Cüzzam, cilt, sinir, göz ve solunum yollarını etkileyen, tedavi edilmediğinde sakatlık ve deformasyona neden olan bir enfeksiyon hastalığıdır. Cüzzamın nedeni Mycobacterium leprae adlı bakteridir. Cüzzam, dünyanın en eski hastalıklarından biri olup, tarihte pek çok insanın acı çekmesine sebep olmuştur. Günümüzde ise cüzzam tedavi edilebilir bir hastalık olup, dünya genelinde 180 bin civarında hasta bulunmaktadır. Peki cüzzam nasıl bulaşır? Cüzzamın belirtileri nelerdir? Cüzzam nasıl tedavi edilir? Bu yazımızda cüzzam hakkında merak edilen tüm soruların cevaplarını sizler için derledik.
Cüzzamın bulaşma yolları tam olarak bilinmemektedir. Ancak genel kabul gören görüşe göre cüzzam, enfekte bir kişinin öksürmesi veya hapşırması sonucu havaya saçtığı damlacıklar yoluyla bulaşmaktadır. Bu damlacıklar solunum yoluyla veya cilt üzerinden alındığında cüzzama neden olan bakteriler vücuda girebilir. Ancak cüzzam çok bulaşıcı bir hastalık değildir. Bulaşma için uzun süreli ve yakın temas gerekmektedir. Ayrıca bazı kişilerin bağışıklık sistemi cüzzam bakterisine karşı daha dirençli olabilir. Bu nedenle her temas eden kişi cüzdan hastası olmayabilir.
Cüzzam bulaşmasında bazı risk faktörleri de vardır. Bunlar şunlardır:
Yaş: Çocuklar yetişkinlere göre daha kolay cüzzam hastası olabilirler.
Genetik yatkınlık: Bazı kişilerin genetik yapısı cüzzam bakterisine karşı daha hassas olabilir.
Zayıf bağışıklık sistemi: HIV/AIDS, kanser, organ nakli gibi durumlarda bağışıklık sistemi zayıflayan kişiler cüzzam hastalığına yakalanma riski daha yüksek olabilir.
Armadillo teması: Amerika Birleşik Devletleri’nin güneyinde yaşayan bazı armadillolar (kabuklu hayvanlar) doğal olarak cüzzam bakterisi taşıyabilirler. Bu hayvanlarla temas eden kişilerde cüzzam hastalığı görülebilir.
Cüzzam bulaştığı halde belirti vermeyen kişilere sessiz taşıyıcı denir. Bu kişiler hastalığı başkalarına bulaştırabilirler. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi çok önemlidir.
Cüzzam belirtileri hastalığın türüne ve şiddetine göre değişebilir. Cüzzam iki ana türde sınıflandırılır: Tüberküler (tüberküloz) cüzdan ve lepromatöz (deri) cüzzam. Tüberküler cüzdan daha hafif bir form olup, bağışıklık sistemi güçlü kişilerde görülür. Lepromatöz cüzdan ise daha ağır bir form olup, bağışıklık sistemi zayıf kişilerde görülür. Bu iki tür arasında da çeşitli alt türler bulunmaktadır.
Cüzzamın en sık görülen belirtileri şunlardır:
Cüzzam belirtileri hastalığın ilerlemesiyle daha kötüleşebilir. Bu nedenle hastalığın erken evrede fark edilmesi ve tedavi edilmesi gerekir.
Cüzzam tedavisinde antibiyotikler kullanılır. Antibiyotik tedavisi cüzzam bakterisini öldürerek hastalığın ilerlemesini durdurur. Ancak tedavi süresi uzun olabilir. Genellikle 6 ay ile 2 yıl arasında değişen bir süre boyunca antibiyotik almak gerekir. Tedavi süresince hastaların düzenli olarak doktor kontrolüne gitmesi ve ilaçlarını aksatmaması önemlidir.
Antibiyotik tedavisi cüzzam neden olduğu hasarları geri döndüremez. Bu nedenle hastaların fiziksel ve psikolojik destek alması gerekir. Fizyoterapi, cerrahi müdahale, protez uygulaması gibi yöntemler hastaların yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olabilir.
Cüzzam tedavi edilebilir bir hastalıktır. Erken teşhis ve tedavi ile hastalık tamamen iyileştirilebilir. Ancak tedavi edilmeyen veya geç tedavi edilen vakalarda hastalık ölümcül olabilir. Bu nedenle cüzzam belirtilerini fark eden kişilerin vakit kaybetmeden doktora başvurması hayati önem taşır.
Cüzzam önlemek için şu adımları izleyebilirsiniz:
(Haber Merkezi)
