Folik asit, suda çözünen ve vücutta depolanmayan bir B vitamini türüdür. Folat olarak da bilinen bu vitamin, hücre bölünmesi, DNA ve RNA sentezi, kan hücreleri üretimi, karbonhidrat metabolizması ve sinir sistemi işlevleri gibi birçok hayati süreçte rol oynar. Folik asit eksikliği, anemi, yorgunluk, baş ağrısı, dil iltihabı, saç dökülmesi, unutkanlık, depresyon, kalp hastalıkları ve kanser gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, folik asit ihtiyacının besinler ve takviyeler yoluyla karşılanması gerekmektedir.
Folik asit, yeşil yapraklı sebzeler, baklagiller, tahıllar, yumurta, süt, peynir, karaciğer, balık, et, meyve ve kuruyemiş gibi çok çeşitli besinlerde bulunur. Ancak folik asit, ısı ve ışık etkisiyle kolayca parçalanabilen bir vitamindir. Bu yüzden folik asit içeren besinlerin uzun süre pişirilmemesi, suda haşlanmaması ve pişirilen suyun atılmaması önerilir. Ayrıca folik asit içeren besinlerin taze ve doğal olarak tüketilmesi de önemlidir.
Hamilelik, folik asit ihtiyacının arttığı bir dönemdir. Çünkü folik asit, bebeğin sinir sistemi gelişimi ve omurga kapanması için gereklidir. Folik asit eksikliği, nöral tüp defekti adı verilen ve bebeğin beyin, omurilik ve omurga gelişimini etkileyen bir doğum kusuruna neden olabilir. Nöral tüp defekti, spina bifida, anensefali ve ensefalosel gibi farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Bu durumlar, bebeğin zeka, hareket, duyu, idrar ve bağırsak kontrolü gibi fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir. Hatta bazı durumlarda, bebeğin doğumdan sonra yaşama şansı bile olmayabilir.
Bu nedenle, hamilelik planlayan veya hamile olan kadınların, doktor tavsiyesiyle folik asit takviyesi almaları önerilir. Folik asit takviyesi, hamilelik öncesi ve hamileliğin ilk 12 haftasında alınmalıdır. Çünkü nöral tüp defekti riski, hamileliğin ilk 28 gününde belirlenir. Bu süreçte, anne adayının günlük 400 mikrogram folik asit alması yeterlidir. Ancak bazı durumlarda, örneğin ailede nöral tüp defekti öyküsü olanlarda, diyabetli olanlarda, epilepsi ilacı kullananlarda veya ikiz gebelik söz konusu olanlarda, folik asit dozu arttırılabilir. Bu konuda doktorunuzla görüşmeniz gerekir.
(SAİM TUNÇMAN)
