Aslına bakarsak ‘3.Lig’den çok para harcanıyor’ desek yalan olmaz. Bu ligde en merak edilen soruları sizin için cevaplayacağız…
Takımların gelirleri var mı?
Takımların TFF’den yol v.s dışında aldığı hiçbir gelir bulunmamakla beraber takımların yükü belediyeler ve kulüp başkanlarının üzerinde bulunuyor. Kulüplerin giderleri, bulunduğu bölge ve hedeflerine göre değişkenlik gösteriyor. Sadece maç başı para veren kulüpler olduğu gibi yüksek miktar para veren kulüpler de var. Mesela 2016-17 sezonu için bir Antalya ekibi, yabancı bir oyuncuya 160 bin lira peşinat verdi. Yine bir Antalya ekibi, bir forvet oyuncusuna 130 bin peşinat aylık 5 bin lira maaş (primler ve diğer ödemeler hariç) anlaştı. 3.Lig’de Play Off’a kalmayı da başarı sayarsak 3. Lig’de 40-50 bin peşinatla futbolcu oynatan takımlar bulunuyor. Bölgesel Amatör Lig’de şu ana kadar 5-6 takım oyunculara sadece peşinat olarak toplamda 900 bin TL ile 1,5 milyon TL arasında para harcadılar bile…
Profesyonel liglerdeki gibi bir transfer dönemi bulunmamakla beraber transfer dönemi genelde 1 Ağustos ile 14 Ekim arasında gerçekleşiyor. Transfer dönemi Ağustos’ta başlamasına rağmen hedefe oynayan takımlar Mayıs ayında transferlerini bitiriyor.
Bilgi birikimi önemli
Bölgesel Amatör Lig’de yaşanan en büyük sorunlara baktığımızda ilk sorun olarak bilgisizlik ana konuyu oluşturuyor. Konuyu biraz açacak olursak; canlı skor sitelerinden veya TFF sitelerinden istatistiklerle gol yüzdelerine, maç sayılarına veya profesyonel lig maç sayısına göre transferler yapılıyor. Bu ligde oluşan en büyük algı ise yüksek para isteyen futbolcuların iyi oyuncu olduğu algısı. Fakat böyle bir şey bulunmamakta, oyuncular takımlara göre fiyat politikası uyguluyor. Mesela bakıldığında oyuncunun istediği para 10 bin TL ise bu takım para harcıyorsa veya hedefte bir il takımıysa 50 bin TL isteyebiliyor.
Oyuncuların izlenmeden alınması ve menajerle çalışılması hatta buna da teknik direktörlerin menajerlik işlerine bulaşması trilyonları çöpe döktüren başka bir konu olarak göze çarpıyor.
Sezon geç açılıp, erken kapanıyor
Bu ligde yaşanan en büyük ana sorun, belki de sezonun geç açılması ve erken kapanmasıdır. Eylül sonu, Ekim başı başlayan bir lig Nisan’ın ortasında son buluyor. Takımlar ortalama 22-24 maç oynuyor. Lig sistemi olarak bakıldığında sadece şampiyon ekip Play-Off hakkı kazanıyor. Eğer ki, Play-Off maçları kaybedilirse tekrar Bölgesel Amatör Lig’de yer alıyor. Sadece Play-Off sistemi de değil, Play-Out sistemi de çok ilginç. Örnek vermek gerekirse; 2016-17 sezonu Ankara Süper Amatör Lig’de 61 puanla ikinci olan Yenimahalle Belediyespor baraj maçını kaybederken, Ankara üçüncüsü 49 puanlı Ormanspor ise baraj maçını kazanarak BAL’a çıkmayı başardı.
Bir diğer örneğe bakacak olursak 2015-16 sezonu 3.Grup’ta Zağnosspor son hafta şampiyonluğu kaçırdı ve oynadığı baraj maçında mağlup olarak lige veda etti.
Sözleşme yok
Yaşanan bir diğer sorun ise kulüplerle oyuncular arasında resmi sözleşme bulunmaması. Kulüpler beğendiği veya istediği oyuncuyla her konuda anlaşıyor hatta paralarını bile yatırıyor. Fakat oyuncu haber vermeden başka kulübe gidebiliyor.
Bir oyuncuda profesyonel ligde oynayacak kabiliyet olsa bile 2.Lig veya 3.Lig’de oynamak yerine bu ligde daha çok para kazanacağından dolayı Bölgesel Amatör Lig’de oynamayı tercih ediyor. Yani ismi her ne kadar amatör olsa da oyuncular bu işi hobi olarak değil, direkt meslek olarak yapıyor.
Kontenjan sorunu
En ilginç sorunlardan bir tanesi de kontenjan sorunu olarak göze çarpıyor. Lige önem vermeyen federasyon belli sayıda yaşı büyük oyuncu oynatma zorunluluğu koyuyor. Bu iş hem takımlar için hem de oyuncular için büyük sorun oluşturuyor.
Hakem sorunu
Ligdeki diğer bir sıkıntı ise hakemlerin büyük çoğunluğunun kötü maçlar yönetmesi, kimi zaman olmayan penaltıların penaltı verilmesi ya da verilmemesi. Bu sorunlar da yapılan yatırımların boşa gitmesine neden olabiliyor..
Şike ve teşvik var mı?
En çok merak edilen olaylardan biri de şike ve teşvik olayının olup olmamasıdır sanırım, şike ve teşvik olayları bu ligde sıkça görülmekte, hatta bazı kulüpler sırf bu yollarla iyi paralar kazanabiliyor. Nasıl gerçekleşiyor dersek; özellikle son haftalarda hedefe oynayan takımlar yarıştıkları rakiplerin maçlarında rakip takıma onlardan puan alması karşılığında iyi paralar verebiliyor. Şike var mı dersek şike de var bu ligde çoğu zaman kulüp yönetimlerinin bile haberi olmuyor. Rakip takım oyuncusu tanıdık bir isimse; “ al şu parayı iki üç arkadaşını da bağla fazla asılmayın maça” şeklinde olaylar görülebiliyor. Teşvik olayı son haftalarda çok yaşansa da şike olayları teşvik olaylarına göre daha az diyebiliriz.
Bunun ana sebebi yani bu işin bu kadar basit olmasının sebebi çok açık; oyuncu orta sıra bir takımla anlaştığında 10-15 bin TL peşinat almakta fakat bu paranın yarısını falan ancak koparabiliyor kulüpten, hedefe oynayan takımdan adam başı 5 bin TL teşvik geldiğini varsayarsak oyuncu bu maç için elinden gelenin fazlasını yapıyor haliyle… Sıkı bir denetim olmadığı için bu ligde teşvik ve şikeyi engellemek çok zor. Birçok insan bunları bilse de ispatlanamadığı sürece çok bir şey değişmeyecek gibi görünüyor.
Ne yapılmalı?
Öncelikle kulüpler ve oyuncular arasında resmi sözleşme olayı getirilmeli.
Hakem ücretleri arttırılmalı ve bölgesel hakemleri bu ligin şartlarına uygun hazırlamalı
Takım sayısı azaltılmalı ve daha uygun bir gruplaşma sağlanarak uzun maratonlu sadece birinci sırada yer alan takımların değil, en azından ikincilerinde sisteme katılacağı daha adil bir yapı oluşturulmalı
En azından takımların 5 maçının Spor Toto tarafından ‘İddaa’ oyununa alınması gerekli. Alınırsa eğer kulüplerin tüm ihtiyaçlarını karşılamasa da ana ihtiyaçlarını karşılayacağı bir gelir kapısı olacaktır. (Spor Toto Teşkilatı, İngiltere’nin 5.Ligi niteliğindeki Conferance Leauge, İsveç alt liglerine bahis açabilmekte, hem bu maçlar bahislere alınırsa şike teşvik olaylarının da bir nebze önüne geçilebilir. )
Avrupa’da olduğu gibi BAL takımlarının hepsinin Türkiye Kupası’na alınması veya İngiltere’deki gibi 2.Lig, 3.Lig, BAL takımlarının yer alacağı özel bir kupa organizasyonu yapılabilir.
Bölgesel Amatör Lig’de yaş kontenjan sınırının kaldırılması veya kontenjan sayısının arttırılması gerekli.
Kaynak;
Amatör’ün Dünyası,
Hakemler Birliği Sitesi
