Çanakkale'de Su Zirvesi'ne sponsor olan madencilere tepki

Çanakkale’de bir otelde düzenlenen Zirve'17 Çanakkale Su Zirvesi’ne, bazı altın madeni şirketlerinin sponsor olmasına Kazdağları Ekoloji Platformu bileşenlerinden sert tepki geldi. DİSK Emekli-Sen Çanakkale Şube Başkanı İrfan Kütüklü ile Mor Pati Derneği’nden Müfide Koca tarafından okunan basın açıklamasında, “Sularımıza el koyan, kirleten maden şirketlerinin su zirvesine sponsor olmaları kabul edilemez.” denildi.

Zirveye TÜPRAG, TÜMAD gibi şirketlerin sponsor olarak eklenmesinin ardından Çanakkale Belediye Başkanı Av. Muharrem Erkek, zirveye katılmayacaklarını açıklamıştı. Bu durumu olumlu karşıladıklarını belirten çevreciler, “Suyumuzu korumak, kirleten şirketlere mi kaldı?” diyerek zirveye yönelik eleştirilerini dile getirdi.

Açıklamada, maden şirketlerinin çevreye verdiği zararlar tek tek sıralanırken; kamu kurumlarının da bu projelere verdiği izinler eleştirilerek, “Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Devlet Su İşleri ve Valilik gibi kurumlar, yıllardır madenci şirketlerin projelerine onay vererek su kaynaklarını tehlikeye atmıştır” ifadeleri kullanıldı.

Ayrıca 16 Nisan’da Ankara’da yapılacak olan Koza Altın İşletmesi’ne ait yeni bir proje için ÇED toplantısına dikkat çekilerek, “Gerçekten samimiyse, DSİ bu projeye olumsuz görüş vermeli, Bakanlık da projeyi iade etmelidir” denildi.

Açıklamanın sonunda şu ifadelere yer verildi:
“Zirveyi düzenleyen tüm kurumlara buradan sesleniyoruz; şirketlerin değil, halkın ve doğanın yararını gözetin! Madene verecek suyumuz yok!”

Açıklamanın tamamı ise şu şekilde:

"Şu anda, önünde bulunduğumuz Kolin Otel’de Zirve’17 Çanakkale Su Zirvesi gerçekleştirilmektedir. Çanakkale Valiliği, Çanakkale Belediyesi, ÇOMÜ, DSİ, Çanakkale İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Çanakkale Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, ÇASİAD, Çanakkale Teknopark’ın düzenlediği zirve iki gün sürecektir. Kısa süre önce siteye yerleştirilen sponsor listesine TÜPRAG, TÜMAD gibi altın madeni şirketlerinin eklenmesinden sonra, Çanakkale Belediye Başkanı Av. Muharrem Erkek, bugün basına yaptığı açıklama ile tüm ekibi ile birlikte zirveye katılmayacağını açıklamıştır. Çanakkale Belediyesi’nin çekilmesi ve tepki göstermesi sevindiricidir.

Su Zirvesi’nde, Çanakkale’nin su varlıklarının korunması için alınması gereken önlemler ve su varlıklarımıza yönelik metalik madenciliği gibi tehditlerin ortaya konulmasını beklerken, ne yazık ki, TÜMAD, TÜPRAG gibi altın şirketleri Zirve’ye sponsor yapılmıştır. Programda şirketlere plaket takdim edileceği de yazılıdır. Bu durum oldukça düşündürücü ve endişe vericidir. Suyumuzu korumak, suyumuzla ilgili yol haritası çıkarmak sularımıza el koyan, kirleten maden şirketlerine mi kalmıştır? Bunca kamu kurumu, bu Zirve’yi maden şirketlerinin kirli parası olmadan, kendi kurumsal olanaklarla gerçekleştiremez miydi? ÇOMÜ’nün konferans salonları varken Kolin gibi boykot listesinde olan bir şirketin oteli mi kullanılmak zorunda idi?

Zirve’nin amacı’nın, küresel ısınma, sanayi ve nüfus artışının Çanakkale’yi tehdit ettiği, Çanakkale Köprüsü’nün açılmasından sonra bölgeye olan talebin arttığı belirtilerek, Çanakkale’nin tek içme suyu kaynağı olan Atikhisar Barajı üzerinde baskıların arttığı, bu nedenle Atikhisar Barajı’nın sürdürülebilir kullanımı için bir yol haritası çıkarmak olduğu belirtilmektedir. Oldukça ulvi bir amaçtır.

Ancak, düzenleyicilerin ve sponsorların pek çoğunun bugüne kadar onayladıkları/ gerçekleştirdiği projelere bakılırsa, bu Zirve’den Atikhisar Barajı için gerçek bir yol haritası çıkartılmasını beklemek biraz hayaldir. Yine “dostlar alışverişte görsün” olacaktır.

Önce sponsorlara bakalım:

• TÜMAD: Nurol Holding’e ait olan TÜMAD, Lapseki’de, Lapseki Ovası’na içme ve sulama suyu sağlayan Bayramdere Barajı’nın hemen yakınında, ve ayrıca, İvrindi’de, Düdüklü Suyu’nun kaynağında süyanürlü altın madenciliği faaliyeti yürütmektedir. TÜMAD, Lapseki’nin yer altı kuyularından su çekmektedir.
• TÜPRAG: Uluslararası Eldoradogold şirketinin yüzde yüz iştiraki olan TÜPRAG, İzmir’in içme suyu kaynağı olan Tahtalı Barajı’nın hemen bitişiğinde Efemçukuru Altın Madeni’ni işletmektedir. Ayrıca, Uşak Eşme’de Kışladağ Altın Madeni Projesi ile koca bir dağı yok etmiş, 2006’larda binlerce kişinin zehirlenmesine yol açmıştır. Proje’nin ÇED Olumlu Kararı iç hukukun tüketilmesinden sonra başvurulan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından yakın bir zamanda iptal edilmiş, yargılama yeniden başlamıştır.
• OREKS: Şirket, Yenice’nin Kalkım İlçesi yakınlarında ve ayrıca Armutçuk’da metalik madencilik yapmaktadır. Madende birkaç kez göçükler yaşanmış, işçiler yaşamını kaybetmiştir. Çalışma koşulları nedeniyle, greve giden işçilere baskı uygulanmış ve hakları verilmemiştir. Şirketin proje alanında Gönen Barajı’nı besleyen Han Deresi bulunmaktadır.

Kamu Kurumlarına bakalım:

• Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı: Bugüne kadar, Atikhisar Barajı yakınında Alamosgold’un, Koza’nın Altın Madeni projelerine ÇED Olumlu kararı vermiştir. Bayramdere Barajı yakınında TÜMAD’a ÇED Olumlu kararı vermiştir. Cengiz Holding’in Halilağa Bakır (!) Madeni Projesi için Hacıbekirler Göletleri için ÇED’de Muaf kararı vermiştir.
• Devlet Su İşleri: Alamosgold’a su vermek için Şirkete Kumarlar Göleti’ni yaptırmıştır. Cengiz Holding’e su vermek için Hacibekirler Göletleri’ni şirkete yaptırmak için protokol imzalamıştır. Çan’ın can damarı Kocabaş Çayı’nın suyunu Cengiz’e tahsis etmiş, derivasyon kanalı ile su alınmasına izin vermiştir.
• Çanakkale Valiliği: Bölgemizin su varlıklarına el koyan, kirleten tüm bu madenci şirketlere İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatı-Gayri Sıhhi Müessese İzni vermiştir.

Önümüzdeki hafta, 16 Nisan’da, Ankara’da, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nda Çanakkale’nin tek içme suyu kaynağı olan Atikhisar Barajı’nın koruma alanı içerisinde, Terziler köyüne 1,3 km, Serçiler köyüne 2,6 km Atikhisar Barajı’na ise yalnızca 1,4 km. mesafede Koza Altın İşletmesi tarafından açılmak istenen Altın-Gümüş Madeni Açık Ocak İşletmesi Projesi ile ilgili ikinci İnceleme Değerlendirme Komisyonu Toplantısı yapılacaktır. Projenin Çevre Etki Değerlendirmesi (ÇED) kararı verilecektir. DSİ, bu Zirve’de samimi ise, bu projeye olumsuz görüş verir. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı samimi ise, bu projeye ÇED Olumsuz kararı verir ve projeyi iade eder.

Çanakkale Valisi samimi ise, kendisinin de suyunu içtiği şehrin yararını ve Çanakkale Halkının taleplerini gözetir ve halkın yanında yer alır.

Zirveyi düzenleyen tüm kurumlara buradan sesleniyoruz; Şirketlerin değil halkın ve doğanın yararını gözetin! Ekolojik yıkımların sorumlusu madenci şirketleri yeşil aklamayın! Su varlıklarımızı şirketlere peşkeş çekmeyin. Suyun kullanım önceliği madencilerin değil, halkın ve doğadaki diğer canlılarındır.

Kazdağları’nın Üstü Altından Değerlidir! Madene Verecek Suyumuz Yok!"