Hükümetin, “istihdam kalkanı paketi” olarak adlandırılan “torba yasa önerisi”, özellikle “kıdem tazminatının fona devrilmesi” maddesiyle eleştirilmeye devam ediliyor. “İşçinin hizmet süresi boyunca verdiği emeğin karşılığını almasını sağlayan yasal bir sistem” olan kıdem tazminatının, “Tamamlayıcı emeklilik” adı altında fona devredilmesini öngören madde, gelen tepkiler üzerine “şimdilik” torba yasadan çıkarılırken, işçi ve emekçiler, kazanılmış haklarına sahip çıkmaya devam ediyor. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel-İş Şube Başkanı Metin Ceylan, Gazetemiz Çanakkale OLAY’a yaptığı açıklamasında; “Tamamlayıcı emeklilik sistemi adını verip, 2022 de devreye sokulmak istenen proje ile kıdem tazminatının fona devredilmesi söz konusudur. Sürekli ısıtılarak kıdem tazminatının çeşitli isimlerle kullanılarak sistem değişikliğinin gündeme getirilmesi kabul edilebilir değildir. Kıdem tazminatı bir sorun değil haktır. Emekçinin iş güvencesidir, geleceğidir. Çocuklarına, yarının gençlerine üretenlerine bırakacağı bir mirastır. İşçinin 80 yıllık kazanımı olan kıdem tazminatı bir mücadelenin sonucudur. DİSK olarak bizler işçinin alın terinin, emeğinin karşılığı olan Kıdem tazminatının ortadan kaldırmaya, ya da daraltmaya dönük her türlü girişimin karşısındayız” dedi.
“Emekçilerin kazanılmış haklarına el uzatmaya kimsenin hakkı yoktur”
DİSK Genel-İş Şube Başkanı Metin Ceylan, tüm işçi ve emekçileri kıdem tazminatına sahip çıkmaya çağırdığı açıklamasında; “Kıdem tazminatının bir işveren yükümlülüğü olduğu unutulmamalıdır. Kıdem tazminatı son ücret üzerinden hesaplanır ve iş güvencesi dayanağıdır. Kıdem tazminatını işveren yükümlülüğü olmaktan çıkaracak, son ücret ile bağını koparacak, iş güvencesi dayanağı olmaktan çıkaracak her türlü dayatma, bir müzakerenin değil ancak mücadelenin konusu olabilir. Ülkemizin işsizlik gibi, salgın döneminde çöken ekonominin canlandırılması gibi sorunları varken, Kıdem tazminatının sürekli gündeme getirilmesi akıl tutulmasıdır. Yapılması gereken Kıdem tazminatının güçlendirilmesini sağlamak, emekçinin yanında olmaktır. Kıdem tazminatı tüm işçiler için çalışma yılı şartı aranmaksızın kullanılabilen bir hak olmalı, her türlü işten ayrılma durumunda ödenen, ödenmediğinde devletin güvence altına aldığı bir hak olmalıdır. Kıdem tazminatının tavan uygulaması kaldırılmalıdır. Covid 19 salgını sürecinde, cephenin önünde savaşırken yaşamını yitiren sağlık çalışanları başta olmak üzere, salgın sürecinde yaşamını yitiren tüm emekçilerimizi, yurttaşlarımızı rahmetle anıyorum. Emekçinin canı ile kısa çalışma ödeneği ile çalıştırılarak, ücretsiz izne çıkarılarak, işinden atılarak ödediği bedelleri görmezden gelmeye, emekçinin kazanılmış haklarına el uzatmaya kimsenin hakkı yoktur. DİSK olarak Kıdem tazminatının sorun değil hak olduğunu buradan haykırıyor, tüm işçi sınıfını Kıdem tazminatına sahip çıkmaya çağırıyorum” dedi.
“Kıdem tazminatı işçiler açısından son kaledir”
Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) Dönem Sözcüsü ve Eğitim-Sen Şube Başkanı Yasin Hacımusalar ise, “Yıllardır yerli ve yabancı tekellerin, sermaye çevrelerinin bir dediğini iki etmeyen, emekçileri kölelik koşullarında çalışmaya mahkûm ederken, kamu kaynaklarını yandaş firmalara aktaran AKP hükümeti, emekçilerin elinde kalan son hak kırıntılarına da göz dikmiş bulunmaktadır. İşçiler açısından ‘son kale’ olarak ifade edilen kıdem tazminatı hakkı, patronların ve siyasi iktidarın ihtiyaçları doğrultusunda en az yarı yarıya azaltılarak, elde etme koşullarının daha da sınırlandırılması için yapılan çalışmaların son aşamaya geldiği kamuoyuna yansımıştır. Sendikaların bütün eleştiri ve itirazlarına rağmen, taşeron çalışmayı yaygınlaştıracak düzenlemelerle birlikte, kıdem tazminatı fonu kurulmasına yönelik hazırlıklar sürmektedir. Bugüne kadar çalışma yaşamını ilgilendiren düzenlemelerde hükümet ne zaman ‘kazanılmış hakların korunacağını’ söylese, sonuç tam tersi olmuştur. Bunu en iyi kamu emekçileri bilmektedir. Kıdem tazminatı gibi tüm işçileri ve ailelerini, gelecekte çalışma yaşamına katılacak olan herkesi yakından ilgilendiren bir konuda, resmen emri vaki yapılarak her şey oldu-bittiye getirilmeye çalışılmaktadır” dedi.
“Sadece işçileri değil, toplumun geniş kesimlerini yakından ilgilendiriyor”
Hacımusalar, “Basına sızdırılan taslak, çalışanlar bakımından kıdem tazminatı hakkının tamamen kaybedilmesi anlamına gelecek düzenlemeler içermektedir. Taslağa göre, yeni sistem, ‘Bireysel Fonlu Kıdem Tazminatı Sistemi” adı altında işletilecektir. Sistemde ‘bir gün bile çalışan’ işçinin kıdem tazminatı alacağı iddia edilse de, işçilerin hak ettikleri kıdemi alabilmeleri için en az 15 yıl sigortalı çalışmış olması şartı getirilmiştir. Halen her bir yıla 30 günlük kıdem hakkı elde eden işçilerin yeni sistemde 30 gün yerine 11 ila 22 gün kıdem alabilecek olması, hükümetin ‘hak kaybı olmayacak’ yalanını bütün açıklığıyla ortaya koymaktadır. İşçinin kıdem tazminatını üçte bir ila üçte 2 oranında tırpanlamayı hedefleyen böyle bir sistemin kabul edilmesi mümkün değildir. Yine basına yansıyan haberler Kıdem Tazminat Fonu ile ilgili taslağın Çalışma Bakanlığınca ‘gizli kalmak kaydıyla’ bazı işçi konfederasyonlarına iletildiğine, bu konfederasyonlarla kapalı kapılar ardında toplantılar yapıldığına işaret etmektedir. KESK olarak, işçilerin hak ve çıkarlarını korumak ve geliştirmekle görevli hiçbir sendikanın, konfederasyonun ‘köle pazarlığı’ içerisinde olacağına ihtimal dahi vermek istemiyoruz. Ancak söz konusu haberlerde adı geçen konfederasyonlardan bugüne kadar resmi bir açıklama-yalanlama yapılamamış olması kaygı vericidir. Sadece işçileri değil, toplumun geniş kesimlerini yakından ilgilendiren böylesine önemli bir konuda emeğin değil, sermayenin çıkarlarına hizmet edecek politikalardan yana tutum alan sendika ve konfederasyonlar bu ‘sınıf ‘ihanetinin’ hesabını emekçilere veremeyeceğini çok iyi bilmelidir. Çünkü işçiler için getirilmek istenen bireysel kıdem tazminatı fonu elbette ki tek başına işçilerin sorunu değildir. Kıdem tazminatı toplumun en geniş kesimini oluşturan tüm emekçilerin sorunudur. Güvencesiz, esnek, mevsimlik, kayıt dışı çalıştırılarak kıdem tazminatı hakları engellenen işçiler kadar sorun aslında kamu emekçileri için de yakıcıdır. Kıdem tazminatının kamudaki karşılığının emekli ikramiyeleri olduğu dikkate alındığında, işçilerin kıdem tazminatına göz diken bir iktidarın, yarın benzer bir uygulamayı kamu emekçileri açısından gündeme getirmeyeceğinin bir garantisi yoktur. Eğer bugün gerekli tepki örgütlenerek kıdem tazminatına yönelik kapsamlı saldırı geri püskürtülemezse, hükümetin bir sonraki adımı kamu emekçilerinin emeklilik ödeneklerini benzer bir uygulama ile budamak olacaktır. Geçmişteki tüm iktidarlar gibi, çalışanlar üzerinde “işçi-memur”, “kamu-özel”, “sendikalı-sendikasız” vb uygulamalarla böl-parçala-yönet taktiğini uygulayan AKP iktidarından, işçilerin ve kamu emekçilerinin lehine bir düzenleme beklemenin mümkün olmadığı, geçtiğimiz 11 yıl içinde defalarca görülmüştür” dedi.
“Tüm emek dostları ile omuz omuza mücadele edeceğiz”
Açıklamada, “Sermayenin çıkarları için ‘durmak yok yola devam’ diyenlerin, işçilere, emekçilere, dar gelirli esnafa, yoksullaştırılmış halka ise esnek, güvencesiz, performansa dayalı bir çalışma hayatı dayatanların pervasız saldırılarına karşı duruşun tek yolu, en temel ve yaşamsal haklarımıza yönelen saldırılar karşısında emekçilerin örgütlü ve birleşik mücadelesini sağlamaktan geçmektedir. Başta tüm konfederasyon ve sendikalar olmak üzere tüm emek güçlerinin emeğin ortak mücadele hattını örme görevi hepimiz için ciddi bir sorumluluk olduğu kadar, aynı zamanda bir zorunluluk haline gelmiştir. KESK olarak, ayrımsız tüm çalışanların kıdem tazminatı hakkının güvence altına alınması, emekçilerin tüm kazanılmış haklarına karşı yürütülen saldırılara karşı tüm emek dostları ile birlikte, omuz omuza mücadele edeceğimizin bilinmesini istiyoruz” ifadelerine yer verdi.
(Seçkin Sağlam)
