Vektörel Büyüklükler Nedir? Yönü Olan Büyüklüklerin Sırrı

Fizik dersinde karşımıza çıkan vektörel büyüklükler, sadece sayı ve birimle değil, aynı zamanda yön ve doğrultuyla da ifade edilen büyüklüklerdir. Peki, vektörel büyüklükler nelerdir? Vektörel büyüklüklerin özellikleri nelerdir? Vektörel büyüklükler nasıl hesaplanır? Vektörel büyüklüklere örnekler nelerdir? Bu yazımızda, vektörel büyüklükler hakkında merak ettiğiniz tüm soruların cevaplarını bulacaksınız.

Vektörel Büyüklük Nedir?

Vektörel büyüklük, yönü ve doğrultusu olan bir fiziksel niceliktir. Vektörel büyüklükleri ifade etmek için sayı ve birimin yanında, bir de ok işareti kullanılır. Ok işaretinin başlangıç noktası, vektörel büyüklüğün uygulandığı yeri; ok işaretinin ucu, vektörel büyüklüğün yönünü; ok işaretinin uzunluğu ise vektörel büyüklüğün şiddetini (büyüklüğünü) gösterir.

Vektörel Büyüklüklerin Özellikleri Nelerdir?

Vektörel büyüklüklerin bazı önemli özellikleri şunlardır:

1. Vektörel büyüklükler, skaler (yönü olmayan) büyüklüklerden farklı olarak, koordinat sisteminin dönmesi veya değişmesi sonucunda değişir.
2. Vektörel büyüklükler, toplama ve çıkarma işlemlerinde kural olarak paralelkenar yöntemi veya ucundan başlayarak yöntemi kullanılır.
3. Vektörel büyüklükler, bir sayı ile veya başka bir vektörle çarpılabilir veya bölünebilir.
4. Vektörel büyüklükler, ötelenebilir (başlangıç noktasının değiştirilmesi) niceliklerdir. Yani, vektörün başlangıç noktasını değiştirmek, vektörün şiddetini ve yönünü etkilemez.

Vektörel Büyüklük Nasıl Hesaplanır?

Vektörel büyüklükleri hesaplamak için, genellikle trigonometrik fonksiyonlar veya vektör bileşenleri kullanılır. Örneğin, bir vektörün x ve y eksenleriyle yaptığı açıları ve şiddetini biliyorsak, vektörün x ve y bileşenlerini bulmak için aşağıdaki formülleri kullanabiliriz:

• Vx = V cos θx
• Vy = V cos θy

Burada, Vx ve Vy vektörün x ve y bileşenleri; V vektörün şiddeti; θx ve θy ise vektörün x ve y eksenleriyle yaptığı açılardır.

Vektörel Büyüklüklere Örnekler Nelerdir?

Fizikte pek çok örnek verilebilecek olan vektörel büyüklüklerden bazıları şunlardır:

• Yer değiştirme: Bir cismin başlangıç konumundan son konumuna giderken izlediği en kısa yolun uzunluğu ve yönünü gösteren bir vektördür.
• Hız: Bir cismin birim zamanda aldığı yolun uzunluğu ve yönünü gösteren bir vektördür.
• İvme: Bir cismin hızının birim zamanda değişim oranı ve yönünü gösteren bir vektördür.
• Kuvvet: Bir cisme uygulanan itme veya çekme etkisinin şiddeti ve yönünü gösteren bir vektördür.
• Elektriksel alan: Bir elektrik yüküne uygulanan kuvvetin, yükün büyüklüğüne oranı ve yönünü gösteren bir vektördür.
• Manyetik alan: Bir manyetik kutba uygulanan kuvvetin, kutbun şiddetine oranı ve yönünü gösteren bir vektördür.
• Konum: Bir cismin bir referans noktasına göre uzaklığı ve yönünü gösteren bir vektördür.
• Açısal hız: Bir cismin birim zamanda döndüğü açının büyüklüğü ve yönünü gösteren bir vektördür.(Esra Güller)