Kiralık ve satılık ev fiyatlarındaki fahiş artış, ülke gündemini derinden etkilediği gibi, Çanakkale’de de en çok konuşulan konular arasındaki güncelliğini korumaya devam ediyor. Geçtiğimiz yaz aylarında özellikle kiralık ev fiyatlarında başlayan zamlar bu sene kimi yerde iki- iki buçuk kat olarak kendini gösterdi. Ev sahibi, kiracı ve arsa sahipleri arasındaki denklemi gazetemiz Çanakkale OLAY’a değerlendiren Müteahhitler Birliği Başkanı ve Yıldız İnşaat Sahibi Salih Yıldız, “Arsa fiyatları inanılmaz pahalı. Arsa sahiplerinin verdiği yüzdeler, dar bir alanda arsaların kalması, yeni imar alanlarının şehre entegre şekilde yapılmaması nedeniyle bu fiyatların arttırmasının önüne geçme şansımız yok” dedi. Yıldız, satılık ve kiralık konut fiyatlarında girdi maliyetlerinin etkisinin büyük olduğunu dile getirerek, “Ahlaksız bir fiyat artışı da var. Genel de ikinci el konutlarda çok oluyor. Vergi sistemini, tapu sistemini olgunlaştırmadan bunu engelleyemezsiniz. İyi bir yönetim ve denetlemeyle bu işler çözülebilir” diye belirtti.
“Ev fiyatlarındaki artışta hayatın girdilerinin artması etken oldu”
Başkan Yıldız, Tüm Türkiye’de benzer durumların yaşandığına dikkat çekerek, “Bütün Türkiye hem kiralardan hem de daire fiyatlarından mustarip. İnşaat maliyetleri çok pahalı. Konut kısıtlı” sözlerine yer verdi. Konutların iş yerlerine, okullara uzak yapıldığını dile getiren Yıldız, “Lokaysan olarak yanlış yerlere yapıldığı için talepler öldü. Bunun ötesinde inşaatların, dairlerin, kiraların pahalılığında; aslında hayatın girdilerinin artması etken oldu” diyerek mutfak masraflarından, ısınma ve akaryakıta, faturalardan diğer girdi maliyetlerindeki aşırı artışa vurgu yaptı.
“Bir ihtiyacınız, sorunuz varsa; bize danışın”
Müteahhitler Birliği olarak vatandaşın yanında olduklarını dile getiren Yıldız, “Ev alacaklar, ciddi bir şekilde araştırmalı. Bir ihtiyacınız, sorunu varsa; bize danışın. Bizler yardımcı olalım. Bilgilendirmek için ofisimiz hep açık. Yasalar genelde kiracıları koruyor. Öncelikle sorgulamasını bilen yurttaş olmalıyız. Bu eğitim, özgüven ve anlaşmadan geçer. Sırf kendinizi bir yere kanalize ederseniz, gelişmelerden, haklarınızdan haberiniz olmaz. Ev alırken, herhangi bir olayda, sıkıntıda da danışırsanız, sizi yönlendiririz. Aydınlatırız” dedi.
“Lokasyona göre de fiyatlar değişiyor”
Çanakkale’de konut ve konut arzına dair Başkan Yıldız, “Çanakkale arsa konusunda sıkışmış bir şehir. Butik bir şehir. Şehre karşı da ciddi bir talep var. Arz yok. İyi araziler ve arsalar üretip ucuza çıkartmalısınız. Ucuz arsayı yakaladığımızda biz de vatandaşa ucuz daire satarız. Vatandaş bunu bilirse, müttehittin pahalılığından çok ekonominin ve inşaat girdilerinin ne kadar fahiş olduğunu ve bu nedenle fiyatların arttığını görebilirler. Lokasyona göre de fiyatlar değişiyor. Boğazda yaptığımız inşaatın maliyetiyle dağın başında yaptığımız inşaatın maliyeti aynı. Değişen bir şey yok. Ama birinde arsayı 5 milyona alırken diğerinde 100 bine alıyorsunuz” sözlerine yer verdi.
“Fırsat bu fırsat demek hakkaniyetli bir davranış değil”
Yıldız, “Her şeyin maliyeti artıyor. Ev sahipleri 1 milyonluk evini 3 bine kiraya vermiş ve aldığı kira ile geçimin bir kısmını karşılayabiliyor. Fakat geçimde maliyetler çok ciddi boyutta arttı. Ekmek dahi çok ciddi rakamlarda. Böyle olunca evini kiraya veren ev sahibi de ister istemez kiraları artırıyor. Ama kiracının da sabit geliri var, giderler de alabildiğine ağır. İnşaat maliyetlerinin ve dairlerin fiyatlarının artması, kiracıların ciddi fiyat artışıyla karşı karşıya kalmalarının sebebi de girdiler. İnsanların yaşamlarını etkiliyor” dedi. Kira artışı konusunda her şeyin bir değeri olduğunu hatırlatan Yıldız, “Ahlaki yapısı var. Bunu göz önünde bulundurmak gerekiyor. 3 bin lira kira verilen yere, 6 bin liraya 7 bin lira isteniyor. Fırsat bu fırsat demek hakkaniyetli bir davranış değil. Ev sahiplerinin sorunları var ama kiracıların ne yazık ki sıkıntıları çok daha büyük” diye konuştu..
“Devlet ucuz konut üretmeli, ucuz kiraya vermeli”
Yıldız, Türkiye genelinde konut arzına dair, “Türkiye sıkıntılı bir dönemde. 1 milyon, 1 buçuk milyon civarında boş konut var. Bu konutlar değerlendirilmeli. Çanakkale`de belirli bölgelerde boş konutlar var. Bunlar değerlendirilmeli. Devlet ucuz konut üretmeli. Vatandaşına ucuz kiraya vermeli. Kiraya verdiği dairenin de ileride kiracının olması şeklinde bir düzenleme yapmak zorunda. Aksi taktirde, orta halli, memur, çalışan emekçi kardeşlerimizin ev sahibi olma şansları zor” diye konuştu.
“Artan fiyatlardan dolayı iflas eden müttehitlerle karşılaşıyoruz”
Yeni yapılacak olan bir inşaatın girdi maliyetlerinin de yüksek oranda arttığını kaydeden Yıldız, “1 metreküp beton 1000 lira, kerestenin metreküpü 5-6 bin lira, işçilik, sigorta ve vergilerle birlikte maliyetler karışımıza devasa bir şekilde çıkıyor. Bu da tüketiciyi etkiliyor. Artan fiyatlardan dolayı iflas eden, işini bitiremeyen müttehitlerle karşılaşıyoruz” dedi. Müttehitlerin bir diğer sorunun ise arsa olduğunu ifade eden Yıldız, “Arsa fiyatları inanılmaz pahalı. Arsa sahiplerinin verdiği yüzdeler, dar bir alanda arsaların kalması, yeni imar alanlarının şehre entegre şekilde yapılmaması nedeniyle bu fiyatların arttırmasının önüne geçme şansımız yok” diye konuştu.
“Her geçen gün zam geliyor”
Birlik Başkanı Yıldız, inşaat maliyetlerine ilişkin ayrıca şu sözleri söyledi, “Akaryakıt ve enerji bizi doğrudan ilgilendiriyor. Dolar ciddi boyutlarda. Geçen sene benzini, mazotu 7 liraya alıyorduk. Şimdi 22-23 lira. Nakliyeciye fark vermek zorunda kalıyoruz. Her geçen gün zam geliyor. Temelden gelen bir olay. Doğalgaza gelen bütün zamlar her kesimi etkiliyor. Düşünün, Malatya`dan domatesi 0 liradan alsanız, İstanbul`da 5 liraya satacaksınız. Devlet, bunları belli noktalarda süspanse etmeli. Mesela, otobanlarda, köprülerde gıda nakliyelerinden ücret alınmamalı. Bu tür iş yapan insanlar için benzin ve mazotta ÖTV kaldırılmalı. Böyle olursa bir denge sağlanabilir. Tamamen işi müttehitlere ve daire satanlara yüklersek, sıkıntı olur. Bazı müttehitler işi bırakmak zorunda kaldı. 7 bin liraya çimentoyu anlaşmışken, birden 25-30 bin lira olursa, ne yapacaksınız? Oradan yüzde 10-15 kar elde etmeye düşünürken, yüzde 30-50 içeri giriyor. Sermaye de yetmediği zaman, müttehit yarım bırakıyor. Alıcının da suçu yok, müttehit de bir taraftan haklı. 5 liraya sattığı yer 15 liraya mal oluyor.” Konut fiyatlarında yaşanan artışa dair Yıldız, “Ahlaksız bir fiyat artışı da var. Genel de ikinci el konutlarda çok oluyor. Vergi sistemini, tapu sistemini olgunlaştırmadan bunu engelleyemezsiniz. İyi bir yönetim ve denetlemeyle bu işler çözülebilir” diye ekledi.
“Fırsatçılığa meydan veren ekonomik sistemin oynaklığı”
Türkiye’de yükselen konut fiyatları ve fahiş kira artışlarıyla ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Adalet Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığı yetkilileri kira oranlarındaki düzenleme için bir araya gelmesine ilişkin Müttehitler Birliği Başkanı Yıldız, “Çok başarılı bir şey olacağını düşünmüyorum. İki kişi arasında olan bir anlaşma. Ev sahibi 5 bin liraya kiraya veriyor, kirayı 1500 lira 2 bin 500 lira kira olarak gösteriyor. Aradaki fark, merdiven altı dediğimiz değişik ticaret sistemi de bura da çıkmaya başladı. Anlaşmalar 1 yıllık yapılıyor. Ev sahibi 3 ay sonra zam yaparak kirayı arttırmak isterse; bu ne ahlaki olur, ne de hakkaniyetli olur. Biraz karşısındakini düşünerek empati kurarak hareket etmek; hem toplumda barışı getirir, hem insanların kaynaşmasını sağlar, hem de birbirimize destek olmuş oluruz. Fırsatçılık gerçekten kötü, ahlaksız bir durum. Buna meydan veren ekonomik sistemin oynaklığı ve tutarsızlığı. Ekonomik sistem doğru ve standart olursa, biz 6 ay 1 yıl sonra fiyatların değişmeyeceğini görsek, bu sorunlar karşımıza çıkmayacak” sözlerine yer verdi.