Çanakkale, tarihi geçmişi, doğal güzellikleri ve tarımsal üretimiyle Türkiye’nin en özel şehirlerinden biridir. Bölgenin verimli toprakları, kendine özgü iklim koşulları ve geleneksel üretim yöntemleri, birçok yerel ürünün coğrafi işaret tescili almasını sağlamıştır. Çanakkale’nin coğrafi işaretli ürünleri, hem yerel ekonomiye katkı sağlamakta hem de kültürel mirası koruma altına almaktadır. Peki, Çanakkale’nin tescilli ürünleri nelerdir? İşte Çanakkale'nin coğrafi işaretli ürünleri ve özellikleri...
Coğrafi işaretler, belirli bir bölgeye özgü olan, üretimi, özellikleri veya belirli bir şekilde belirli bir bölgeye ait olan ürünlere verilen resmi bir tescil belgesidir. Bu belge sayesinde sahte taklit yapılması önlenirken, programlarda geleneksel yöntemlerle korunarak sürdürülebilir tarım teşvik edilmiş olur. Çanakkale, bu anlamda Türkiye'nin en zengin illerinden biri olarak dikkat çekiyor.
Çanakkale’nin en önemli kültürel değerlerinden biri olan Çanakkale El Halısı, geleneksel dokuma teknikleriyle üretilir. Yün ve doğal boyalar kullanılarak yapılan bu halılar, kendine özgü desenleri ve dayanıklılığıyla bilinir. Hem sanatsal hem de ekonomik açıdan büyük bir değere sahip olan Çanakkale El Halısı, bölgedeki kadınların el emeğiyle üretilmektedir.
Türkiye’nin en ünlü beyaz peynirlerinden biri olan Ezine Peyniri, Çanakkale’nin Ezine ilçesinde üretilir. Keçi, koyun ve inek sütlerinin belirli oranlarda karıştırılmasıyla yapılan bu peynir, yoğun aroması ve kremamsı yapısıyla öne çıkar. En az 6 ay olgunlaştırılarak sofralara ulaşan Ezine Peyniri, kahvaltı sofralarının vazgeçilmez lezzetlerinden biridir.
Bayramiç ilçesinde yetiştirilen ve sadece bu bölgeye özgü olan Bayramiç Beyazı, ince kabuklu, sulu ve aromatik bir nektarin çeşididir. 2019 yılında coğrafi işaret alan bu meyve, hem taze tüketim hem de reçel yapımı için tercih edilmektedir.
Bayramiç Beyazı kadar özel bir meyve olan Bayramiç Elması, ekşi-tatlı dengesi, ince kabuğu ve uzun raf ömrü ile bilinir. Yüksek dağlık bölgelerde yetişen bu elma, bölgenin iklim koşullarına bağlı olarak kendine has bir lezzet profiline sahiptir.
Bozcaada’nın benzersiz iklimi ve toprak yapısı, Çavuş Üzümü’ne eşsiz bir tat kazandırır. Büyük taneleri, ince kabuğu ve tatlı aromasıyla öne çıkan bu üzüm, sofralık olarak tüketildiği gibi şarap üretiminde de kullanılır.
Çanakkale’nin verimli topraklarında yetişen zeytinlerden elde edilen Geyikli Zeytinyağı, düşük asit oranı ve yüksek besin değeri ile dikkat çeker. Geleneksel yöntemlerle sıkılan bu zeytinyağı, yoğun aroması ve uzun raf ömrüyle bölgenin en değerli tarım ürünlerinden biridir.
Çanakkale’nin Yenice ilçesinde yetişen Yenice Kırmızı Biberi, ince kabuğu, yoğun aroması ve yüksek besin değeriyle tanınır. Genellikle kurutularak veya salça yapımında kullanılan bu biber, mutfaklarda geniş bir kullanım alanına sahiptir.
Çanakkale’nin tatlıları arasında özel bir yere sahip olan Bayramiç Tahin Helvası, susamdan elde edilen tahinin özenle işlenmesiyle üretilir. Yoğun kıvamı, hafif yağlı yapısı ve kendine has aromasıyla tatlı severlerin gözdesi olan bu helva, hem enerji kaynağı hem de lezzetli bir atıştırmalık olarak tüketilmektedir.
Çanakkale’nin Bayramiç ilçesinde üretilen bu zeytinyağı, düşük asit oranı ve hafif meyvemsi aromasıyla öne çıkar. Hem sağlık açısından faydaları hem de yemeklerdeki lezzeti artırıcı özelliğiyle sofralarda sıkça yer bulur.
Lapseki ilçesinde yetiştirilen Lapseki Şeftalisi, iri taneleri, ince kabuğu ve yoğun aromasıyla tanınır. Bölgenin iklim ve toprak yapısı, şeftaliye kendine has bir tat kazandırırken, meyve suyu ve reçel yapımında da sıkça kullanılmasını sağlar.
Biga ilçesine özgü olan Peynir Tatlısı, tatlı lor peynirinin özel bir şerbetle buluşturulmasıyla hazırlanır. Kendine has yumuşak dokusu ve hafif tatlı aromasıyla bilinen bu tatlı, özellikle bayramlarda ve özel günlerde tercih edilmektedir.
Biga ilçesinin verimli topraklarında yetişen Biga Pirinci, iri taneli yapısı ve yüksek nişasta oranıyla bilinir. Pilav yapımında mükemmel sonuç veren bu pirinç, Türkiye’nin en kaliteli pirinç çeşitlerinden biri olarak kabul edilmektedir.
Türkiye’nin en ünlü domates türlerinden biri olan Çanakkale Domatesi, ince kabuğu, sulu yapısı ve lezzetiyle tanınır. Özellikle salata ve yemeklerde tercih edilen bu domates, kendine özgü aroması sayesinde sofralarda fark yaratır.
Çanakkale’nin Işıkeli köyüne özgü olan Nohut Kahvesi, kavrulmuş nohutların öğütülmesiyle elde edilir. Geleneksel bir içecek olan bu kahve, hafif aroması ve mideyi yormayan yapısıyla özellikle kahveye alternatif arayanlar için ideal bir tercihtir.
Coğrafi işaretli ürünler, hem üreticiyi korur hem de tüketicilere kaliteli ve güvenilir ürünler sunar. Çanakkale’nin tescilli ürünleri, bölgenin ekonomik kalkınmasına katkı sağlarken, geleneksel üretim yöntemlerinin yaşatılmasını da destekler. Özellikle Ezine Peyniri, Bayramiç Beyazı, Çanakkale Domatesi ve Bozcaada Çavuş Üzümü gibi ürünler, hem Türkiye hem de uluslararası pazarda büyük ilgi görmektedir.
(ESRA GÜLLER)
