Havacılık dünyasının sessiz kahramanı, Planör! Otto Lilienthal'ın cesur uçuşuyla başlayan bu hava taşıtı, kuşların özgür kanat çırpışından ilham alarak gökyüzünde dans ediyor. Göz alıcı teknolojisi ve çevre dostu yapısıyla dikkat çeken planörler, belgesel film setlerinden epik keşiflere, adrenalin dolu gösterilerden uluslararası yarışmalara kadar birbirinden heyecan verici alanlarda boy gösteriyor.
Planörün ilk mucidi Alman mühendis Otto Lilienthal’dir. Lilienthal, yaklaşık 10 yıl süren çalışmalarının ardından 1886 yılında bir planörle uçmayı başardı. Lilienthal, planörün kanat yapısını kuşların kanatlarından esinlenerek tasarladı. Lilienthal, 1896 yılında planörle yaptığı bir uçuş sırasında düşerek hayatını kaybetti.
Lilienthal’den sonra planörü geliştiren diğer önemli isimler arasında Wright Kardeşler, Alberto Santos-Dumont, Gustave Whitehead, Samuel Langley ve Octave Chanute sayılabilir. Bu isimler, planörün aerodinamik yapısını, kontrol sistemini ve kalkış yöntemlerini iyileştirdiler. 20. yüzyılın başlarında planör, motorlu uçakların da temelini oluşturdu.
Planör, herhangi bir motora veya yardımcı güç kaynağına ihtiyaç duymadan uçabilen bir hava taşıtıdır. Planörün kanatları, havada kalmasını ve süzülmesini sağlar. Planörün kanatları genellikle ince ve uzundur. Bunun nedeni havanın yükseltme kuvvetinden maksimum oranda faydalanmaktır.
Planörün küçük bir kokpiti vardır. Kokpitin üst kısmında bir cam bulunur. Bu cam, havalandırma için kullanılır. Planörün kokpitinde, pilotun uçuşu kontrol etmesine yardımcı olan çeşitli göstergeler ve dümenler bulunur.
Planörler, kalkışa geçmek için çeşitli yöntemler kullanabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:
Römork uçağı: Planör, bir römork uçağı tarafından havaya çekilir. Planör, istediği yüksekliğe ulaştığında römork uçağından ayrılır.
Vinç sistemi: Planör, bir vinç tarafından yerden
fırlatılır. Vinç, planörü bir halatla çeker. Planör, istediği
yüksekliğe ulaştığında halattan ayrılır.
Lastik bant: Planör, bir lastik bant tarafından yerden
fırlatılır. Lastik bant, planörü geriye doğru çeker. Planör,
lastik bantın bırakılmasıyla havaya fırlar.
El ile fırlatma: Planör, bir kişi tarafından el ile havaya fırlatılır. Bu yöntem, küçük ve hafif planörler için uygundur.
Planörler, yapılarına, kapasitelerine ve kullanım amaçlarına göre çeşitli tiplere ayrılabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:
Eğitim planörü: Pilot adaylarının eğitim gördüğü planörlerdir. Genellikle iki kişilik ve basit yapıdadırlar.
Performans planörü: Yüksek hız, menzil ve manevra kabiliyetine sahip planörlerdir. Genellikle tek kişilik ve aerodinamik yapıdadırlar.
Akrobasi planörü: Hava akrobasisi yapmaya uygun planörlerdir. Genellikle tek kişilik ve sağlam yapıdadırlar.
Motorlu planör: Bir motora sahip olan planörlerdir. Motor, planörün kalkışını ve uçuşunu kolaylaştırır. Motor, istenildiğinde kapatılabilir.
Yelken kanat: Kanatları esnek olan planörlerdir. Pilot, kanatları el ile tutarak uçuşu kontrol eder. Yelken kanatlar, genellikle dağlardan veya yamaçlardan kalkış yapar.
Planör, 1 ya da 2 kişilik bir hava taşıtı olduğu için taşımacılık alanında çok fazla kullanılmaz. Daha çok belgesel film yapımında, keşif gezilerinde, çeşitli gösterilerde ve uluslararası yarışmalarda kullanılır. Bunun dışında pilot olmak isteyenler de ilk uçuş deneyimini planör ile yaşayabilir.
Planör, sessiz çalışan bir hava taşıtı olduğu için doğa ve hayvan dostudur. Planör, havayı kirletmez ve fosil yakıt tüketmez. Planör, aynı zamanda uçmanın keyfini yaşamak isteyenler için de ideal bir hava taşıtıdır.
(HABER MERKEZİ)
