İklim Aktivisti Nedir? İklim Değişikliğiyle Mücadelede Gençlerin Rolü

İklim değişikliğiyle mücadelede, devletler, uluslararası kuruluşlar, sivil toplum örgütleri, iş dünyası, akademisyenler, medya, sanatçılar ve bireyler gibi pek çok aktör rol oynamaktadır. Bu aktörlerden biri de iklim aktivistleridir. İklim aktivistleri, iklim değişikliği sorununa dair farkındalık yaratmak, bu sorunun tanınması ve ele alınması için eylemler yapmak ve iklim mücadelesi vermektir. İklim aktivistleri, çeşitli platformlarda, kampanyalarda, protestolarda, grevlerde, eğitimlerde, sanatsal etkinliklerde, sosyal medyada ve diğer yollarla seslerini duyurmaya çalışırlar. İklim aktivistleri, iklim değişikliğinin etkilerini en çok hissedecek olan gençlerden oluşmaktadır. Genç iklim aktivistleri, geleceklerini tehdit eden iklim krizine karşı, yetkililerden acil ve etkili eylem talep etmektedirler.

İklim Aktivistliğinin Tarihi

İklim değişikliğiyle ilgili aktivizm, 1990’larda, başlıca çevre örgütlerinin, başta Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) çerçevesinde olmak üzere iklimle ilgili tartışmalara dahil olmasıyla başlamıştır. 2000’lerde 350.org, Energy Action Coalition ve Global Call for Climate Action gibi iklim konusuna odaklanan bazı kuruluşlar kurulmuştur. 2009 yılında Kopenhag’da gerçekleşen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı, iklim hareketinin çok sayıda insanı harekete geçirme gücünü göstermeye başladığı ilk UNFCCC zirvesiydi. 2014 yılında ABD’nin New York kentinde düzenlenen İklim Değişikliği Zirvesi öncesi ‘‘Halkın İklim Yürüyüşü’’ adıyla yapılan eylemde ‘‘İklim değişikliği’’ konusunda acil eylem çağrısında bulunuldu.

İklim aktivizminde yeni bir dönem, 2018 yılında İsveçli öğrenci Greta Thunberg’in Ağustos ayında İsveç Parlamentosu (Riksdag) önünde “İklim için okul grevi” yazılı bir pankartla protesto gösterisi düzenlemesiyle başladı. Thunberg, hükümetin iklim değişikliği konusunda daha fazla önlem almasını istedi. Thunberg’in eylemi, kısa sürede dünya çapında yankı uyandırdı ve diğer ülkelerdeki gençler de ona katılmaya başladı. Böylece “İklim için Okul Grevi” (School Strike for Climate) veya “Gelecek için Cumalar” (Fridays for Future) adı verilen uluslararası bir hareket doğdu. Bu hareket, çeşitli şekillerde Gelecek için Cumalar (FFF), İklim için Gençlik, İklim Grevi veya İklim için Gençlik Grevi olarak da bilinir.

İklim için Okul Grevi hareketi, 2019 yılında küresel grevler düzenleyerek zirveye ulaştı. 15 Mart 2019’da başlayan küresel bir grev, 125 ülkede düzenlenen 2.200 grevde bir milyondan fazla grevciyi bir araya getirdi. 24 Mayıs 2019’da, 150 ülkede 1.600 etkinliğin yüz binlerce protestocuyu çektiği ikinci küresel grev gerçekleşti. Olaylar, 2019 Avrupa Parlamentosu seçimleriyle aynı zamana denk gelecek şekilde ayarlandı. 2019 Küresel Gelecek Haftası, 150’den fazla ülkede, 20 Eylül Cuma ve 27 Eylül Cuma gününe odaklanan bir dizi 4.500 grevdi. Muhtemelen dünya tarihinin en büyük iklim grevleri olan 20 Eylül grevleri, Almanya’da 1,4 milyonu da dahil olmak üzere çoğu okul çocuğu olan yaklaşık 4 milyon protestocu topladı. 27 Eylül’de, İtalya’daki bir milyondan fazla protestocu ve Kanada’daki birkaç yüz bin protestocu da dahil olmak üzere, dünya çapında yaklaşık iki milyon kişi gösterilere katıldı.

İklim için Okul Grevi hareketi, 2020 yılında koronavirüs salgını nedeniyle fiziksel eylemlerini durdurmak zorunda kaldı. Ancak hareket, dijital platformlarda, sosyal medyada ve evlerinde devam etti. 24 Nisan 2020’de, 100’den fazla ülkede 3,6 milyon kişinin katıldığı ilk dijital grev gerçekleşti. 25 Eylül 2020’de, 3.500’den fazla etkinliğin düzenlendiği 150’den fazla ülkede, hem fiziksel hem de dijital grevler yapıldı. 19 Mart 2021’de, 68 ülkede 1.400’den fazla etkinliğin gerçekleştiği üçüncü küresel grev düzenlendi.

İklim Aktivistlerinin Talepleri

İklim aktivistleri, iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini azaltmak ve iklim adaletini sağlamak için çeşitli taleplerde bulunmaktadır. Bu talepler arasında şunlar yer almaktadır:

• Sera gazı salımlarının 2030 yılına kadar yarıya indirilmesi ve 2050 yılına kadar net sıfıra ulaşılması.
• Fosil yakıtlara verilen teşviklerin kaldırılması ve yenilenebilir enerjiye yatırım yapılması.
• İklim değişikliğinden en çok etkilenen ülke ve topluluklara kayıp ve hasar finansmanı sağlanması.
• İklim değişikliği eğitiminin okullarda zorunlu hale getirilmesi ve gençlerin karar alma süreçlerine dahil edilmesi.
• İklim değişikliğinin insan hakları, cinsiyet eşitliği, biyolojik çeşitlilik, yerli halklar, göçmenler ve mülteciler gibi konularla bağlantısının tanınması ve bu konularda politikalar geliştirilmesi.
  

İklim Aktivistlerinin Örnekleri

İklim aktivistleri, dünyanın dört bir yanında iklim değişikliğiyle mücadele için çeşitli eylemler gerçekleştirmektedir. Bu eylemler arasında şunlar sayılabilir:

• İsveçli Greta Thunberg, 2018 yılında başlattığı iklim için okul grevi hareketiyle milyonlarca genci iklim mücadelesine katılmaya çağırdı. Thunberg, Birleşmiş Milletler, Dünya Ekonomik Forumu, Avrupa Parlamentosu gibi uluslararası platformlarda iklim değişikliği konusunda konuşmalar yaptı ve dünya liderlerine acil eylem çağrısında bulundu.
• Hindistanlı Licypriya Kangujam, 7 yaşında iklim aktivistliğine başladı ve Hindistan hükümetinden iklim değişikliği eğitimini zorunlu hale getirmesini istedi. Kangujam, 2019 yılında Birleşmiş Milletler İklim Eylemi Zirvesi’nde konuşma yaptı ve 2021 yılında Dubai’de düzenlenen COP28 zirvesinde fosil yakıtlara son verilmesi için protesto eylemi gerçekleştirdi.
• Uganda’lı Vanessa Nakate, Afrika’daki iklim değişikliğinin etkilerini ve iklim adaletini gündeme getirmek için çalışmalar yaptı. Nakate, 2019 yılında Davos’ta düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’nda Greta Thunberg ve diğer genç aktivistlerle birlikte iklim değişikliği konusunda konuştu. Nakate, aynı zamanda Afrika’da iklim eğitimi veren Rise Up Movement adlı bir oluşumun kurucusudur.
• Brezilyalı Artemisa Xakriabá, yerli halkların haklarını ve Amazon ormanlarının korunmasını savunan bir aktivisttir. Xakriabá, 2019 yılında New York’ta düzenlenen iklim grevinde konuşma yaptı ve yerli halkların iklim değişikliğinden en çok etkilenenler olduğunu vurguladı. Xakriabá, aynı zamanda Küresel İklim Grevi’nin Brezilya koordinatörüdür.

İklim Aktivistliğinin Önemi

• İklim aktivistliği, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir rol oynamaktadır. İklim aktivistleri, iklim değişikliğinin ciddiyetini ve aciliyetini kamuoyuna duyurmakta, iklim değişikliğinin neden olduğu sorunlara dikkat çekmekte, iklim değişikliğine karşı çözüm önerileri sunmakta ve iklim değişikliğinin insan hakları, cinsiyet eşitliği, biyolojik çeşitlilik, yerli halklar, göçmenler ve mülteciler gibi konularla ilişkisini ortaya koymaktadır. İklim aktivistleri, aynı zamanda iklim değişikliğine karşı bireysel ve kolektif eylemler gerçekleştirerek, iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini azaltmaya ve iklim adaletini sağlamaya çalışmaktadır. İklim aktivistleri, iklim değişikliğinin gelecek nesiller üzerindeki etkilerini önlemek için sorumluluk almakta ve yetkililerden de aynı sorumluluğu beklemektedir.
  
• İklim aktivistliği, iklim değişikliğiyle mücadelede bir umut ışığıdır. İklim aktivistleri, iklim değişikliğinin yarattığı tehditlere karşı seslerini yükselterek, iklim değişikliğinin durdurulması veya yavaşlatılması için mümkün olan her şeyi yapmaya hazır olduklarını göstermektedir. İklim aktivistleri, iklim değişikliğinin sadece bir çevre sorunu değil, aynı zamanda bir insan hakları, adalet, barış ve demokrasi sorunu olduğunu anlatmaktadır. İklim aktivistleri, iklim değişikliğine karşı birlikte hareket ederek, iklim değişikliğinin neden olduğu eşitsizlikleri ve ayrımcılıkları ortadan kaldırmayı hedeflemektedir. İklim aktivistleri, iklim değişikliğine karşı mücadele ederken, aynı zamanda daha yaşanabilir, sürdürülebilir, adil ve demokratik bir dünya için mücadele etmektedir.
  
• İklim aktivistliği, iklim değişikliğiyle mücadelede bir güçtür. İklim aktivistleri, iklim değişikliğine karşı eylemlerini sürdürerek, iklim değişikliğinin önlenmesi veya yavaşlatılması için gerekli olan siyasi iradeyi oluşturmaya çalışmaktadır. İklim aktivistleri, iklim değişikliğine karşı ulusal ve uluslararası düzeyde politikalar geliştirilmesi, anlaşmalar yapılması, yasalar çıkarılması ve uygulanması için baskı yapmaktadır. İklim aktivistleri, iklim değişikliğine karşı işbirliği ve dayanışma içinde olarak, iklim değişikliğinin küresel bir sorun olduğunu ve küresel bir çözüm gerektirdiğini vurgulamaktadır. İklim aktivistleri, iklim değişikliğine karşı mücadele ederken, aynı zamanda iklim değişikliğinin neden olduğu sorunlara karşı çözümler üretmekte ve uygulamaktadır.