Kira artışlarında 2 yıldır uygulanan ‘yüzde 25 zam sınırı’ 1 Temmuz itibariyle sona erdi. 1 Temmuz itibariyle kira sözleşmesinde ayrıca bir oran yazmaz ise yıllık TEFE-TÜFE oranına göre; kiralara zam yapılacak. Bugün yapılan açıklamaya göre ise ev sahiplerinin kiralara uygulayacağı yeni zam oranı yüzde 65,07 olarak açıklandı. Enflasyon ise TÜİK verilerine göre yüzde 71.60, ENAG'a verilerine göre ise yüzde 113.08 olarak gerçekleşti. Kira artışında yüzde 25'lik sınırın kalkmasına ilişkin Müteahhitler Birliği Derneği Başkanı Salih Yıldız, “Bu iki yıllık süreç bir pansumandı, geçiş dönemiydi. Kanamayı durduralım dediler. Ama olmadı. İçten içe ödem yaptı. Bunu neşter vurup temizlemek gerek” dedi.
Yıldız 2 yıllık süreçte yaşananlara dair, “Yüzde 25 oranına sabitlendiği dönemde bazı ev sahipleri de kiracıları da sorun yaşadı. Birçok olay çıktı ve insanları evden çıkartmaya kadar gidilen bir olaylar yaşandı. Konut arzının çok az olması, fiyatların artışı, enflasyonun çok yüksek olmasına karşın mal sahipleri de yatırımcı olarak aldıkları evlerinden elde ettikleri kar oranının düşük kalmasına tepki gösterdiler. Enflasyonun yüzde 160’lara, yüzde 120’lere geldiği dönemlerde, inşaat maliyetlerinin yüzde 300-400 farklara ulaştığı dönemlerde; kira artış oranını yüzde 25’lerde tutmak hem yatırımcılarının (mal sahiplerinin) hem de ekonomi piyasasında keşmekeşlik yaratacağının farkındaydık. O yüzden de çoğunluk olarak uyulmadı. Serbest bırakılması mantıklı. Tabi bu neyi getirir? Hangi kaosu getirir? Türkiye'de kanunlar daha çok kiracılardan yana. Yasalarımız kiracılardan yana, haklı olarak. Bu da ekonomik olarak zayıf olduğumuz için göstergesi” dedi.
“Kira artışının serbest bırakılması umarım daha büyük kaoslara sebep olmaz” sözlerine dikkat çeken Yıldız, “Biliyorsunuz gri listeydik. Maliye Bakanı'nın gri listeden çıktığımızı söylemesi ülkenin artık hukuki ve ekonomik sistemi açısından bir noktada iyi gittiğin işaret oldu. Bunu yaptığın zaman da konut ve kiralama sistemi de resmiyete girerse sanıyorum sorun çözülür” diye belirtti.
Başkan Yıldız, yüksek enflasyon oranları altında vatandaşın zor bela geçimlerini idare ettiğini belirterek, “Alım gücünün alabildiğine düştüğü bir dönemde, emekli ve asgari ücretlinin ne kadar zor durumda olduğunu görüyoruz. Ciddi bir kaosun bizi beklediğini görebiliriz. Sosyal devletin özellikle barınma sorununu çözmesi gerekir. Barınma sorunu çözülmediği sürece ucuz konutlar ve ucuz arsayla yaratılmasıyla bunu değerlendirebiliriz” sözlerine dikkat çekti.
“Bu kadar enflasyonist bir ortamda ister istemez sıkışıp kalırız. Toplumda ev sahibiyle kiracının çatışmalarını her gün haberlerde görüyoruz. Gazetelerin 3’ncü sayfalarına ciddi konu olan olaylar. Bu yüzden devletin bu konuda ciddi tedbirler alması gerekir” sözlerinin altını çizen Yıldız, “Aynı apartmanda bir daireye 30 bin lira verilirken başka bir daireye ise 3-5 bin lira verilmesi doğru değil. Biraz da böyle bakmak lazım. Bunu fırsat bilen kiracılar da ‘doğal hakkımı kullanıyorum. Kanuni hakkımı kullanıyorum’ diyor. Kiracı olarak aynı apartmanda 30 bin liraya kiralık ev varken 3 bin liraya yüzde 25 zam uygularsa kiracı; karşı taraftan da tepki görürsünüz. Tek taraflı sırf kiracı mantığıyla bakarsak haksızlık etmiş oluruz” diye belirtti.
İnşaat maliyetlerinin yüksekliğine dikkat çeken Yıldız, “5 milyon liraya aldığınız evi, 5 bin liraya kiraya verir misiniz? Bu anlamda baktığımızda dengelerin korunması lazım. Devletin ekonomik yapısında, demokratik yapısında, topluma bakış açısında ve sosyal devlet olmak gerektiğinin nerelerde ne olduğunu iyi bilirse bu sorunlar kendiliğinden ortadan kalkar. Her demokratik devletin beklediği ve istediği şeyler. Türkiye Cumhuriyeti’nde demokratik bir cumhuriyette yaşadığımız için bunları istemek en doğal vatandaşlık hakkı. İnsani değerlerimizi kaybetmememiz lazım. Neden ev sahibi ve kiracı birbirine düşsün” diye sordu.
2 yıllık kira zammının yüzde 25 oranında sabitlenmesi sürecini değerlendiren Yıldız, “Bu iki yıllık süreç bir pansumandı, geçiş dönemiydi. Kanamayı durduralım dediler. Ama olmadı. İçten içe ödem yaptı. Bunu neşter vurup temizlemek gerek. Ev sahibi, eti 300 liradan alsaydı, kira fiyatlarını bu kadar arttırır mıydı? Makarnayı eski fiyattan alsa, artırır mıydı? Alım gücü düşünce, ev sahibi de bunun paralelinde gidiyor. Devlet bunu yapmıyor. Serbest piyasaya, bizim bu ekonomik yapıya serseri piyasa diyorum. Serseri piyasa herkes istediği gibi at koşturur. Vatandaşla ev sahibini birbirine kırdırmanın anlamı yok. Hepimizin işi her geçen gün zorlaşıyor” dedi.
(DAMLA YELTEKİN)
