Çin'in Wuhan bölgesinde 2019 yılında ortaya çıkan ve dünya genelinde salgına yol açan Covid-19'da yeni varyant endişesi yaşanıyor. Omicron'un bir alt grubu olduğu belirtilen "XEC" varyantı Avrupa ülkeleri ve Rusya'da görülürken uzmanlar varyant ile etkilerine ilişkin açıklamalarda bulundu. Varyantın Türkiye'de tespit edilip edilmediğine ilişkin açıklama bulunmadığını ifade eden Biruni Üniversite Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü'nden Prof. Dr. Sinem İliaz ile Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzm. Dr. Müberra Hraloğlu, görüldüğü ülkelerden hareketle varyantın hızlı yayıldığını ancak çoğunlukla hafif seyrettiğine dikkat çekti.
"XEC" ve diğer varyantların özelliklerine ilişkin konuşan Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Sinem İliaz, “Etkileri öncekilerle benzer, daha çok üst solunum yolu enfeksiyonu bulguları oluşturuyor. Genellikle zatürreyi çok sık görmüyoruz eskisinde olduğu kadar pandeminin alevli olduğu dönemde hastaların hayat kaybetmelerinin nedeni özellikle zatürreydi. Şu dönemde o kadar sık değil ama hiç olmaz denecek boyut da değil. Bağışıklık sistemi çok zayıf olan kişileri, hassas popülasyonu yine etkileyebilir, zatürre yapabilir ama genel anlamda daha hafif seyirli olduğu söylenebilir. Sonbahar, kış dönemlerinde yine ara ara vakalarımızda artış görüyoruz. Özellikle bazen seyri çok hafif olduğu için her vakaya test yapılmıyor ama covid ile alakalı bir şeyler olabileceğini tahmin ediyoruz. Şu anda bizim açımızdan çok ürkütücü değil ama normal viral enfeksiyon salgını gibi seyrettiğini söyleyebilirim. Her yeni gelen varyant bir öncekinden daha hızlı yayılıyor. Bu varyant çok baskın olabilir, tüm dünyada da görülebilir, bu problem değil. Aile içinde, kapalı ortamlarda özellikle daha sık yayılmasına neden oluyor. Bunu engellemek için de genel önlemler var. El yıkamak, odaların havalandırılması, birazcık daha mesafeye dikkat etmek bunlardan yarar görebiliriz. Aşılar bu varyanta karşı da etkilidir denilebilir sadece süre biraz uzadığı zaman o aşıların etkinliği bir miktar azalıyor. Hasta yoğunluğumuz şu günlerde okulların açılmasıyla beraber artmaya başladı zaten çocuklar ilerleyen günlerde daha da büyük bir oranda taşıyıcı olacaklar. Yaşlısı, ek hastası olan kişilerin küçük çocuklara karşı biraz daha mesafeli olması iyi olabilir çünkü çocuklar bu dönemde çok sık hastalanacaktır. Hasta olan çocukların okula gönderilmemesi, diğer çocukların korunması ve salgının hızlanmaması anlamında da yardımcı olabilir” dedi.
Her yıl belirli dönemlerde üst solunum yolu enfeksiyonlarında artış yaşandığına dikkat çeken Prof. Dr. İliaz, “Aralık ayı gibi yıllık gribin artmasını bekleriz, aşılamayı o yüzden ekim, kasım aylarında öneriyoruz. Bu artacaktır ama eskisi gibi olacağını da tahmin etmiyorum. Sakin olmamızda fayda var, eski günlere dönmeyeceğimizi umuyorum ve bu varyant da değiştikçe, ismi farklılaştıkça yayılma hızı artıyor ama şimdilik öyle gösteriyor ki daha hafif seyreder vaziyette virüs. O yüzden çok tedirgin olmayalım ama hassas popülasyonu da korumaya çalışmakta da fayda var. Özellikle hasta olan kişilerin maske kullanmasını istiyorum, kalabalık ortamlarda bulunulduğunda o ortamların güzelce havalandırılması, insanların dengeli beslenmesi, bol sıvı tüketmesi bu dönemde dikkat edebileceğimiz şeyler. Covid eski zamanlara göre şu anda çok daha hafif seyrediyor eski zamanlara göre bu varyant da hastalığın seyri açısından diğerlerinden çok farklı olmayacak gibi duruyor” şeklinde konuştu.
Yeni varyanta ilişkin konuşan Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzm. Dr. Müberra Hraloğlu, “Yeni konuşulan XEC, şu an 27 ülkede yaygın olan varyant. Omicron varyantının bir alt türü, o da karşımıza benzer şikayetlerle geliyor. Boğaz ağrısı, halsizlik, ateş, kas ağrıları, halsizlik şikayetleriyle karşımıza geliyor. Çok farklı bir durum söz konusu değil. Covid'i diğer üst solunum enfeksiyonlarından ayırt edici bir özellik bile artık yok çünkü günümüzde ağır seyretmiyor. Çoğumuz artık ya aşıyla ya geçirdiğimiz hastalık nedeniyle bağışık olduğumuz için artık diğer üst solunum yolu enfeksiyonlarından çok ayırt edemiyoruz. Bu varyantın biraz daha hızlı yayıldığı söyleniyor. Covid'in aslında artık baskın tipi olacak gibi gözüküyor. Haziran ayında ilk olarak Almanya'da görüldü sonrasında hızlıca 27 ülkede de görüldü. Diğer üst solunum yolu enfeksiyonları gibi seyrediyor, ağır vakalar ancak immünsüpresif hastalarda bu da yaşlı hastalar, kanser, HIV hastaları gibi hastalarda oluyor, kapanma olacağını düşünmüyorum. Hasta olanlar kendilerine ve çevresine dikkat ederlerse birçok hastalığı engellemiş oluruz. Toplu taşımaya binerken maske takarsak, salgılarımızın etrafa yayılmasını engellersek el hijyenine dikkat edersek ve bulunduğumuz ortamın havalandırılmasını da sağlarsak riski düşürmüş oluruz. Şu an için açıklamalar önceki aşıların bu varyanta da etkili olduğu yönünde. Yoğunluk bekliyoruz hatta başladı okulların açılmasıyla birlikte hem çocukların birbirlerini özleyip sıkı temaslar kurması hem de daha kapalı ortamlara girmemiz nedeniyle bu hastalıklar yayılmaya başlayacaktır. Hasta olanların maske takmasının diğer kişilerin de hasta olmasını engelleyeceğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
Son dönemde gündeme gelen maymun çiçeği ile ilgili açıklamalarda bulunan Uzm. Dr. Hraloğlu, “Maymun çiçeği de aslında sıkı temasla bulaşan bir hastalık, cilt lezyonları gelişirse mutlaka hastaneye başvuralım ki erken müdahale edelim ve toplumdan hastamızı erken ayıralım. Diğer üst solunum yolu enfeksiyonları gibi hızlı yayılan bir şey değil. Böyle bir hastayı çevremizden izole edersek yayılımı da engelleriz” şeklinde konuştu.
(İHA)
