Afyonkarahisar mutfağının en özel lezzetlerinden biri olan çullama köftesi, hem yapımı kolay hem de oldukça lezzetli bir yemektir. Bu makalede, çullama köftesinin tarifini ve yapılış aşamalarını detaylı bir şekilde ele alacağız.
Çullama köftesini hazırlamak için ihtiyacınız olan malzemeler şunlardır
Köfte Harcının Hazırlanması: İnce bulguru sıcak su ile ıslatın ve dinlenmeye bırakın. Kıymayı geniş bir yoğurma kabına alın. Üzerine rendelenmiş soğan, ince kıyılmış maydanoz, karabiber, kimyon, yenibahar ve tuzu ekleyin. Islatılmış bulguru da ekleyerek iyice yoğurun.
Köftelerin Şekillendirilmesi: Hazırladığınız köfte harcından ceviz büyüklüğünde parçalar kopararak yuvarlayın. Köfteleri bir süre dinlenmeye bırakın.
Sosun Hazırlanması: Bir kasede yumurta, un, yoğurt ve maden suyunu çırparak sosu hazırlayın. Sosun kıvamı çok akışkan olmamalıdır.
Köftelerin Haşlanması: Bir tencerede su kaynatın. Köfteleri kaynar suya atarak birkaç dakika haşlayın ve süzgeçle çıkarın.
Köftelerin Kızartılması: Haşlanmış köfteleri hazırladığınız sosa bulayın ve kızgın yağda önlü arkalı kızartın. Kızaran köfteleri kağıt havlu serili bir tabağa alın.
Çullama köftesini hazırlarken dikkat edilmesi gereken bazı püf noktaları şunlardır.
Çullama köftesi, yüksek protein içeriği ve besleyici özellikleri ile dikkat çeken lezzetli bir yemektir. Besin değerleri açısından oldukça zengindir. 100 gram çullama köftesi, 250 k.kal enerji, 18 gram yağ, 10 gram karbonhidrat ve 15 gram protein içermektedir. Ayrıca, lif oranı 2 gram, sodyum 300 mg, potasyum 400 mg, kalsiyum 50 mg ve demir 3 mg olarak belirlenmiştir. Bu değerler, çullama köftesinin dengeli bir öğün için sağladığı katkıları ve besleyici özelliklerini göstermektedir.
Afyonkarahisar mutfağının önemli bir parçası olan çullama köftesi, yüzyıllardır süregelen bir gelenektir. Özellikle özel günlerde ve misafir ağırlamalarında sıkça tercih edilen bu köfte, bölgenin kültürel mirasının bir parçasıdır. Çullama köftesi, Afyonkarahisar’ın gastronomi turizmine de önemli katkılar sağlamaktadır. Afyonkarahisar mutfağında ince bulgur (düyü) ile hazırlanan sarmaların önemi oldukça büyüktür.
İlk olarak sarma iç malzemesinden artanların değerlendirilmesi amacıyla ortaya çıktığı bilinen çullama köftesi, zamanla bazı ilçelerde lohusa ziyaretlerinin vazgeçilmezleri arasında yer almıştır. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 17 Mart 2021 tarihinde coğrafi işaretle tescillenen köftenin adı, kızartma sırasında oluşan saçaklardan ve harçla kaplanmasından dolayı "çullama" olarak anıldığı bilinmektedir. Ayrıca, üzerinin giydirilmesi (kapatılması) nedeniyle bu ismin verildiği de kaydedilmiştir.
(ERHAN TAYLAN)
