Fosfor Bombası Nedir?

İsrail ile Filistin arasında yaşanan çatışmalarda, İsrail'in Gazze Şeridi'ne fosfor bombası attığı iddia edildi. Peki, fosfor bombası nedir, ne işe yarar ve neden yasak? Fosfor bombası nasıl etki eder ve insan sağlığına ne gibi zararlar verir? İşte fosfor bombası hakkında merak edilenler...

1113

Fosfor bombası, beyaz fosfor adı verilen kimyasal bir madde içeren bir patlayıcı silahtır. Beyaz fosfor, oksijenle temas ettiğinde kendiliğinden tutuşarak alev alır ve 800 dereceye kadar ulaşan bir sıcaklık oluşturur. Fosfor bombası, hem yangın silahı hem de duman perdesi olarak kullanılır. Fosfor bombasının patlaması sonucunda, çevreye yayılan alevler ve dumanlar ciddi yangınlara, çevre kirliliğine ve insanlar üzerinde ölümcül yanıklara sebep olur. Fosfor bombasının kullanımı, sivil nüfusa ve çevreye zarar verme potansiyeli taşıdığı için uluslararası hukuk ve Cenevre Sözleşmeleri'ne aykırıdır ve birçok ülke ve uluslararası kuruluş tarafından yasaklanmış veya sınırlanmıştır.

Fosfor Bombası Nasıl Çalışır?

Fosfor bombası, içinde beyaz fosfor adı verilen kimyasal bir madde bulunan bir patlayıcı silahtır. Beyaz fosfor, oksijenle reaksiyona girdiğinde oldukça yüksek sıcaklıklarda yanar ve parlak alevler oluşturur. Bu nedenle fosfor bombaları, patladıklarında yoğun ısı ve alevlerin yanı sıra duman ve fosfor kalıntıları oluşturur.

Fosfor bombaları, genellikle iki şekilde kullanılır: Yangın silahı olarak veya duman perdesi olarak. Yangın silahı olarak kullanıldığında, fosfor bombaları düşman askeri hedeflerini etkisiz hale getirmek veya tahrip etmek amacıyla kullanılır. Duman perdesi olarak kullanıldığında ise, fosfor bombaları dost kuvvetlerin hareketini gizlemek veya düşmanın görüşünü engellemek amacıyla kullanılır.

Fosfor Bombasının Etkileri Nelerdir?

Fosfor bombasının patlaması sonucunda, çevreye yayılan alevler ve dumanlar ciddi yangınlara, çevre kirliliğine ve insanlar üzerinde ölümcül yanıklara sebep olur.

Alevler

Fosfor bombasının patlamasıyla ortaya çıkan alevler, 800 dereceye kadar ulaşan bir sıcaklık oluşturur. Bu alevler, her türlü yanıcı maddeyi tutuşturabilir ve yangınların yayılmasına neden olabilir. Ayrıca, alevler insan vücuduna temas ettiğinde, ciltte derin ve ağrılı yanıklara yol açar. Fosfor bombasıyla yanan kişilerin, kemiklerine kadar yanmış olsa da elbiseleri zarar görmemiş olabilir. Çünkü fosfor bombası, yanma reaksiyonunu vücut içinden cilde kadar sürdürür.

Duman

Fosfor bombasının patlamasıyla ortaya çıkan duman, beyaz fosforun oksijenle reaksiyona girmesi sonucu oluşan fosfor pentoksit adlı bir bileşiktir. Bu duman, hem görüşü engeller hem de solunum yollarını tahriş eder. Fosfor dumanının teneffüs edilmesi, akciğerlerde ciddi yaralara ve solunum yetmezliğine yol açabilir. Fosfor dumanı ayrıca, gözleri ve mukozaları da yakabilir.

Fosfor Kalıntıları

Fosfor bombasının patlamasıyla ortaya çıkan fosfor kalıntıları, beyaz fosforun parçalanması sonucu oluşan küçük parçacıklardır. Bu parçacıklar, hava ile temas ettikçe yanmaya devam eder ve çevreye yayılır. Fosfor kalıntıları, insan vücuduna girdiğinde, kan zehirlenmesine ve organ hasarına neden olabilir. Fosfor kalıntılarının yanma reaksiyonunu durdurmak için, su veya oksijensiz bir ortam gereklidir.

Fosfor Bombası Neden Yasaktır?

Fosfor bombasının kullanımı, sivil nüfusa ve çevreye zarar verme potansiyeli taşıdığı için uluslararası hukuk ve Cenevre Sözleşmeleri'ne aykırıdır ve birçok ülke ve uluslararası kuruluş tarafından yasaklanmış veya sınırlanmıştır.

Fosfor bombası, 1980 Konvansiyonel Silahlar Konvansiyonu kapsamına girmektedir. Bu konvansiyon, yangın silahlarının sivil halk üzerinde veya hava saldırılarında sivillerin yoğun olarak bulunduğu yerlerde kullanılmasını yasaklamaktadır.

Ayrıca, fosfor bombası, kimyasal silah olarak da kabul edilebilir. Kimyasal Silahlar Sözleşmesi'ne göre, kimyasal silahlar "kimyasal maddelerden oluşan veya kimyasal maddeler içeren silahlar veya cihazlardır". Beyaz fosfor da bir kimyasal madde olduğu için, bu tanıma uymaktadır.

Fosfor bombasının kullanımına karşı çıkan ülkeler ve kuruluşlar arasında Türkiye, Filistin, Birleşmiş Milletler (BM), Uluslararası Kızılhaç Örgütü (ICRC), İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) ve Amnesty International gibi insan hakları örgütleri bulunmaktadır.

(Haber Merkezi)

Paylaş