Tarçın, hem tatlı hem de tuzlu yemeklere lezzet katan bir
baharat. Ama sadece lezzetli değil, aynı zamanda sağlıklı da.
Tarçın, kan şekerini düşürmeye ve diyabet hastalığını kontrol
altına almaya yardımcı olabilecek bileşikler içeriyor. Peki,
tarçın şekeri nasıl düşürür? Diyabet hastaları tarçını nasıl ve
ne kadar tüketmeli? Tarçının faydaları ve zararları nelerdir? Bu
yazımızda, tarçın hakkında merak ettiğiniz tüm soruların
cevaplarını bulacaksınız.
Tarçın Nedir?
Tarçın, Cinnamomum adlı ağaçların kabuklarından elde edilen bir
baharattır. Tarçının birçok çeşidi vardır, ancak en yaygın
olanları Seylan ve Çin tarçınıdır. Seylan tarçını, daha açık
renkli, ince katmanlı ve tatlı bir aromaya sahiptir. Çin tarçını
ise daha koyu renkli, kalın ve acı bir tada sahiptir. Tarçın,
genellikle toz halinde veya çubuk şeklinde kullanılır. Tarçın,
geleneksel tıpta ve besin korumada da binlerce yıldır
kullanılmaktadır.
Tarçının Faydaları Nelerdir?
Tarçın, sağlığa pek çok fayda sağlayan bir baharattır. İşte,
tarçının faydalarından bazıları:
- Yüksek miktarda antioksidan içerir. Tarçın, vücudun serbest
radikallerin neden olduğu hasar olan oksidatif stresi azaltmasına
yardımcı olan antioksidanlarla doludur. Oksidatif stres, tip 2
diyabet de dahil olmak üzere birçok kronik hastalığın ortaya
çıkmasında rol oynar. Bir araştırma, 12 hafta boyunca günlük 500
mg tarçın özü tüketmenin, prediyabetli erişkinlerde bir oksidatif
stres işaretleyicisini % 14 azalttığını göstermiştir.
- İnsülin gibi iş görür ve insülin duyarlılığını artırır.
Tarçın, tip 2 diyabet hastalarında kan şekerini düşürmeye iki
farklı şekilde yardımcı olur. Birincisi, insülin gibi davranarak
kan şekerinin kas hücrelerine girmesini ve enerjiye dönüşmesini
sağlar. İkincisi, insülin reseptörlerini onararak insüline yanıt
verilmesini kolaylaştırır. İnsülin duyarlılığı, kan şekerinin
normal seviyede tutulması için çok önemlidir. Bir çalışma, 40 gün
boyunca günde 1-6 gram tarçın tüketmenin, tip 2 diyabet
hastalarında insülin duyarlılığını % 20 oranında artırdığını
bulmuştur.
- Açlık anındaki kan şekeri seviyesini düşürür ve hemoglobin
A1c’yi azaltır. Tarçın, kan şekerinin yemeklerden sonra
yükselmesini önleyerek, açlık anındaki kan şekerini düşürmeye
yardımcı olur. Ayrıca, hemoglobin A1c adı verilen ve kan
şekerinin uzun süreli kontrolünü gösteren bir parametreyi de
azaltır. Bir meta-analiz, günde 120 mg ila 6 gram arasında tarçın
tüketmenin, açlık anındaki kan şekerini % 3.9 ila % 10.8 arasında
düşürdüğünü ve hemoglobin A1c’yi % 0.83 oranında azalttığını
göstermiştir.
- Yemeklerden sonra tarçın kan şekerini düşürür. Tarçın,
yemeklerden sonra kan şekerinin yükselmesini önlemek için de
etkilidir. Tarçın, karbonhidratların sindirimini yavaşlatarak ve
glikozun bağırsaklardan emilimini azaltarak bunu başarır. Bir
çalışma, yemekten önce 6 gram tarçın tüketmenin, yemekten sonra
kan şekerini % 25 oranında düşürdüğünü bulmuştur.
- Yaygın diyabet komplikasyonları riskini düşürebilir. Tarçın,
diyabet hastalarında görülebilen kalp hastalığı, böbrek hastalığı
ve sinir hasarı gibi komplikasyonların riskini de azaltabilir.
Tarçın, kolesterol ve trigliserit seviyelerini düşürerek, kan
basıncını azaltarak ve iltihabı önleyerek bunu sağlar. Bir
meta-analiz, günde 120 mg ila 6 gram arasında tarçın tüketmenin,
total kolesterolü % 12.9, LDL kolesterolü % 9.4, trigliseridi %
29.6 ve HDL kolesterolü % 1.7 oranında değiştirdiğini
göstermiştir.
Tarçın Nasıl Tüketilmelidir?
Tarçın, hem toz halinde hem de çubuk şeklinde tüketilebilir.
Tarçın, kahve, çay, süt, yoğurt, yulaf ezmesi, smoothie, salata,
çorba, pilav, et, tavuk, balık, sebze, meyve, kurabiye, kek,
pasta gibi pek çok yiyeceğe eklenebilir. Tarçın, ayrıca tarçın
suyu, tarçın çayı, tarçın bal veya tarçın yağı gibi farklı
şekillerde de kullanılabilir.
Tarçın tüketirken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, tarçın
türüdür. Seylan tarçını, Çin tarçınına göre daha sağlıklı ve
güvenli bir seçenektir. Çünkü Çin tarçını, kumarin adı verilen ve
karaciğer hasarına neden olabilecek bir madde içerir. Seylan
tarçını, Çin tarçınından daha az kumarin içerir. Tarçın
tüketirken, günlük kumarin alımının 0.1 mg/kg vücut ağırlığından
fazla olmamasına dikkat edilmelidir. Bu da, 70 kg bir kişi için
yaklaşık olarak günde 2.5 gram Seylan tarçını veya 0.5 gram Çin
tarçını demektir.
Tarçın Nasıl Saklanmalı?
Tarçın, serin, kuru ve karanlık bir yerde, hava geçirmeyen bir
kapta saklanmalıdır. Toz tarçın yaklaşık 6 ay, çubuk tarçın ise
yaklaşık 1 yıl dayanabilir. Tarçının tazeliğini kontrol etmek
için, kokusuna veya rengine bakabilirsiniz. Tarçın, kokusunu veya
rengini kaybettiğinde, tazeliğini de kaybetmiş demektir.
Tarçının Yan Etkileri ve Zararları Nelerdir?
Tarçın, genellikle güvenli bir baharattır, ancak bazı durumlarda
yan etkilere veya zararlara neden olabilir.
Tarçın, genellikle güvenli bir baharattır, ancak bazı durumlarda
yan etkilere veya zararlara neden olabilir. İşte, tarçının yan
etkileri ve zararlarından bazıları:
- Alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Tarçın, bazı kişilerde
alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Bu reaksiyonlar, deride
kızarıklık, kaşıntı, döküntü, şişlik, nefes darlığı, burun
akıntısı, hapşırma, gözlerde sulanma, baş ağrısı, mide bulantısı,
kusma gibi belirtilerle ortaya çıkabilir. Tarçına alerjisi olan
kişiler, tarçın tüketmekten veya temas etmekten kaçınmalıdır.
- Karaciğer hasarına yol açabilir. Tarçın, kumarin adı verilen
ve karaciğer hasarına neden olabilecek bir madde içerir. Çin
tarçını, Seylan tarçınından daha fazla kumarin içerir. Bu
nedenle, Çin tarçını tüketirken, günlük kumarin alımının 0.1
mg/kg vücut ağırlığından fazla olmamasına dikkat edilmelidir.
Karaciğer hastalığı olan kişiler, tarçın tüketimini sınırlamalı
veya doktorlarına danışmalıdır.
- Kan şekerini çok düşürebilir. Tarçın, kan şekerini düşürmeye
yardımcı olur, ancak aşırı tüketildiğinde, kan şekerinin çok
düşmesine ve hipoglisemi adı verilen bir duruma neden olabilir.
Hipoglisemi, terleme, titreme, baş dönmesi, halsizlik, bulanık
görme, kalp çarpıntısı, bayılma gibi belirtilerle kendini
gösterir. Diyabet hastaları, tarçın tüketirken, kan şekerini
düzenli olarak ölçmeli ve doktorlarının tavsiyelerine uymalıdır.
- Kanama riskini artırabilir. Tarçın, kanın pıhtılaşmasını
önleyen ve kanama riskini artıran bir madde olan kumarin içerir.
Bu nedenle, kan sulandırıcı ilaçlar kullanan kişiler, tarçın
tüketimini sınırlamalı veya doktorlarına danışmalıdır. Ayrıca,
ameliyat öncesi veya sonrası dönemde, tarçın tüketmekten
kaçınılmalıdır.
- Mide rahatsızlıklarına neden olabilir. Tarçın, bazı kişilerde
mide rahatsızlıklarına neden olabilir. Tarçın, mide asidini
artırarak, mide ekşimesi, gastrit, ülser gibi sorunlara yol
açabilir. Mide hassasiyeti olan kişiler, tarçın tüketimini
sınırlamalı veya doktorlarına danışmalıdır.
(Yunus Erzincanlı)
