Uyku problemlerinden bir tanesi; Insomnia...

Düzenli olarak yeterli uyku alamama veya uyandıktan sonra tekrar uyuyamama durumunun insomnia olarak adlandırıldığını belirten uzmanlar, bu uyku sorununun çok yaygın görüldüğüne dikkat çekiyor. Birçok faktörün insomnia gelişimine katkıda bulunabileceğinin altını çizen Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, hem fizyolojik hem de ruhsal faktörlerin bir kombinasyonu olarak ortaya çıkabildiğini vurguluyor. İnsomnianın uzun süreli etkilerinin, genel psikolojik sağlık olumsuz bir etkiye sahip olabileceğini ifade eden çekin, korunmak için uyku hijyenine özel gösterilmesini, günlük işlevselliği ve yaşam kalitesini olumsuz etkilemeye başladığı durumlarda bir uzmana başvurulmasını öneriyor.

Uyku, fiziksel ve zihinsel sağlığımız için kritik bir süreçtir. Ancak günümüzdeki stres, baskı ve diğer faktörler nedeniyle birçok kişi uyku sorunlarıyla mücadele etmektedir. Uyku sorunları arasında en yaygını olan insomnia, halk arasında uykusuzluk olarak bilinir. Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin'e göre insomnia, düzenli olarak yeterli uyku alamama veya gece uykudan uyanıp tekrar uyuyamama durumunu ifade eder. Bu sorun, uyku kalitesini, süresini ve sürecini etkileyerek kişinin dinlenmemiş hissetmesine, gündüz yorgunluğuna ve işlevsellik kaybına yol açabilir.

Stres ve gerginliğe yol açabilir

Çekin, insomnia'nın bir döngü içinde ilerleyebileceğine dikkat çekiyor. Kişi uyku sorunları yaşamaya başladığında bu durumdan endişelenmeye başlar ve uyku ile ilgili kaygılar geliştirir. Bu kaygılar, uykuya dalma sürecini strese ve gerginliğe dönüştürebilir. Zamanla, uykusuzluk arttıkça kişi uyku sorunlarına daha fazla odaklanır ve bu da kaygıyı artırarak uykusuzluğu daha da şiddetlendirebilir. Bu döngü, insomnia'nın devam etmesine ve kronikleşmesine yol açabilir.

Uyku günlüğü tutmak önem taşıyor

Uykunun düzenlenmesi ve sorunların takibi için günlük bir uyku günlüğü tutmak önemlidir. Uzmanlar, uyku sorunlarının teşhisinin uyku düzeninin ve belirtilerin değerlendirilmesiyle yapıldığını söylüyorlar. Epworth Uykululuk Ölçeği gibi araçlar, uyku alışkanlıklarınızı ve gündüz uykululuğunuzu değerlendirmenize yardımcı olabilir. Laboratuvar ortamında yapılan uyku testleri de nadiren kullanılsa da bazı durumlarda faydalı olabilir.

Birçok faktör insomnia'yı etkileyebilir

Çekin, insomnia'nın birçok faktörün etkisi altında gelişebileceğini belirtiyor. Günlük yaşamdaki stres, kaygı, depresyon gibi faktörler uyku kalitesini etkileyebilir. Zihinsel meşguliyet ve sürekli dönen düşünceler de insomnia'ya katkı sağlayabilir. Bunun yanı sıra, düzensiz uyku programı, yatakta başka aktiviteler yapma alışkanlığı ve bazı ilaçların kullanımı da uyku sorunlarını tetikleyebilir.

Uzmana danışmak önem taşıyor

Çekin, uyku sorunlarıyla ilişkilendirilen belirtiler arasında uykuya dalmada güçlük, sık sık uyanma veya erken uyanma, gece boyunca uyanık kalma ve dinlenememe hissi, aşırı gündüz uyku ihtiyacı, odaklanma sorunları ve irritabilite gibi durumların bulunduğunu belirtiyor. Eğer bu belirtiler uzun süreli olarak devam ederse, bir uzmana danışmanın önemli olduğunu vurguluyor. İyi bir uyku hijyeni sağlamak, uyku sorunlarıyla başa çıkmak için önemli bir adımdır. Düzenli bir uyku programı oluşturmak, uyku ortamını optimize etmek ve stresi azaltmaya yönelik teknikler öğrenmek faydalı olabilir. Olumsuz düşüncelerle başa çıkmak için bilişsel yöntemler kullanmak da etkili olabilir. Uykunun bölünmesi durumunda yataktan kalkmanın, yatağı sadece uyuma amacıyla ilişkilendirmenin önemli olduğunu söylüyor. Kronik insomnia durumunda uzman yardımı almanın önemine de vurgu yapılıyor.
(Esra Güller)