesin olarak söyleyebiliriz. Arkaik Çağ`da inşa edilen Anadolu`daki Dor düzeni tapınakların tek örneğinin Athena Tapınağı olması. İkinci olarak herhangi bir mimari yapının tek bir örneği olması şeklinde kriterler var. Bu kriterde akropol üzerindeki Athena Tapınağı önemli. Çünkü bu gördüğünüz, M.Ö. 530 yılında inşa edilen Anadolu`daki tek Dor düzeneğindeki tapınak örneği. Yine bu tapınak, dünyadaki birçok müzeye parçaları dağılmış olmasına rağmen, yeniden ayağa kaldıracak kadar bütün malzeme veya mimari bloklarında korunmuş olması önemlidir. Üçüncü olarak Platon`un öğrenciler başta Aristoteles olmak üzere Assos`ta 3 yıl faaliyette bulunmaları kriterlerini örnek gösterdik. Çünkü bildiğiniz gibi Platon`un altı öğrencisi Assos`a gelerek üç yıl kaldıklarını biliyoruz. Atina dışında akademinin ikinci şubesini Assos`ta faaliyet gösterdiğini düşünüyoruz. Yine belki de ilk defa dünyada filozoflar tarafından dünyada kısa süreli de olsa bu kentin yönetildiğini görebiliyoruz. Bu aynı zamanda Platon`un ideal devlet teorisinin de kısa sürelide olsa uygulandığını gösteren bir kanıttır. Assos’un dünya kültür mirası listesinde yer alabilecek kriterleri yerine getiren 3 kriterle özgün bir yer olduğunu da aslında ispat etmek istedik. Ve bu girişimle birlikte önemli bir ivme kaydettik diyebilirim. UNESCO’da olmak neden bu kadar gerekli diye sorabilirsiniz. Açıkçası burada turizm daha tanınır hale gelecektir. Daha çok ekonomik katkı sağlayacaktır. Önemli bir destinasyon merkezi haline gelecektir" diye konuştu. Toplantının sonunda İl Kültür ve Turizm Müdürü Kemal Dokuz ve Prof. Dr. Nurettin Arslan, slayt sunumu yaparak Assos Antik Kenti hakkında yapılan çalışmalar hakkında detaylı bilgiler verdi.
(Şebnem Özer)
