Acıbadem Eskişehir Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Abdülkadir Oran çocuklarda geniz eti ve bademcik hastalıklarının belirtileri, nedenleri, tanı yöntemleri ve tedavi seçenekleri hakkında anne babalara önemli bilgiler verdi. Geniz eti ve bademciklerin vücudun bağışıklık sisteminin bir parçası olan lenfoid dokular olduğunu ifade eden Dr. Oran çocuklarda enfeksiyonlarla savaşmada önemli bir rol oynasalar da, bu dokuların büyümesi ve sık enfeksiyonlara yol açmasının sağlık sorunlarına neden olabileceğini anlattı.
Tıptaki adıyla “adenoid”, halk arasında geniz eti denilen dokunun burun boşluğunun arkasında yer aldığını ve solunum yoluyla alınan mikroplara karşı ilk savunma hattını oluşturduğunu belirten Dr. Oran, bademcik olarak bilinen “tonsiller”in boğazın her iki yanında bulunduğunu ve ağız yoluyla vücuda giren mikroorganizmaları yakalayarak bağışıklık sistemini aktive ettiğini dile getirdi. Çocukluk döneminde, özellikle 3-10 yaş aralığında, geniz eti ve bademciklerin daha aktif çalıştığını ekleyen Dr. Oran bununla birlikte bazen bu dokuların büyümesi veya kronik enfeksiyonlarının farklı sağlık sorunlarına yol açabileceğini söyledi.
Bu hastalığa neden olan faktörleri sık geçirilen üst solunum yolu enfeksiyonları, alerjik solunum yolu hastalıklarına sahip olmak, genetik yatkınlık ve çocukluk döneminde bağışıklık sisteminin aktif çalışması olarak sıralayan Dr. Oran “Geniz eti büyümesi genellikle ağızdan nefes alma, horlama ve uyku apnesi, sürekli burun tıkanıklığı, konuşmada burundan gelen ses tonu, sık orta kulak enfeksiyonu (otitis media) ile antibiyotik tedavileri ile iyileşmeyen veya sık tekrar eden iltihaplı burun ve/veya geniz akıntısı gibi belirtilerle kendini belli eder. Bademcik hastalıklarının başlıca belirtileri ise boğaz ağrısı ve yutma güçlüğü, ateş, boyunda lenf bezlerinde şişlik, kötü ağız kokusu, tekrarlayan bademcik iltihabı (tonsillit) ve boyutunun artmasına bağlı solunum ve beslenme sorunlarıdır” diye konuştu.
Çocuklarda geniz eti ve bademcik sorunlarına genellikle hasta
şikayetleri (anamnez) ve fizik muayene ile tanı konulduğunu
belirten Dr. Oran tanı sürecinde burun ve boğaz muayenesine ek
olarak endoskopik inceleme, kan testleri ve eğer gerekirse
radyolojik görüntüleme gibi tetkiklerden faydalanıldığını ifade
etti.
Tedavi aşamasında medikal ve cerrahi seçeneklerin yer aldığını
aktaran Dr. Oran “Obstrüktif yani tıkanıklık şikayetleri uzun
süreli olmayan ve yine sık enfeksiyon geçirmeyen hastalarda
antibiyotik, ağrı kesici-ateş düşürücü ilaçlar ve burun spreyleri
kullanılır. Eğer var ise alerjik hastalıkların tedavisi veya
bağışıklık sistemi destekleyici önlemler alınabilir” dedi.
İlaç kullanımının dışında cerrahi operasyona da ihtiyaç
duyulabileceğini hatırlatan Dr. Oran geniz etinin büyümesi ve
uyku apnesine neden olması, antibiyotik tedavilerine dirençli ve
sık tekrar eden enfeksiyon ve yine sık tekrar eden veya
iyileşmeyen orta kulak enfeksiyonuna neden olması durumunda geniz
eti ameliyatı (adenoidektomi) yapıldığını anlattı. Tekrarlayan
bademcik iltihapları, bademciklerde aşırı büyüme ve solunum
problemleri varlığında ise bademcik ameliyatı (tonsillektomi)
uygulanabileceğini; ancak ameliyat kararının, çocuğun genel
sağlık durumu ve yaşam kalitesi değerlendirilerek doktor
tarafından alınacağını sözlerine ekledi.
Dr. Oran bu hastalıklardan korunmak için yapılması gerekenlerin
“Dengeli beslenme ve bağışıklık sistemini destekleyen gıdaların
tüketimi, hijyen kurallarına dikkat edilmesi, sık enfeksiyonların
erken tedavisi ile var ise alerjik hastalıkların tedavisi”
olduğunu vurguladı.
Geniz eti ve bademcik hastalıklarının, çocukluk çağında sık
karşılaşılan problemlerden biri olduğuna dikkat çeken Dr. Oran
“Bu sorunlar erken teşhis ve uygun tedaviyle kolayca kontrol
altına alınabilir. Ancak uzun süre tedavi edilmezse, büyüme
geriliği, damak diş ve yüz anatomisinde bozukluklar, uyku
bozuklukları, öğrenme güçlüğü ve kulakları etkileyerek kronik
kulak iltihabı, işitme kayıpları gibi ciddi sorunlara yol
açabilir. Bu nedenle, ebeveynlerin çocuklarının belirtilerine
dikkat etmesi ve Kulak Burun Boğaz Hastalıkları uzmanı hekime
başvurması büyük önem taşır” diye konuştu.