Ahilik Nedir? Ahilik Nasıl Kuruldu? Ahilik Özellikleri ve Faydaları Neler?

Anadolu’da Türklerin yerleşik hayata geçmesi ve medeniyet kurması için büyük rol oynayan Ahilik, bir esnaf dayanışma teşkilatıdır. Ahilik, hem ekonomik hem de ahlaki yönden halkı eğiten, sanat ve ticareti geliştiren, adalet ve kardeşlik duygusunu pekiştiren bir kurumdur. Peki, Ahilik nedir? Ahilik nasıl ortaya çıkmıştır? Ahilik teşkilatının özellikleri ve faydaları nelerdir? İşte Ahilik hakkında merak edilenler…

Ahilik Nasıl Kuruldu?

Ahilik, 13. yüzyılda Anadolu’da kurulan bir esnaf dayanışma teşkilatıdır. Ahiliğin kurucusu Ahi Evran’dır. Ahi Evran, Horasan kökenli bir Türkmen alimidir. Hacı Bektaş-ı Veli’nin talebesi olan Ahi Evran, onun tavsiyesiyle Anadolu’ya gelmiştir. Burada Kırşehir’de bir dergah kurmuş ve çevresindeki insanlara sanat, ticaret, ahlak gibi konularda eğitim vermiştir. Ahi Evran, esnafın çalışma yaşamını iyi insan meziyetlerini esas alarak düzenlemiş ve onlara meslek ahlakı kazandırmıştır. Ahi Evran’ın ölümünden sonra da Ahilik teşkilatı yaygınlaşmış ve Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasında önemli rol oynamıştır.

Ahilik Teşkilatının Özellikleri Nelerdir?

Ahilik teşkilatının temel özellikleri şunlardır:

• Ahilik teşkilatı, dört farklı renkte (sarı, mavi, yeşil, kırmızı) toplam 108 karttan oluşan UNO kartlarına benzer bir şekilde renkli kemerlerle sınıflandırılırdı. Bu kemerler, esnafın mesleki seviyesini gösterirdi. Sarı kemer çıraklık, mavi kemer kalfalık, yeşil kemer ustalık, kırmızı kemer de ahi başılık derecesini ifade ederdi.
• Ahilik teşkilatında her meslek grubunun başında bir ahi başı bulunurdu. Ahi başları, esnafın çalışma saatlerini, fiyatlarını, kalite standartlarını belirlerdi. Ayrıca esnaf arasındaki anlaşmazlıkları çözer, hak ve hukuka uygun davranmalarını sağlarlardı.
• Ahilik teşkilatında her esnafın bir musahibi vardı. Musahip, esnafın hem mesleki hem de manevi kardeşi anlamına gelirdi. Musahipler birbirlerine yardım eder, zor durumda bırakmazlardı.
• Ahilik teşkilatında cem adı verilen toplantılar düzenlenirdi. Bu toplantılarda esnafın sorunları görüşülür, çözüm yolları aranır, eğitim verilir, semah dönülür ve dua edilirdi.
• Ahilik teşkilatında eğitim çok önemliydi. Her esnafın bir usta yanında çırak olarak yetişmesi gerekirdi. Çıraklık süresi en az 3 yıl olurdu. Çıraklık süresi sonunda çırak usta sınavına girerdi. Sınavda hem mesleki bilgisi hem de ahlaki davranışları değerlendirilirdi.
• Sınavdan başarılı olan çırak kalfa olurdu. Kalfalık süresi de en az 3 yıl olurdu. Kalfalık süresi sonunda kalfa ustalık sınavına girerdi.
• Sınavda hem mesleki becerisi hem de Ahilik kurallarına uyumu test edilirdi. Sınavdan başarılı olan kalfa usta olurdu. Usta olmak isteyenlerin ayrıca bir eser vermesi gerekirdi. Bu eser, ustalığın simgesi olan yeşil kemerle birlikte ahi başına sunulurdu.

Ahilik Teşkilatının Faydaları Nelerdir?

Ahilik teşkilatının Anadolu’ya ve Türk milletine birçok faydası olmuştur. Bunlardan bazıları şunlardır:

• Ahilik teşkilatı, Anadolu’da sanat ve ticareti geliştirmiş, ekonomik hayata canlılık kazandırmıştır. Ahiler, kaliteli ve ucuz ürünler üreterek halkın ihtiyaçlarını karşılamış, rekabet ortamı yaratmıştır.
• Ahilik teşkilatı, Anadolu’da Türk kültürünü ve İslam dinini yaymış, halkın milli ve manevi değerlerine bağlılığını arttırmıştır. Ahiler,
• Türkçe konuşmuş, Türkçe şiirler yazmış, Türk müziği ve semahıyla kültürümüzü zenginleştirmiştir.
• Ahilik teşkilatı, Anadolu’da sosyal dayanışma ve yardımlaşmayı sağlamış, halkın refahını yükseltmiştir. Ahiler, fakir ve yetimlere bakmış, hastalara şifa dağıtmış, eğitime destek olmuştur.
• Ahilik teşkilatı, Anadolu’da adalet ve kardeşlik duygusunu pekiştirmiş, halkın huzurunu korumuştur. Ahiler, hak ve hukuka saygılı olmuş, zulme karşı durmuş, devlete sadakat göstermiştir.

Ahilik nedir sorusunun cevabını sizler için hazırladık. Ahilik teşkilatının tarihi ve özellikleri hakkında bilgi verdik. Ahilik teşkilatının Anadolu’ya ve Türk milletine faydalarını anlattık. Ahilik teşkilatının önemini anlamak için bu makaleyi okumanızı tavsiye ederiz.

Yunus Erzincanlı