Kurtuluş Savaşı’nın en önemli olaylarından biri, İzmir’in işgal edilmesidir. Bu olay, Türk halkının bağımsızlık mücadelesini ateşleyen bir kıvılcım olmuştur. İzmir’in işgaline karşı ilk tepkiyi gösteren ve ilk kurşunu atan kişi ise Hasan Tahsin’dir. Hasan Tahsin, aslında Osman Nevres adında bir Selanikli gazeteciydi. İttihat ve Terakki Fırkası’na ve Teşkilat-ı Mahsusa’ya bağlı olarak Balkanlarda, Avrupa’da ve Anadolu’da birçok gizli görevde bulunmuştu. 1918’de İzmir’e gelerek Hukuk-u Beşer gazetesinin başyazarı olmuştu. 15 Mayıs 1919’da Yunan askerlerinin İzmir’e çıkmasını engellemek için Kordonboyu’ndan ateş açmış, ancak kısa süre sonra yakalanarak öldürülmüştü. Hasan Tahsin, Türk tarihinde İzmir’in ilk kurşunu atan kahraman gazeteci olarak anılmaktadır.
Hasan Tahsin, 1888 yılında Selanik’te doğdu. Babasının adı Recep’ti. İlkokula Selanik’te Şemsi Efendi Okulu’nda başladı. Bu okul, Mustafa Kemal Atatürk’ün de eğitim aldığı bir okuldu. Hasan Tahsin, daha sonra Selanik Feyziye Mektebi’ni bitirdi. Bu okulda, daha sonra Milli Mücadele’nin önemli isimlerinden olan Kazım Karabekir, Ali Fuat Cebesoy, İsmet İnönü gibi arkadaşlar edindi. Hasan Tahsin, okulda başarılı bir öğrenciydi. Fransızca, Almanca, İngilizce, Rumca ve Bulgarca öğrendi. Ayrıca, şiir ve edebiyatla ilgilendi.
Hasan Tahsin, liseyi bitirdikten sonra, İttihat ve Terakki Fırkası tarafından burslu olarak Paris Sorbonne Üniversitesi’nde siyasal bilimler öğrenimi görmeye gönderildi. Paris’te, Monj sokağı 51 numaralı apartmanın bir dairesinde, daha sonra emekli olan Tümgeneral Doktor Mazlum Boysan ile birlikte kaldı. Hasan Tahsin, Paris’te hem eğitimini sürdürdü, hem de siyasi faaliyetlere katıldı. İttihat ve Terakki Fırkası’na ve Teşkilat-ı Mahsusa’ya üye oldu. Teşkilat-ı Mahsusa, Osmanlı Devleti’nin gizli istihbarat ve özel harekat teşkilatıydı. Hasan Tahsin, bu teşkilatın Balkanlar, Avrupa ve Anadolu’daki birçok operasyonunda yer aldı.
Hasan Tahsin, Paris’te iken, Trablusgarp’ı işgal eden İtalya’ya karşı protesto eylemleri düzenledi. Mısırlı öğrenci lideri Şeyh Dayef ile birlikte, Fransız hükümetini ve kamuoyunu İtalya’ya karşı tavır almaya çağırdı. Ayrıca, Osmanlı Devleti’nin Trablusgarp’taki haklarını savunan makaleler yazdı.
Hasan Tahsin, 1914 yılı başlarında İstanbul’a döndü. Teşkilat-ı Mahsusa’nın başı olan Eşref Kuşçubaşı, onu bir görev için çağırdı. Hasan Tahsin’e, Osmanlı Devleti aleyhine Balkanları karıştıran İngiliz istihbarat teşkilatı adına çalışan Buxton kardeşlerin bu faaliyetlerini önlemekle görevlendirdi. Hasan Tahsin, Buxton kardeşlere Bükreş’te bir tünelde suikast düzenlemeye çalıştı. Ancak, suikast başarısız oldu. Hasan Tahsin, Romanya polisi tarafından yakalandı ve 5 yıla mahkum edildi. Hasan Tahsin, Bükreş’teki hapishanede zorlu bir hayat yaşadı. Verem hastalığına yakalandı. Ancak, 1916 yılında, Birinci Dünya Savaşı’nda Almanya’nın Balkanlara girmesi nedeniyle Romanya’dan salıverildi. Hasan Tahsin, İstanbul’a döndü.
Hasan Tahsin, İstanbul’a döndükten sonra, verem tedavisi için İsviçre’ye gitmek zorunda kaldı. Tanınmamak için, pasaportuna Hasan Tahsin ismini yazdırdı. Hasan Tahsin, bu ismi daha sonra hep kullandı. Hasan Tahsin, 1918 yılında İzmir’e geldi. Hatıra isimli bir şirket kurdu. Ayrıca, Osmanlı Sulh ve Selamet Cemiyeti’nin sözcülüğünü yapan Hukuk-u Beşer (İnsan Hakları) gazetesine başyazar oldu. Gazetedeki yazılarında ise Vatanperver Hasan Tahsin lakabını kullandı. Hasan Tahsin, gazetesinde, İtilaf Devletleri’nin Osmanlı Devleti’ne karşı uyguladığı baskı ve haksızlıklara karşı çıktı. Anadolu’nun işgal edilmesine karşı direniş çağrıları yaptı. İzmir halkını milli bilince uyandırmaya çalıştı.
Hasan Tahsin, 15 Mayıs 1919’da, İzmir’in işgal edileceğini öğrendi. Sabah erken saatlerde, gazetesinin matbaasına gitti. Burada, gazetesinin son sayısını bastırdı. Hasan Tahsin, gazeteleri dağıtmak için, arkadaşlarıyla birlikte Kordonboyu’na gitti.
Kordonboyu’nda, Yunan askerlerinin İzmir’e çıktığını gördü. Cebinden çıkardığı tabancasıyla, Yunan askerlerine ateş açtı. Bu, İzmir’in ilk kurşunu oldu. Hasan Tahsin, bu eylemiyle, Türk direnişini başlattı.
Hasan Tahsin, ilk kurşunu attıktan sonra, Yunan askerleri tarafından fark edildi. Hasan Tahsin, kaçmaya çalıştı, ancak yakalandı. Yunan askerleri, Hasan Tahsin’i şehit etti.
Türk tarihinde, İzmir’in ilk kurşunu atan kahraman gazeteci olarak anılmaktadır. Hasan Tahsin’in adı, İzmir’de birçok cadde, sokak, park, okul ve anıta verilmiştir. Hasan Tahsin’in anısına, her yıl 15 Mayıs’ta, Kordonboyu’nda törenler düzenlenmektedir. Hasan Tahsin, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinde, önemli bir rol oynamıştır. (Erhan Taylan)
