Tarihte Bugün: 30 Kasım'da Neler Oldu?
30 Kasım, tarihte pek çok önemli olaya ev sahipliği yapmış bir gündür. Bugün, dünya çapında pek çok farklı tarihsel olay ve doğum yer almıştır.
30 Kasım, farklı yıllarda dünya üzerinde ve Türkiye'de önemli
gelişmelere sahne olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu'ndan
bağımsızlık ilanlarına, önemli bilimsel keşiflerden kültürel
değişimlere kadar çok sayıda tarihi olay bu tarihte yaşanmıştır.
Sinop Baskını (1853)
Kırım Savaşı sırasında gerçekleşen Sinop Baskını, Rus Karadeniz
Donanması'nın Osmanlı Donanması'na ağır bir darbe indirdiği
önemli bir olaydır. Bu zafer, Rusya'nın Karadeniz üzerindeki
hakimiyetini pekiştirdi.
İlk Dünya Futbol Maçı (1872)
30 Kasım 1872'de Glasgow'da İskoçya ve İngiltere arasında
tarihsel öneme sahip ilk uluslararası futbol maçı oynandı. Bu,
futbolun küresel bir oyun haline gelmesinde önemli bir dönüm
noktası oldu
Barbados'un Bağımsızlık İlanı (1966)
Barbados, 30 Kasım 1966'da Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını
ilan etti. Bu adım, Karayipler'deki diğer adaların bağımsızlık
hareketlerine de ilham verdi
Lucy’nin Keşfi (1974)
Etiyopya'da 3.2 milyon yıl önce yaşamış bir insanın iskeleti
keşfedildi ve bu fosil Lucy olarak adlandırıldı. Lucy'nin
iskeleti, insan evrimini anlamamızda büyük bir kilometre taşıdır
Michael Jackson’ın Thriller Albümü (1982)
Dünyanın en çok satan albümlerinden biri olan Thriller, 30 Kasım
1982'de yayımlandı. Michael Jackson'ın bu albümü, pop müziğin
evriminde devrim niteliğinde bir iş olarak kabul ediliyor.
Tarihte Bugün Yaşanan Olaylar
- 1840 Napolyon Bonapart'ın cesedi St. Helene adasından Paris'e
getirildi.
- 1872 Dünya futbol tarihinin ilk milli maçı Glasgow'da oynandı
(İskoçya-0 İngiltere-0)
- 1909 Osmanlı tarihiyle ilgili bilimsel çalışmalar yapmak
amacıyla Tarihi Osmani Encümeni kuruldu.
- 1919 Fransa'daki seçimlerde kadınlara ilk kez oy hakkı
tanındı.
- 1925 Tekke ve zaviyelerin kapatılmasına ilişkin kanun kabul
edildi.
- 1925 Selahiyetsiz sarık ve ruhani kıyafet taşıyanların
cezalandırılmasına ilişkin kanun çıktı.
- 1925 TBMM kürsüsünün arkasındaki duvara Hakimiyet Milletindir
yazısı asıldı.
- 1930 Paris'teki bir film şirketinin düzenlediği uluslararası
ses yarışmasının Türkiye bölümü, Cumhuriyet gazetesince
gerçekleştirildi. Yarışmaya katılan 38 kişiden Hudadat Şakir
Hanım, 20 Jüri üyesinden 16'sının oyuyla Türkiye Ses Kraliçesi
seçildi.
- 1931 İktisadi Buhran Vergisi Kanunu kabul edildi.
- 1939 Macar Devrimi'nin önderi Bela Kun, Ukrayna'da kurşuna
dizildi.
- 1948 Alman Komünist Partisi, Berlin'in Sovyetler Birliği'ne
ait bölümünde şehir hükümeti oluşturdu.
- 1952 ABD ilk hidrojen bombasını Eniwetok Adası'nda patlattı.
- 1952 ABD'nin çift projektör kullanılan ilk 3-Boyutlu renkli
filmi Bwana Devil ABD'de ilk kez gösterildi.
- 1962 Birleşmiş Milletler'in genel sekreterliğine Birmanya'lı
(diğer adlarıyla Myanmar veya Burma) eğitimci U Thant seçildi. U
Thant, kurulduğundan bu yana BM'nin genel sekreteri oldu.
- 1967 Güney Yemen Halk Cumhuriyeti kuruldu.
- 1973 Anadolu, Çukurova ve Dicle üniversiteleri kuruldu.
- 1974 Etiyopya'da 3.2 milyon yıl önce yaşamış bir insanın
iskeleti keşfedildi, buna Lucy (Australopithecus) adı verildi.
- 1979 Kurumlaşmış Irk Ayrımcılığı Suçunun Önlenmesi ve
Cezalandırılması Uluslararası Sözleşmesi kabul edildi. Türkiye
sözleşmeyi onaylamadı.
- 1982 Dünya'nın bugüne kadar en çok satan albümü, Michael
Jackson imzalı Thriller yayınlandı.
- 1988 Tek tip elbise giyilmesine karşı cezaevlerinde yapılan
açlık grevleri, beş cezaevinde anlaşmaya varılması üzerine sona
erdi.
- 1990 Zonguldak'ta 43 bin maden işçisi greve başladı.
- 1997 Genel nüfus sayımı ve seçmen yazımı gerçekleştirildi.
Türkiye'nin nüfusu 62 milyon 865 bin 574 olarak belirlendi.
- 1999 Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi PKK lideri Abdullah
Öcalan için verilen idam cezasına ihtiyati tedbir kararı aldı.
Mahkeme, Strazburg'daki yargılama sonuçlanana kadar infazın
ertelenmesini istedi.
- 2007 İstanbul-Isparta seferini yapmakta olan, Atlasjet
Havayolları'na ait 4203 sefer sayılı,MD-83 tipi yolcu uçağı,
Isparta'nın Çukurören ve Kılıç köyleri arasında kalan Türbetepe
mevkiinde düştü. Uçakta bulunan, 50 yolcu ve 7 mürettebattan
kurtulan olmadı.
Tarihte Bugün Doğanlar
- 1466 Andre Dorya, Preveze Deniz Savaşında Barbaros Hayrettin
Paşa komutasındaki Osmanlı Donanmasıyla savaşan Haçlı donanmasına
komuta etmiş Cenevizli Amiral
- 1508 Andrea Palladio, İtalyan mimar
- 1667 Jonathan Swift, İrlandalı yazar (ö. 1745)
- 1835 Mark Twain, ABD'li yazar (ö. 1910)
- 1865 Rudyard Kipling, İngiliz şair, romancı ve hikâyeci (ö.
1936)
- 1874 Winston Churchill, Britanyalı devlet adamı (ö. 1965)
- 1924 Truman Capote, ABD'li yazar (ö. 1984)
- 1929 Doğan Babacan, Dünya Kupası finallerinde maç yönetmiş
ilk ve tek Türk hakem
- 1937 Ridley Scott, İngiliz yönetmen ve yapımcı
- 1945 Ayşen Gruda, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu.
- 1947 Sergio Badilla Castillo, Şilili şair, yazar.
- 1947 David Mamet, ABD'li makale, oyun ve senaryo yazarı,
yönetmen
- 1954 Roger Glover, Deep Purple'ın basçısı
- 1955 Billy İdol, Şarkıcı
- 1960 Gary Lineker, İngiliz milli futbolcu
- 1965 Ben Stiller, ABD' li, Emmy ödüllü komedyen, aktör
- 1969 Amy Ryan, ABD'li sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu
- 1973 Jason Reso, Kanadalı Amerikan güreşçisi
- 1976 Fatih Günay, Türk tiyatro oyuncusu.
- 1980 Cem Adrian, Müzisyen
- 1982 Elisha Cuthbert, Kanadalı oyuncu
- 1990 Magnus Carlsen, Norveçli satranççı
- 1973 John Moyer, Disturbed grubu basçısı
Tarihte Bugün Ölenler
- M.Ö. 30 Kleopatra VII, Antik Mısır'ın son Helenistik
kraliçesi (d. M.Ö. 69)
- 1900 Oscar Wilde, İrlandalı oyun yazarı (d. 1854)
- 1935 Fernando Pessoa, Portekizli şair (d. 1888)
- 1939 Béla Kun, Macar komünist politikacı
- 1980 Orhan Eyüpoğlu, Türk siyasetçi
- 1982 Günay Akarsu, Türk tiyatro eleştirmeni
- 1988 Abdulbasid Abdussamed, Mısırlı hafız (d. 1927)
- 2007 Aydın Gün, Devlet Opera sanatçısı (d. 1917)
- 2007 Engin Arık, Türk Bilim Kadını, Fizikçi (d. 1948)
- 2009 Ahmet Uluçay, Yönetmen (d. 1954)
(YUSUF SONKURT)