Çanakkale’de balık mezatı, balıkçılık sektörünün en önemli aşaması. Her sabah erken saatlerde başlayan mezat, balık esnafının ve tüketicilerin hayatını nasıl etkiliyor?
Çanakkale’de balıkçılık sektörü, her sabah erken saatlerde başlayan bir mezat ile hareketleniyor. Balıkhalinin arkasında beyaz kasalarda sergilenen balıklar, ihale usulüyle satılıyor. Balık esnafı, gecenin karanlığında tutulan balıkları buradan alarak kentin çeşitli noktalarındaki tezgahlara taşıyor. Peki, balık mezatı nasıl yapılıyor, fiyatlar nasıl belirleniyor ve balıkçılar bu durumdan memnun mu? Çanakkale OLAY Gazetesi, balık toptancısı Sadri Dinçer ile konuştu.
Balık fiyatlarının her gece borsa gibi belirlendiğini söyleyen Dinçer, “Önce İstanbul, ardından Bursa, Bandırma’da belli olur. Bolluk olursa 500 değil 400-450 liraya satmaya çalışırız. Balığın o günkü çıkma durumu, arz-taleple ilgili. Oltadan daha az balık çıktığı için onların balığı mezat yoluyla satılır” dedi.
Dinçer, mezatın sabah 6.30-7.00 civarı başladığını ve gün ışıyana kadar devam ettiğini belirtti. “Çanakkale bölgesinde çok balık çıkıyor ama erken tutulan balıklar önce İstanbul, İzmir, Bursa hallerine yetişeceği için önce oraya götürülür. Geç tutulan başlıklar buraya gelir. Çanakkale halkı daha taze balık yer” diye ekledi.
Sezonun garip başladığını ifade eden Dinçer, “Çinekop yok, lüfer var. Lüfer bolluğu ile başladı. Palamut yok, torik bolluğu var. Hamsi bu sene bol gösteriyor. Fiyatlar 70-100 lira arası tezgahlarda değişiyor, bizde de 500-800 lira arasında değişiyor. En bol lüfer, torik ve hamsi. Lüfer tezgahlarda 300 liraya düştü, çok satıldı. Torik balığını da lekarda yapmak isteyen vatandaşların talebi var. En fazla lüfer satıldı” dedi.
Dinçer, enflasyona göre düşünürsek, her şey iki üç kat artarken lüferin geçen seneki fiyatı 500-600-700’lerdeyken bu sene kilosu 300’e düştüğünü söyledi. “Belki de fiyatı düşen tek et ürünüdür. Lüfer tezgahlara 450-500 liraya çıkınca hamsi 70-80-100 bandında olunca rağbet hamsiye yöneldi. Lezzet ve et olarak en kaliteli balık lüfer. Çok fazla tüketimi var. Büyük marketlerde bu balığı alıyor; 30 bin – 20 bin alıyorlar. Fiyatlar düştüğü zaman Türkiye’nin 81 iline balık gidiyor. Şuan bol ama bir iki ay sonra bol olmayacak. Büyük marketler alıp bu balıkları dondurup iki ay sonra da satıyor. Tavuk ve kırmızı ete göre en uygunu bu balık” diye konuştu.
Balıkçıların fiyatların daha yüksek olmasını istediğini anlatan Dinçer, “Talep daha fazla. Oltacılardan 10 kasa balık geliyorsa buradaki esnafın 50 kasa talebi oluyor. Bizde mezat yoluyla satıyoruz. İhale usulüyle. Gırırdan istavrit, torik, hamsi, lüfer gelir; Talep 50 kasaysa ve 100 kasa bize gelirse, fiyat ona göre belirlenir” dedi.
Dinçer, balığın boş kutusunun geçen sene 7 lirayken bu sene 25 lira olduğunu, mazotun 7-8 lirayken 30 liraya çıktığını ifade ederek, “Mazot 7-8 lirayken 30 liraya çıktı. Eskiden ÖTV’li mazot vardı. Bunu değiştirdiler. Araçlara aldığımız mazotla aynı paralara mazot alıyorlar. Onları da kurtarmıyor. İstediklerinde de haklılar” sözlerine yer verdi.
Dinçer, “İstediklerinde de haklılar. İstanbul’da bununla ilgili eylemler oldu. Sonuçta bunlar da denizden çıkan ürün; günlük satılması gerekiyor. Çok çıkınca fiyatlar biraz düşüyor. Ama maliyetlerden dolayı çok da düşüremiyoruz” dedi.
Dinçer, hava durumunun da balık fiyatlarını etkilediğini belirterek, “Bizim için yağmur, kar önemli değil; rüzgar önemli. Rüzgar, fırtına olduğu zaman tekneler denize çıkamıyor. Geçenlerde de 2-3 gün tekneler denize açılamadı. Rüzgar olunca fiyatlar biraz daha yükselir. Geçen sen de hamsi 50-70 liraymış, bu sene de 70 ile 100 lira arasında değişiyor. Maliyetlere göre çok da artmamış. Enflasyona göre her şey yükseldi. Lüfer 500 liradır tezgahlarda. Toriğin kilosu 150 lira gibi, tane 350. Doyurucu bir balıktır; 350 liraya alınan torik rahatlıkla 5-6 kişiye yeter” diye konuştu.(Damla Yeltekin)
