Vücudumuz, organlarımızı ve dokularımızı bir arada tutan ve destekleyen bağ dokulardan oluşur. Ne yazık ki, bu dokular da kanserden etkilenebilir. Sarkom, bağ dokularında başlayan nadir bir kanser türüdür ve erken teşhis edilmezse hayatı tehdit edebilir. Bu makalede, sarkomun ne olduğunu, türlerini, belirtilerini, teşhis ve tedavi yöntemlerini inceleyeceğiz.
Sarkom, bağ dokularında başlayan nadir bir kanser türüdür. Kemik, kas, yağ ve sinirler gibi dokuları etkileyebilir. Erken teşhis ve tedavi hayati önem taşır!
Sarkomlar, köken aldıkları dokuya göre farklı türlere ayrılır. En yaygın sarkom türleri şunlardır:
Osteosarkom: En sık görülen kemik sarkom türüdür. Genellikle uzun
kemiklerde (bacak ve kol kemikleri) görülür.
Kondrosarkom: Kıkırdak dokudan kaynaklanan bir sarkom türüdür.
Genellikle kemiklerde ve eklemlerde görülür.
Ewing Sarkomu: Çocukluk ve ergenlik döneminde sık görülen bir
kemik sarkom türüdür. Genellikle uzun kemiklerde, pelvis ve
kaburgalarda görülür.
Liposarkom: Yağ dokudan kaynaklanan bir sarkom türüdür. En sık
görülen yumuşak doku sarkom türüdür. Genellikle karın, bacak ve
kol bölgesinde görülür.
Rabdomiyosarkom: Kas dokudan kaynaklanan bir sarkom türüdür.
Genellikle çocuklarda ve genç erişkinlerde görülür. Kasların
bulunduğu her yerde görülebilir.
Fibrosarkom: Bağ dokusundan kaynaklanan bir sarkom türüdür.
Yetişkinlerde sık görülen bir sarkom türüdür. Vücudun herhangi
bir yerinde görülebilir.
Kan damarı sarkomları (anjiyosarkom): Kan damarlarında başlayan
sarkomlardır. Nadir görülen bir sarkom türüdür.
Lenfatik sistem sarkomları (lenfoma): Lenfatik sistemde başlayan
sarkomlardır. Lösemi ve Hodgkin lenfoma gibi diğer lenfoma
türlerinden farklıdır.
Sarkomlar, nadir görülmelerine rağmen oldukça agresif
olabilirler. Bu nedenle, erken teşhis ve tedavi çok önemlidir.
Sarkom belirtileri, tümörün türüne ve bulunduğu yere göre değişiklik gösterebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:
Şişlik: Cilt altında veya kemikte hissedilebilen sert veya yumuşak bir şişlik. Bu şişlik genellikle ağrısızdır.
Fizik Muayene: Doktorunuz, vücudunuzda herhangi bir şişlik veya
anormallik olup olmadığını kontrol etmek için sizi fizik muayene
edecektir.
Tıbbi Geçmiş Sorgulama: Doktorunuz, ailenizde kanser öyküsü olup
olmadığını ve daha önce radyasyona maruz kalıp kalmadığınızı da
soracaktır.
Görüntüleme Testleri: Doktorunuz, tümörün boyutunu, yerini ve
yayılımını değerlendirmek için görüntüleme testleri isteyebilir.
Bu testler şunları içerebilir:Röntgen: Kemiklerde ve akciğerlerde
görülebilecek tümörleri tespit etmek için kullanılır.
BT (Bilgisayarlı Tomografi): Vücudun kesitsel görüntülerini
oluşturmak için kullanılır ve tümörün boyutunu ve yerini daha net
bir şekilde görebilmeyi sağlar.
MR (Manyetik Rezonans Görüntüleme): Vücudun yumuşak dokularının
daha net bir şekilde görüntülenmesini sağlar ve tümörün sinirler
ve kan damarları gibi çevre dokulara yayılımını değerlendirmek
için kullanılır.
Biyopsi: Tanıyı kesinleştirmek için tümörden bir doku örneği
alınması gerekir. Bu işlem biyopsi olarak adlandırılır. Biyopsi,
iğne aspirasyonu veya cerrahi olarak yapılabilir.
Biyopsi sonucunda, tümörün türü ve evresi belirlenir. Bu bilgiler, tedavi planının oluşturulmasında kullanılır.
Sarkom tedavisinde kullanılan farklı yöntemler mevcuttur. Tedavi seçimi, tümörün türüne, evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak yapılır.
Sarkom tedavisinde kullanılan en yaygın yöntemler şunlardır:
Cerrahi: Tümörün cerrahi olarak çıkarılması sarkom tedavisinde en önemli yöntemlerden biridir. Mümkün olduğunca tüm tümör dokusunun çıkarılması, tedavinin başarısı için önemlidir.
Radyoterapi: Radyoterapi, yüksek enerjili ışınlar kullanarak tümör hücrelerini öldürmeye veya küçültmeye yönelik bir tedavi yöntemidir. Radyoterapi, cerrahiden önce veya sonra uygulanabilir.
Kemoterapi: Kemoterapi, tümör hücrelerini öldürmek için ilaçların kullanıldığı bir tedavi yöntemidir. Kemoterapi, damar yoluyla veya ağızdan alınabilen ilaçlar ile uygulanabilir.
Hedefe Yönelik Tedavi: Hedefe yönelik tedaviler, kanser hücrelerinin büyümesini ve çoğalmasını sağlayan moleküler değişiklikleri hedef alan ilaçlar ile yapılan tedavilerdir. Bu ilaçlar, kanser hücrelerini sağlıklı hücrelere zarar vermeden öldürmeye veya kontrol altına almaya çalışır.
İmmünoterapi: İmmünoterapi, bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini tanımasını ve yok etmesini sağlayan bir tedavi yöntemidir. Bu yöntemde, bağışıklık sisteminin işlevini güçlendirmek veya kanser hücrelerine karşı özel bir saldırı düzenlemesini sağlamak için ilaçlar kullanılabilir.
Sarkom tedavisi zorlayıcı bir süreç olabilir. Bu nedenle, hastalara psikolojik ve sosyal destek de sunulmalıdır.
Sarkomun kesin nedeni bilinmemekle birlikte bazı risk faktörleri vardır:
Genetik faktörler: Ailesinde sarkom öyküsü olan kişilerde risk
daha yüksektir.
Radyasyona maruz kalma: Radyasyona maruz kalan kişilerde sarkom
riski artar.
Bazı kimyasallara maruz kalma: Bazı kimyasallar, sarkom riskini
artırır.
Sarkomdan korunmak için bu risk faktörlerinden uzak durmak
önemlidir. Ailenizde sarkom öyküsü varsa veya radyasyona maruz
kaldıysanız, doktorunuza danışmanız ve düzenli olarak kontrole
gidin.