Mekke’nin fethi, İslam tarihinin en şanlı zaferlerinden biridir. Bu zafer, Müslümanların, Mekke’yi, putperestlikten kurtarıp, İslam’ın merkezi yapmalarını sağlamıştır. Ancak bu büyük zaferin ne zaman gerçekleştiği konusunda bazı yanlış anlaşılmalar vardır. Son yıllarda bazı Müslümanlar, Mekke’nin fethini 31 Aralık/1 Ocak tarihinde kutlamaya başlamışlardır. Bu kutlamaların, Hristiyanların yılbaşı kutlamalarına alternatif olarak yapıldığı iddia edilmektedir. Peki, Mekke’nin fethi gerçekten bu tarihte mi oldu? Bu makalede, Mekke’nin fethinin tarihi gerçeklerini ve kutlama şeklini ele alacağız.
Mekke’nin fethi, tarihi kaynaklara göre; (İbn-i İshak, İbn-i Hişam, Belazûrî, Vakıdî, İbn-i Esir, İbn-i Kesir, Taberî gibi pek çok tarihçinin ittifakla verdiği tarih) Hicrî takvime göre 20 Ramazan 8’de (Hicretin 8. yılı) gerçekleşmiştir. Bu Hicri tarih Miladî takvime uyarlanınca 11 Ocak 630 tarihi elde edilir.
Mekke’nin fethi, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (sav) komutasındaki 10 bin kişilik bir ordu ile Medine’den yola çıkıldıktan sonra, Mekke şehrini kuşatma altına alınması ve hiç kan dökülmeden Mekke halkının teslim olmasıyla gerçekleşmiştir. Bu fetihle birlikte, Mekke’deki putperestlik sona ermiş, Kabe temizlenmiş ve İslam dininin merkezi haline gelmiştir. Mekke’nin fethi, aynı zamanda Arap yarımadasındaki diğer kabilelerin de İslam’a girmesine vesile olmuştur.
Mekke’nin fethinin 31 Aralık/1 Ocak tarihinde kutlanmasının sebebi, tam olarak bilinmemektedir. Ancak bazı iddialara göre, bu tarih, Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde, Hicri takvimin Miladi takvime göre 10 gün geri kalması nedeniyle ortaya çıkmıştır5. Buna göre, Mekke’nin fethinin Hicri takvimdeki tarihi olan 20 Ramazan, Miladi takvimde 31 Aralık/1 Ocak’a denk gelmiştir. Bu tarih, aynı zamanda Hristiyanların yılbaşı kutlamalarına da rastlamaktadır. Bu nedenle, bazı Müslümanlar, bu tarihi, Mekke’nin fethinin kutlanması için bir fırsat olarak görmüşlerdir.
Ancak bu iddia, tarihi gerçeklere dayanmamaktadır. Çünkü Hicri takvim, Miladi takvime göre sabit değil, ay hareketlerine göre değişen bir takvimdir. Dolayısıyla, Mekke’nin fethinin Hicri takvimdeki tarihi olan 20 Ramazan, her yıl Miladi takvimde farklı bir tarihe denk gelmektedir. Örneğin, 2022 yılında 20 Ramazan, 9 Mayıs’a, 2023 yılında ise 28 Nisan’a denk gelmektedir. Bu durumda, Mekke’nin fethinin 31 Aralık/1 Ocak tarihinde kutlanması, tarihi bir gerçekliği yansıtmamaktadır.
Mekke’nin fethi, Müslümanlar için büyük bir sevinç ve gurur kaynağıdır. Bu nedenle, bu zaferin kutlanması, dinimizde yasaklanmamıştır. Ancak kutlama şekli, İslam’ın ölçülerine uygun olmalıdır. Bu konuda, Peygamber Efendimiz (sav) bize en güzel örneği göstermiştir. Mekke’nin fethinden sonra, Peygamberimiz (sav), şehre girdiğinde, mütevazı bir şekilde, başını eğerek, Kabe’ye doğru ilerlemiş, Kabe’nin kapısına gelince, Allah’a hamd etmiş, tekbir getirmiş ve dua etmiştir. Ardından, Kabe’deki putları yıkmış, Mekke halkına af ve merhamet göstermiş, onları İslam’a davet etmiştir.
Bu örnekten anlaşılacağı üzere, Mekke’nin fethinin kutlanması, Allah’a şükretmek, O’nu zikretmek, dua etmek, Kuran okumak, ilim öğrenmek ve öğretmek, hayır işlemek, kardeşlik bağlarını güçlendirmek gibi ibadet ve ahlakî davranışlarla olmalıdır. Ayrıca, Mekke’nin fethinin tarihi gerçekliğine de riayet edilmelidir. Bu nedenle, Mekke’nin fethinin 31 Aralık/1 Ocak tarihinde kutlanması, hem tarihi hem de dini açıdan uygun değildir. Zira bu tarih, Mekke’nin fethinin gerçek tarihi değildir. Ayrıca, bu tarih, Hristiyanların yılbaşı kutlamalarına da denk gelmektedir. Bu da, Müslümanların, başka din ve kültürlere benzemelerine yol açabilir. Bu konuda, Peygamberimiz (sav) şöyle buyurmuştur: "Kim bir kavme benzemeye çalışırsa, o da onlardandır."
(Saim Tunçman)
