Son zamanlarda yenidoğan bebeklere yapılan K vitamini aşısı, sosyal medyada vatandaşları ikiye böldü. Bir kesim, aşının gerekliliğini savunurken bir kesim aşının yapılmaması gerektiğini öne sürdü. Sağlıkla ilgili alanlarda, doğru bilgiye ulaşmak için uzmanlarından bilgi edinmek bilgi kirliliğinin de önüne geçiyor. Gündemde yerini koruyan, “Topuk kanı ve K vitamini aşısı” hakkında Çanakkale İl Sağlık Müdürü Op. Dr. Gökhan Baştürk ile röportaj gerçekleştirdik.
Ebeveynlere, gebelik sürecinde Çanakkale’de sağlık kuruluşları destek vermeye devam ediyor. Gebelik süreçlerinden, daha sonrasına kadar birçok soruların cevapları gebe okullarında bulunuyor. Yürütülen çalışmalar hakkında bilgi veren Baştürk “Bizim gebe okullarımız, gebe sınıflarımız, ebe polikliniklerimiz var. Şu anda “Normal olan normal doğum” kampanyamız var. Bir zorunluluğu yoksa anne adaylarımızın normal doğumla çocuklara sahip olmasını istiyoruz. Oralara başvurulursa anne adaylarımıza gebeliği boyunca 4 kere misafir ediyoruz. Şu anda kamu personellerimize idari izin, özeller için gerekli kolaylığın sağlanması için kararları aldırdık. Çünkü biz yaşlı bir iliz, doğum oranımız düşük. Türkiye’de yaş ortalaması 34’ken Çanakkale’de 41. Biz doğumun tüm süreçlerini, gebeliğin tüm aşamalarını, gebelik boyunca ailelerimizin neler yaşayacağını hepsini anlatıyoruz. Tüm ailelerimizi bu gebe okullarına bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
Aşı konusunda ailelerinin aklında ‘Herhangi bir risk var mı?’ sorusu yer alıyor. Tedavi süreçleri arasında bilgi veren Baştürk “Bizim yenidoğanlar için hem tarama hem de tedavi programlarımız var. Yenidoğan tarama programımızda bebeklerimizin bir hastalıkları varsa erken safhada saptanması ve ona göre tedavi uygulanması gerekiyor. Bununla ilgili topuk kanından biz fenilketonüri, konjenital hipotiroidi, biyotinidaz eksikliği, kistik fibrozis, konjenital adrenal hiperplazi ve spinal musküler astrofi (SMA) tanımaya çalışıyoruz. Bu kanı alıp, bir sorun çıkarsa kontrolünü sağlamaya çalışıyoruz ve özel laboratuarda incelenmesi için Bakanlığa gönderiyoruz. Bu bizim koruyucu, önleyici bir sağlık hizmetimiz. Bunun belirlenen zamanlarda yapılması bebek için altın değerine sahip. Eğer belirlenen zamanda yapılmazsa faydalı olmuyor ya da tanıda gecikmeler olabiliyor. K vitamini ve Hepatit B’yi biz çocuk doğar doğmaz yapıyoruz ve enfeksiyonlara hazırlıklı olmasını sağlamaya çalışıyoruz. Tabii ki vücuda dışarıdan alınan her şeyin minimal de olsa bir riski olabilir, ama kazancı bunlardan çok daha fazla. Ve zaten bu bilimsel yayınlarla, tüm Dünya’da ortaya çıkan testlerle ortaya konmuş bir durum. Biz bu kapsamda tüm bebeklerimizi değerli görüyoruz” sözlerine yer verdi.
Aşı hakkında aklında sorular olan aileler için de sağlık birimleri destek vermeye devam ediyor. Çanakkale’de sunulan sağlık hizmetleri hakkında bilgi veren Çanakkale İl Sağlık Müdürü Op. Dr. Gökhan Baştürk “Biz şu an çocuk için yapılması gereken her şeyi zorunlu tutuyoruz. Doktor kontrolünde olmayan hiçbir şeyi önermiyoruz. Artık Çanakkale özelinde bütün ilçelerimizde çocuk doktorları mevcut. Onun dışında, aile hekimlerimiz mevcut. Vatandaşlarımız aile hekimlerine giderek kendilerini tanıtsınlar, çünkü aile hekimlerimiz o çocukla birlikte daha sağlıklı büyüyecek.
Biz de bir aile hekimine 3 bin kişiden az kişi düşüyor. Bu da kaliteyi arttıracaktır. Hangi köyde, merkezde olursa olsun aile hekimini bilsin istiyorum. Yetişkin vatandaşlar en az yılda 2 kere ama bebeklerimiz ve çocuklarımız daha sık aile hekimiyle görüşsün istiyoruz. Onun önerisiyle zorunlu olmayan aşıları da yaptırabilir” diye konuştu.
Ailelerin aklında daha sonra aşıların yan etkisi, daha sonrasında karşılaşabilecek sorunlar da yer alıyor. Son zamanlarda aşıya yönelik negatif bakış açısıyla beraber, vatandaşlar tereddüt ediyor. Vatandaşların aklında olan sorunlara yanıt veren Baştürk “Biz de aşılarla ilgili bilinen basit sıkıntılar dışında kalıcı veya sorun yaratabilecek bir sıkıntı olmadı. Pandemi döneminde de çok sıkıntımız olmamıştı ama o dönemde çok sık ve milyonlarca aşı aynı anda olduğu için Türkiye’nin herhangi bir yerinde olan bir sorun vatandaşın gözünde çok büyük gözüktü. Biz aşı yapmakta eskiye göre zorlanıyoruz. Ama çocuklarımızın ve bizlerin geleceği için aşı önemli.
Ailelerimizde özellikle pandemiden sonra aşıya karşı bir negatif bir bakış açısı oldu, bunun da farkındayız. Ama aşıdan sağlanan fayda, olası yan etkilerinden çok daha fazla. Tekrar belirtmek istiyorum; K vitamini, Hepatit B ya da yenidoğan tarama testleri hem çocuğumuzun hem de halkımızın yararı için. Hekim kararı değilse bundan kaçınmak doğru değil. Hekimlerimiz her çocuğumuzu bir birey olarak görüyor ve ona göre değerlendiriyor. Eğer aile izin vermezse biz bunu gerekli mercilere bildirip çocuğun sağlıklı yaşama hakkının elinden alınmaması için gerekli mücadeleyi de veriyoruz” dedi.
Sosyal medyada aynı zamanda birçok bilgi yer alıyor. Aşıların içeriği, olumsuz etkileri gibi birçok bilgi vatandaşları şüpheye düşürüyor. Aşıların içeriği hakkında bilgi veren Baştürk “Bizim aşılarımızın tamamı Bakanlığımızdan gönderilen aşılar. Gerekli kontrolleri izinleri alınıp ondan sonra piyasaya sürülen aşılar. Bununla ilgili gerekli bilgilendirmeyi Bakanlığımız yapıyor ama bizde Bakanlığın aşıları haricinde sahaya ücretsiz bir aşı çıkarmıyoruz. Gerekli incelemeler hem vatandaş için, hem de uygulama esnasında yapılıp geri bildirimler sağlanıyor” sözlerini kullandı.
(ESRA GÜLLER)
