MCH düşüklüğü, kan testlerinde kırmızı kan hücrelerinin
(eritrosit) her birindeki hemoglobin miktarının normalden az
olmasıdır. Hemoglobin, kana kırmızı rengini veren ve oksijen
taşıyan bir proteindir. MCH düşüklüğü, hemoglobin üretiminde veya
yapısında bir sorun olduğunu gösterir. Bu durum, anemi adı
verilen kan yetersizliği hastalığına yol açabilir. Anemi, vücudun
yeterli oksijen alamaması ve çeşitli sağlık sorunları yaşaması
demektir. Peki, MCH düşüklüğü neden olur? Nasıl tedavi edilir?
İşte merak edilenler…
MCH Düşüklüğü Belirtileri
MCH düşüklüğü, genellikle anemiye bağlı olarak gelişir. Anemi,
kanda yeterli miktarda hemoglobin veya kırmızı kan hücresi
olmaması durumudur. Anemi belirtileri şunlardır:
- Halsizlik, yorgunluk, bitkinlik
- Soluk cilt, dudaklar, tırnaklar
- Baş dönmesi, bayılma, baş ağrısı
- Nefes darlığı, çarpıntı, göğüs ağrısı
- Soğuğa karşı hassasiyet, üşüme
- Saç dökülmesi, tırnak kırılması
- Dil, ağız ve göz kuruluğu
- İştahsızlık, kilo kaybı, bulantı, kusma
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması, enfeksiyonlara yatkınlık
MCH Düşüklüğü Nedenleri
MCH düşüklüğü, aşağıdaki durumlarda vücuttaki ortalama hemoglobin
miktarının azalması sonucunda görülebilir:
- Demir eksikliği: Hemoglobin üretiminin doğrudan vücutta
yeterli miktarda demir bulunmasıyla ilişkili olduğu söylenebilir.
Demir eksikliği anemisi, en sık görülen anemi türüdür. Demir
eksikliği, yetersiz beslenme, aşırı kan kaybı, bağırsak
hastalıkları, mide ameliyatı, gebelik, emzirme gibi nedenlerle
ortaya çıkabilir.
- B12 vitamini veya folik asit eksikliği: Bu vitamin ve mineral
eksiklikleri, kırmızı kan hücrelerinin olgunlaşmasını ve
bölünmesini engeller. Bu da megaloblastik anemi adı verilen bir
anemi türüne yol açar. B12 vitamini veya folik asit eksikliği,
yetersiz beslenme, bağırsak hastalıkları, mide ameliyatı,
alkolizm, ilaç kullanımı gibi nedenlerle gelişebilir.
- Talasemi: Akdeniz anemisi olarak da bilinen bu hastalık,
hemoglobin genlerindeki mutasyonlar sonucu kalıtsal olarak kan
üretim bozukluğu oluşmasıdır. Talasemi, hemoglobin yapısını ve
işlevini bozar. Talasemi, Akdeniz, Orta Doğu, Asya, Afrika gibi
bölgelerde daha sık görülür.
- Kronik hastalıklar: Diyabet, eklem romatizması, böbrek
yetmezliği gibi kronik rahatsızlıklarda çeşitli biyokimyasal
mekanizmaların bozulması sonucunda demir emilimi ve metabolizması
sekteye uğrar ve bu durum hemoglobin miktarının azalmasına neden
olur.
- Kanser: Bazı kanser türleri, kemik iliğindeki kan üretimini
baskılar veya kan hücrelerinin ömrünü kısaltır. Bu da anemiye ve
dolayısıyla MCH düşüklüğüne neden olabilir.
MCH Düşüklüğü Tedavisi
MCH düşüklüğü tedavisi, altta yatan nedenin belirlenmesi ve
ortadan kaldırılması ile mümkündür. MCH düşüklüğüne neden olan
durumlar şunlardır:
Demir eksikliği anemisi: Demir eksikliği anemisinin tedavisinde,
demir takviyeleri, demir içeren besinlerin tüketimi, kan kaybının
önlenmesi gibi yöntemler uygulanır. Demir takviyeleri, doktorun
önerdiği doz ve sürede kullanılmalıdır. Demir içeren besinler
arasında kırmızı et, yumurta, yeşil yapraklı sebzeler, kuru
meyveler, kurubaklagiller, tahıllar, pekmez, balık, karaciğer
gibi gıdalar sayılabilir.
B12 vitamini veya folik asit eksikliği: Bu eksikliklerin
tedavisinde, B12 vitamini veya folik asit takviyeleri, B12
vitamini veya folik asit içeren besinlerin tüketimi, emilim
bozukluğunun giderilmesi gibi yöntemler uygulanır. B12 vitamini
veya folik asit takviyeleri, doktorun önerdiği doz ve sürede
kullanılmalıdır. B12 vitamini içeren besinler arasında hayvansal
ürünler, süt, peynir, yoğurt, yumurta, karaciğer, balık, tavuk
gibi gıdalar sayılabilir. Folik asit içeren besinler arasında
yeşil yapraklı sebzeler, kuru meyveler, kurubaklagiller,
portakal, muz, avokado gibi gıdalar sayılabilir.
- Talasemi: Talaseminin tedavisinde, kan transfüzyonu, kemik
iliği nakli, ilaç tedavisi, gen tedavisi gibi yöntemler
uygulanabilir. Talasemi, kalıtsal bir hastalık olduğu için
tamamen tedavi edilmesi zordur. Ancak, belirtilerin
hafifletilmesi ve yaşam kalitesinin artırılması mümkündür.
- Kronik hastalıklar: Kronik hastalıkların tedavisinde,
hastalığın kontrol altına alınması, ilaç tedavisi, kan
transfüzyonu, eritropoetin enjeksiyonu gibi yöntemler
uygulanabilir. Kronik hastalıklar, uzun süreli ve tedavi edilmesi
zor hastalıklardır. Ancak, hastalığın seyrinin yavaşlatılması ve
komplikasyonların önlenmesi mümkündür.
- Kanser: Kanserin tedavisinde, kemoterapi, radyoterapi,
cerrahi, immünoterapi, hedefe yönelik tedavi, kan transfüzyonu,
kemik iliği nakli gibi yöntemler uygulanabilir. Kanser,
hücrelerin kontrolsüz bir şekilde bölünmesi ve yayılması sonucu
ortaya çıkan bir hastalıktır. Kanserin tedavisi, kanser türüne,
evresine, hastanın durumuna göre değişir. Kanserin erken teşhisi
ve tedavisi, yaşam şansını artırır.
(SAİM TUNÇMAN)
