Protein Tozu Zararlı mı? Sporcuların Merak Ettiği Soruların Cevapları

Protein tozu nedir, nasıl yapılır, kimler kullanmalı, nasıl kullanmalı, faydaları ve zararları nelerdir gibi soruların cevaplarını bu yazımızda bulabilirsiniz. Protein tozu, sporcuların vazgeçilmez besin takviyesi. Ancak bu ürünün sağlığa zararlı olup olmadığı konusunda kafalar karışık. Protein tozu nedir, nasıl yapılır, kimler kullanmalı, nasıl kullanmalı, faydaları ve zararları nelerdir? Bu soruların cevaplarını arayanlar için hazırladığımız yazımızda, protein tozu hakkında bilmeniz gereken her şeyi bulacaksınız.

Protein Tozu Nedir?

Protein tozu, vücudun temel yapı taşlarından biri olan proteinin saflaştırılmış halidir. Protein, hücre gelişimini destekleyen, kansızlık oluşumunu engelleyen, vücut direncini ve kas dokusunu güçlendiren bir besindir. Et, yumurta, süt, yoğurt, peynir, fasulye, nohut, badem, kabak çekirdeği gibi gıdalar yoluyla alınan protein, yüksek molekül ağırlığına sahip, amino asitlerden oluşan organik bir bileşiktir.

Protein tozları ise, peynir altı suyunun izole edilmesi, kazein ya da diğer bir deyişle süt proteini, soya proteini ve yumurta proteininden elde edilir. Proteinin saflaştırılması için kimyasal ve ışıl işlemler uygulanır. Bu işlemler protein tozunun kalitesini ve vücut tarafından ne kadarının kullanılabileceğini belirler.

Kimler Protein Tozu Kullanmalı?

Protein tozu kullanımı ile ilgili daha geniş bilgiye yer vermeden önce protein ihtiyacınızı nasıl hesaplayacağınızı bilmelisiniz. Günlük protein ihtiyacınızı kilonuzun 0.8 ile çarparak bulabilirsiniz. Örneğin 70 kilo olan bir kişi için günlük protein ihtiyacı 56 gramdır. Bu miktar spor yapan kişiler için artabilir. Sporcuların günlük protein ihtiyacı kilonun 1.2 ile 1.8 arasında çarpılmasıyla hesaplanır. Örneğin 70 kilo olan bir sporcu için günlük protein ihtiyacı 84 ile 126 gram arasındadır.

Protein ihtiyacınızı besinlerle karşılayamadığınız durumlarda protein tozu kullanabilirsiniz. Ancak bunu yapmadan önce mutlaka bir uzman görüşü almalısınız. Çünkü protein tozu kullanımı bazı sağlık sorunlarına yol açabilir. Özellikle böbrek hastalığı olanlar, laktoz intoleransı olanlar, hamile ve emziren kadınlar protein tozu kullanmamalıdır.

Protein Tozu Zararlı mı?

Protein tozu zararlı mı sorusunun cevabı tam olarak net değildir. Bazı uzmanlar protein tozunun faydalı olduğunu savunurken, bazıları da zararlı olduğunu iddia etmektedir. Yapılan araştırmalar sonucunda elde edilen bilgiler ışığında, protein tozu zararları şu şekilde sıralanabilir:

• Kalp Hastalıkları: Protein tozu, vücutta protein miktarının birden artmasına neden olabildiğinden, kalbin yorulmasına, kalp büyümesine yol açar. Ayrıca kolesterol seviyesini yükselterek damar tıkanıklığına ve kalp krizine neden olabilir.
• Kemik Erimesi: Protein, kanın asidik oranını yükseltir. Bu da kemiklerden kalsiyum kaybına sebep olur. Kalsiyum eksikliği ise kemik erimesine ve kırıklara yol açar.
• Böbrek Taşı Oluşumu: Kemiklerdeki kalsiyumun boşalması ile kemikleri zayıflatan protein tozu, kalsiyumun böbreklerde yoğunlaşmasına yol açar. Bu da böbrek taşı oluşumunu tetikler. Ayrıca protein tozu, böbreklerin çalışmasını zorlaştırarak böbrek yetmezliğine neden olabilir.
• Deri Sarkması: Protein tozu, vücutta su tutulumuna neden olur. Bu da cildin elastikiyetini kaybetmesine ve sarkmasına sebep olur. Ayrıca protein tozu, ciltte alerjik reaksiyonlara, kaşıntıya, kızarıklığa ve döküntülere neden olabilir.
• Alışkanlık Oluşumu: Protein tozu, vücutta endorfin salgılanmasını artırır. Endorfin ise mutluluk hormonu olarak bilinir. Bu yüzden protein tozu kullanan kişiler, bu üründen vazgeçmekte zorlanabilir. Bu da bağımlılık yapıcı bir etki yaratır.

Protein Tozu Nasıl Kullanılır?

• Protein tozu kullanımı kişinin vücut yapısına, spor programına ve hedefine göre değişir. Genel olarak protein tozu kullanımı şu şekilde önerilir:
• Protein tozu, su, süt veya meyve suyu ile karıştırılarak içilebilir. Karışımın kıvamı kişinin tercihine göre ayarlanabilir.
• Protein tozu, sabah kahvaltısında, antrenman öncesi veya sonrasında veya yatmadan önce tüketilebilir. Antrenman öncesi veya sonrasında tüketilen protein tozu, kas gelişimini destekler. Yatmadan önce tüketilen protein tozu ise kas onarımını sağlar.
• Protein tozu, günlük alınması gereken protein miktarının tamamlayıcısı olarak kullanılmalıdır. Besinlerle alınan protein miktarı hesaplanarak eksik kalan kısım protein tozu ile tamamlanabilir.
• Protein tozu kullanımı bir uzman eşliğinde yapılmalıdır. Kişiye uygun olmayan bir protein tozu veya dozaj seçimi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Protein Tozunun Faydaları Nelerdir?

Protein tozunun zararları olduğu gibi faydaları da vardır. Ancak bu faydaların görülebilmesi için protein tozunun doğru şekilde ve uygun miktarda kullanılması gerekir. Protein tozunun faydaları şu şekilde sıralanabilir:

• Kas Gelişimi: Protein tozu, kas dokusunun gelişimini ve onarımını sağlar. Spor yapan kişiler için kas kütlesini arttırıcı bir etkiye sahiptir.
• Metabolizmayı Hızlandırma: Protein tozu, metabolizmayı hızlandırarak yağ yakımını kolaylaştırır. Kilo vermek isteyen kişiler için yardımcı bir rol oynar.
• Bağışıklık Sistemini Güçlendirme: Protein tozu, bağışıklık sistemini güçlendiren antikorların üretimini artırır. Vücudu enfeksiyonlara karşı korur.
• Kan Şekerini Dengeleme: Protein tozu, kan şekerini dengeler ve insülin direncini azaltır. Diyabet riskini azaltır ve diyabetli kişilerin tedavisine katkı sağlar.
• Kemik Sağlığını Koruma: Protein tozu, kemik yoğunluğunu artırarak kemik sağlığını korur. Özellikle menopoz sonrası kadınlar için kemik erimesini önleyebilir. Kullanırken lütfen doktorunuza danışınız.

(Saim Tunçman)