14 Nisan 1934 tarihi, Türk Milleti için unutulmaz bir gizemin perdesini aralıyor. Bu özel günde, Ulu Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk, Çanakkale'ye sürpriz bir ziyarette bulunmuştur. Bu gizemli ziyaret, sadece bir gezi değil, aynı zamanda Çanakkale Zaferi'nin gölgesinde saklı bir hikayeyi de gözler önüne seriyor. Peki, Atatürk'ü bu sürpriz ziyarete ne itmiştir? Bu gizemli seyahatin perde arkasında neler yatmaktadır?
1934 yılı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 11. yıl dönümüne denk gelmektedir. Bu dönemde, Atatürk, yurt çapında çeşitli incelemelerde bulunmakta ve halkla buluşmaktadır. Bu geziler sırasında, Ulu Önder, Çanakkale'ye de özel bir önem vermiştir.
Lozan Barış Antlaşması, Gelibolu Savaş Mezarları'nın askeri, ticari veya başka amaçlarla kullanılmasını yasaklamıştı. Ancak, Daily Telegraph'ın 13 Nisan 1934 tarihli haberi, bu geziye mezarlık ziyaretine ek olarak "define arayıcılığı" boyutunun da eklendiğini gösteriyordu ki bu antlaşmaya aykırıydı. Bu haberin ardından Atatürk, 14 Nisan 1934'te Çanakkale'ye gitmeye karar verdi ve burada Çanakkale Valisi ile görüşecekti.
İran Şahı Rıza Şah Pehlevi, 1934 Nisan'ının ilk haftasında Batı Anadolu'yu ziyaret etti. İzmir'den sonra Edremit, Ayvacık, Ezine ve 14 Nisan 1934'te Çanakkale'ye ulaştı. Burada askeri birlikleri denetledi ve geceyi Orduevi'nde düzenlenen bir baloya katıldı. Ardından Çanakkale'de konakladı ve ertesi gün Balya üzerinden Balıkesir'e hareket etti. Ankara'ya geldikten sonra Atatürk'le birlikte yurt gezisine çıktılar. 24 Haziran 1934'te Balıkesir'de konakladıktan sonra 25 Haziran 1934 sabahı Çanakkale'ye doğru yola çıktılar. Konvoy, Balaban Tepesi'nde kısa bir mola verdi ve çaycı Ahmet'in hazırladığı kahveleri içti. Saat 15.30'da Çanakkale'ye ulaşıldı. Burada askeri birlikler denetlendikten sonra İntepe'ye gidildi ve Atatürk, konuklarına Çanakkale Savaşı hakkında bilgi verdi. Aynı gün saat 19.15'te gelen Gülcemal Vapuru, Atatürk ve misafirlerini İstanbul'a götürdü.
14 Nisan 1934'te Çanakkale'yi ziyaret eden Gazi, üçüncü kez bu şehre gelmişti. O gün yanında bulunan askeri heyetle birlikte askeri birlikleri denetledi, ardından orduevinde düzenlenen bir baloya katıldı ve geceyi orada geçirdi. Ertesi gün Balıkesir'e gitmek üzere şehirden ayrıldı.
Ayvalık, Mustafa Kemal Atatürk'ün 90. Yıl Ziyaretini Gururla Anıyor
(ESRA GÜLLER)
