Dibek kahvesi, Türk kahvesinin bir çeşididir. Dibek kahvesi, özel bir taş havanda dövülerek elde edilen, aromalı ve köpüklü bir kahvedir. Dibek kahvesi nasıl yapılır? Dibek kahvesi suyla mı yapılır sütle mi? Dibek kahvesi nerenin? Dibek kahvesi kalorisi nedir? Dibek kahvesi içeriğinde ne var? Dibek kahvesi zararlı mı? Dibek kahvesi kafein oranı nedir? Dibek kahvesi neyle yapılır? Dibek kahvesinin içinde ne var? Dibek kahvesi kaynatılır mı? İşte merak edilen soruların cevapları:
Dibek kahvesi yapmak için öncelikle dibek kahvesini hazır alabilir veya kendiniz yapabilirsiniz. Kendiniz yapmak isterseniz, 100 gram Türk kahvesini, 10 gram kakule, 10 gram tarçın, 10 gram menengiç ve 10 gram salep ile birlikte dibekte dövmeniz gerekiyor. Hazır aldığınız veya kendiniz yaptığınız dibek kahvesini cezveye alın ve üzerine soğuk su ekleyin. Su miktarı, fincan sayısına göre değişebilir. Genellikle bir fincan için bir buçuk çay bardağı su kullanılır. Şekerli seviyorsanız, şekerinizi de ekleyin. Cezveyi ocağa alın ve orta ateşte kaynatın. Kaynayınca ocaktan alın ve köpüğünü fincanlara paylaştırın. Sonra tekrar ocağa alın ve kaynatın. Bu işlemi üç kez tekrarlayın. Son kaynama sonrasında cezveyi ocaktan alın ve fincanlara doldurun. Afiyet olsun!
Dibek kahvesi, genellikle suyla yapılır. Ancak bazı yörelerde sütle de yapıldığı bilinmektedir. Örneğin, Gaziantep’te dibek kahvesinin sütlüsüne “sütlü menengiç” denir. Sütlü dibek kahvesi yapmak için, dibek kahvesini cezveye alın ve üzerine süt ekleyin. Süt miktarı, fincan sayısına göre değişebilir. Genellikle bir fincan için bir buçuk çay bardağı süt kullanılır. Şekerli seviyorsanız, şekerinizi de ekleyin. Cezveyi ocağa alın ve orta ateşte kaynatın. Kaynayınca ocaktan alın ve köpüğünü fincanlara paylaştırın. Sonra tekrar ocağa alın ve kaynatın. Bu işlemi üç kez tekrarlayın. Son kaynama sonrasında cezveyi ocaktan alın ve fincanlara doldurun. Afiyet olsun!
Dibek kahvesinin tam olarak nerenin olduğu kesin olarak bilinmemektedir. Ancak dibek kahvesinin Anadolu’nun çeşitli yörelerinde farklı isimlerle yapıldığı ve tüketildiği bilinmektedir. Örneğin, Gaziantep’te menengiç, Kahramanmaraş’ta damla sakızlı menengiç, Adana’da mırra, Hatay’da mirra, Mardin’de mirre olarak adlandırılmaktadır . Bazı kaynaklara göre ise dibek kahvesinin kökeninin Arap kültürü olduğu ve Osmanlı döneminde Anadolu’ya yayıldığı iddia edilmektedir.
Dibek kahvesinin kalorisi, içeriğine ve yapılış şekline göre değişebilir. Ancak ortalama olarak, bir fincan dibek kahvesinin 20-30 kalori arasında olduğu tahmin edilmektedir. Şekerli içerseniz, kalori miktarı artacaktır. Sütlü içerseniz, kalori miktarı azalacaktır.
Dibek kahvesi, Türk kahvesi, kakule, tarçın, menengiç ve salep gibi malzemelerin dibekte dövülerek elde edilen bir kahve çeşididir. Bu malzemelerin her birinin faydalı olduğu bilinmektedir. Örneğin, Türk kahvesi, antioksidan kaynağıdır ve metabolizmayı hızlandırır. Kakule, sindirimi kolaylaştırır ve nefesi tazeler. Tarçın, kan şekerini düzenler ve bağışıklığı güçlendirir. Menengiç, enerji verir ve cinsel gücü arttırır. Salep, boğaz ağrısına iyi gelir ve vücuda sıcaklık verir .
Dibek kahvesi, aşırıya kaçmadan tüketildiği takdirde zararlı değildir. Ancak dibek kahvesinin de diğer kahve çeşitleri gibi bazı yan etkileri olabilir. Örneğin, dibek kahvesi, yüksek tansiyonu olanlar için uygun olmayabilir. Çünkü dibek kahvesi, kan basıncını yükseltebilir. Ayrıca, dibek kahvesi, mide rahatsızlığı olanlar için de sakıncalı olabilir. Çünkü dibek kahvesi, mide asidini arttırabilir. Bunun yanında, dibek kahvesi, hamileler ve emzirenler için de önerilmez. Çünkü dibek kahvesi, bebeğe zarar verebilir. Bu nedenle, dibek kahvesini sağlık durumunuza göre doktorunuza danışarak tüketmeniz tavsiye edilir.
Dibek kahvesinin kafein oranı, Türk kahvesine yakındır. Ancak dibek kahvesinde kullanılan diğer malzemeler nedeniyle Türk kahvesinden daha az kafein içerdiği söylenebilir. Ortalama olarak, bir fincan dibek kahvesinin 50-60 mg arasında kafein içerdiği tahmin edilmektedir. Bu miktar, günlük alınması gereken maksimum kafein miktarının yüzde 10-15’i kadardır. Bu nedenle, dibek kahvesini günde bir veya iki fincan içmek sağlıklıdır. (Erhan Taylan)
