Ayvacık, her ne kadar Kuzey Ege'nin incisi olarak bilinse de tarihi ve kültürel motiflerin göz önünde bulunduğu halıları da bir o kadar tanınıyor. Ayvacık'ta 3 dönem boyunca belediye başkanlığı yapmış olan Mehmet Ünal Şahin, bu halıları yurtdışı pazarına da çıkarmayı başladı. Ayvacık Halısı'nın büyük bir kültürel değer olduğuna değinen Şahin; "Yöremizde yapılan halıların, hikâyelerine göre desen, desenlerine göre de isimleri ile anılırlar. İşletmemize gelen misafirlerimizin en çok sorduğu halıların üzerindeki desenler. Gelen misafirlerimize elimizden geldiğince desenlerin ne olduğunu anlatıyoruz" dedi.
Yıllardır Ayvacık halısına öncülük yaparak adını dünyaya duyuran ve bu halının tanıtılmasında etkin rol oynayan ilçede 3 dönem belediye başkanlığı yapan Mehmet Ünal Şahin, dedesinden devir aldığı halıcılık mesleğini, iç piyasada olduğu kadar yurt dışında da Ayvacık halısının ismini dünyaya duyurdu. Bu güne kadar biriktirdiği halıları Behramkale'de bulunan benzin istasyonunun bahçesinde sergilemeye başlayan Şahin; " Zengin bir tarihe sahne olan bu bölge, etnolojik ve sanatsal bakımdan da zengindir. Geleneksel El Dokumacılığı, yöre halkının geçim kaynağıdır. Ayvacık Halıları genellikle Astar Tezgâhlarda dokunur. Bu tezgâhlar aynı zamanda göçebe kültürünün izlerini taşımaktadır. Köylülerin kök boya ile ürettikleri halıları tek tek toplayarak, halı kültürün ilçede yaşaması için elinden geleni yapıyorum. Bu halılar tamamen organik halılardır. Yöremizde yetişen koyun ve keçi kılından yapılıyor, aynı zamanda itfaiye görevi görür. Yani bu halılar doğal itfaiyedir. Çünkü hayvan kılı yanmaz ve hava geçirmez. Onun için diyorum ki bu halılar doğal itfaiyedir yangını önler. Yöremizde yapılan halıların, hikâyelerine göre desen, desenlerine göre de isimleri ile anılırlar. İşletmemize gelen misafirlerimizin en çok sorduğu halıların üzerindeki desenler. Gelen misafirlerimize elimizden geldiğince desenlerin ne olduğunu anlatıyoruz. Sizin sayenizde buradan halıların üzerindeki en çok bilinen isimleri hatırlatmak isterim. Turnalı, Oklu, Kabak Çiçeği, Elek, Altın Tabak, Hayat Ağacı, Türkmen Gülü, Yeşil Budak, Beratlı, Eski Yörük, Eli belinde gibi sıralayabiliriz. Bu motifler nesilden nesille zengin bir miras olarak aktarılmış söz konusu motiflerdir. Bu satın almış olduğum ürünleri pazarlamak için Ayvacık'ta bir satış mağazası açtım. Tabi aldığım her halıyı sergileyemiyoruz. Bu halılar özel halılar onları bir yerde saklamak için çaba harcıyoruz. Depodaki bu halılar zaman zaman hava alması gerekiyor. Güneşli havalarda hem hava alıyorlar hem de zararlı maddelerden güneş sayesinde mikroplardan arınıyorlar. Depoda sakladığım halılar bir şekilde bir yerde havalanması gerekiyordu ailecek düşündük ve Assos Behramkale'de bulunan işletmesi bize ait olan benzinliğimizin boş olan bir yerine bunları yaydık. Rengârenk görsel şölen oluştu. Benzinliye gelen müşterilerimiz bu görsel şölen gördüklerinde ilgileri bir kat daha artıyor." dedi.
Kuzey Ege'nin incisi Ayvacık adını ayrıca dünyaca ünlü el dokuması halıları ile de duyurmuştur. Geleneksel el dokumacılığı, yöre halkının Troia'dan beri en köklü geleneğidir. Doğal kök boya yöntemi kullanılarak el ile dokunan halılar, solmama konusunda 100 yıl garantili. Üretimi çok zahmetli olan ve kök boya kullanıldığı için renkleri solmayan halılardaki bu motifler yüzyıllar önce göçer konumda iken atalarından gördüklerini, kafalarında taşıdıkları bu desenleri, motifleri ve kültürleri bugün yaşadıkları Çanakkale'nin Ayvacık ilçesine getirerek, 500 yıllık el dokuması halıcılığını yörede yaşatmaya çalışıyorlar. Özellikle köylerde yaşayan yöre halkı, tahta tezgâhlar da işlediği halılarda, atkı, çözgü ve argaç denilen, el bükümü yün ipler kullanılıyor. Yüzyıllardır nesilden nesille aktarılan motifler, hünerli ellerde metrekareye 80 ile 120 bin ilmek atılarak hayat buluyor.
(Yusuf Sonkurt)
