“Anne sütü, yalnızca bebeklerin ihtiyaç duyduğu besin maddelerini
sağlamakla kalmaz, aynı zamanda onların bağışıklık sistemini
güçlendirir, uzun vadeli sağlıklarını destekler ve psikolojik
bağlarını güçlendirir. Bu nedenle, süt üretimini artırmak için
annelerin dikkat etmeleri gereken bazı temel unsurlar vardır”
açıklaması yapan Çakmak Erdem Hastanesi Beslenme ve Diyet uzmanı
Gizem Aydın Amil, annelerin bebeklerinin sağlıklı büyümesi için
en önemli besin kaynağı olan anne sütünü artırmalarına yardımcı
olacak önemli bilgileri paylaştı.
“İçindeki antikorlar, bebeklerin enfeksiyonlara karşı korunmasına
yardımcı olur”
Anne sütü, doğumdan itibaren bebeklerin beslenmesi için en ideal
gıda kaynağıdır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), bebeklerin ilk altı
ay boyunca sadece anne sütüyle beslenmesini önermektedir. Anne
sütü, bebeklerin büyüme ve gelişimi için gerekli olan protein,
yağ, vitamin, mineral ve antikorları içerir. Dyt. Gizem Aydın
Amil, "Anne sütü, bebeklerin ilk aşısıdır. İçindeki antikorlar,
bebeklerin enfeksiyonlara karşı korunmasına yardımcı olur. Anne
sütü ile beslenen bebeklerin tip 1 diyabet, astım, obezite ve ani
bebek ölüm sendromuna yakalanma riski daha düşüktür. Ayrıca, anne
sütünün sağladığı besinler, bebeklerin zihinsel ve fiziksel
gelişimini destekler" dedi.
Sütü artırmanın yolları
Dyt. Gizem Aydın Amil, anne sütünü artırmak için bazı basit ama
etkili yöntemleri şöyle sıraladı:
- Düzenli emzirme: “Bebeğinizi ne kadar sık emzirirseniz, süt
üretiminiz o kadar artar. Emzirme sıklığı, annenin süt üretimini
doğrudan etkiler. Bebeklerin emme refleksi, süt üretimini artıran
doğal bir mekanizmadır. Bebeğinizi her talep ettiğinde emzirmek,
hem süt miktarını hem de kalitesini artırır. Bebeğinizin emmek
istediği her an, onu emzirmek süt üretimini teşvik eder.”
- Sıvı tüketimi: “Anne sütünün yüzde 87’sini oluşturan su
oluşturmaktadır. Yeterli miktarda su içmek, anne sütü üretimini
destekler. Günlük olarak en az 2-3 litre su içmek, anne sütünün
kalitesini ve miktarını artırır. Bunun yanı sıra, sütlü
içecekler, sade maden suyu, şekersiz meyve taneli komposto, taze
meyve suları ve bitki çayları da sıvı alımına katkı sağlar.
Ayrıca, bazı anneler için sıcak bitki çaylarının (özellikle
rezene, anason, papatya, ıhlamur) süt artırıcı etkisi olabilir.”
- Dengeli ve besleyici bir diyet: “Anne sütünün kalitesini
artırmak için beslenme alışkanlıkları göz önünde
bulundurulmalıdır. Zengin bir beslenme, süt üretimini artırır.
Özellikle aşağıdaki besinleri diyetinize dahil etmek faydalı
olabilir:
- Yeşil Yapraklı Sebzeler: Ispanak, semizotu, maydanoz, roka,
pazı gibi sebzeler kalsiyum, demir ve folat açısından zengindir.
Fitoöstrojen olan bu besinler süt üretimini salgılayan
hormonların artmasına katkı sağlar.
- Tam Tahıllar: Yulaf, esmer pirinç gibi tam tahıllar enerji
verir ve süt üretimini destekler.
- Kaliteli Protein Kaynakları: Kırmızı et, tavuk, balık,
yumurta, baklagiller, süt ürünleri, süt üretimini ve anne sütü
kalitesini artıran protein kaynaklarıdır.
- Kuruyemişler ve Tohumlar: Badem, ceviz, fındık, chia tohumu,
susam gibi besinler, kalsiyum ve omega-3 açısından da zengindir.
- Meyveler: Özellikle kuru meyveler, avokado, muz, kivi ve
çilek gibi meyveler; lif, vitamin ve mineral açısından zengin
olup enerji verir.”
Dinlenme ve stres yönetimi
Stres, süt üretimini olumsuz etkileyebilir. Yeni annelerin
yeterince dinlenmeleri ve kendilerine zaman ayırmaları çok
önemlidir. Dyt. Amil, "Stresle başa çıkmak için nefes
egzersizleri, meditasyon ve hafif yürüyüşler faydalı olabilir.
Ayrıca, uyku düzenine dikkat etmek de süt üretimini destekler.
Annelere dinlenme zamanları ayırmaları ve kendilerine dikkat
etmeleri gerektiğini hatırlatıyorum" şeklinde konuştu.
Sütü artırıcı gıdalar
“Bazı gıdaların süt artırıcı etkisi olduğu bilinir. Bu gıdaları
günlük diyetinize eklemek faydalı olabilir” diyen Dyt. Amil
gıdaları şöyle sıraladı:
- Rezene: “Süt üretimini artıran doğal bir bitkidir. Rezene
çayı içmek veya yemeklerde kullanmak etkili olabilir.”
- Esmer pirinç, Tam tahıllı ürünler ve Yulaf: “Lif ve demir
açısından zengin bir gıda olan bu gıdalar, kan basıncını düzenler
ve anneyi sakinleştirir, olası stresini azaltır. Bu sayede süt
üretimini sağlayan oksitosin ve prolaktin hormonlarının tekrar
salgılanmasını sağlayarak süt üretiminin artmasında etkili rol
oynarlar. Aynı zamanda yulaf, sütün kanallarla ilerlemesine
yardımcı olur. Her gün, öğün içerisinde yulaf ezmesi tercih
edilebilir.”
- Biberiye, Fesleğen ve Sarımsak: “Bol miktarda C ve K vitamini
bulundurur. Sütün tadını değiştirmeden süt üretimini artırabilir.
Yemeklerde kullanarak beslenmeye dahil edilebilir.”
- Kimyon: “Gaz alıcı özelliği mevcut ve anne sütünü artırır.”
- Havuç ve havuç suyu: “Fitoöstrojen bir yiyecek olan havuç
içerdiği Beta karoten ve A vitamini içeriği sayesinde anneye
enerji verir ve süt kalitesini artırır.”
- Maden suyu: “Bol miktarda mineral içeren tamamen doğal olan
maden suları, kan basıncını düzenler, vücut dengesini sağlar ve
annenin süt üretiminin artmasına katkıda bulunur.”
- Ceviz, Badem, Fındık ve Tahin: “Omega-3 yağ asitleri ve
kalsiyum açısından zengindir ve anneye enerji verir. Özellikle
her gün bir çorba kaşığı tahin, pekmezle ya da salataya eklenerek
kullanımı annenin süt üretimini ve kalitesini artırır.”
- Yağlı balıklar: “Önemli bir protein kaynağı olan somon,
sardalya, uskumru, hamsi gibi yağlı balıklar, B-12 ve Omega-3
yönünden zengindir. Bebeğin sinir sisteminin gelişmesi için
gerekli olan DHA, somon balığında bol miktarda bulunur. Yalnızca
anne sütünü artırmayan bu bileşenlerin doğum sonrası depresyona
da iyi geldiği düşünülmektedir.”
- Süt ve süt ürünleri: “Süt, yoğurt gibi besinler içeriğindeki
kalsiyum sayesinde annenin süt kalitesini ve besleyiciliğini
artırırlar.”
- Kuru meyveler: “Kayısı, incir ve hurma gibi kuru meyve
tüketimi, vücutta süt üretimini artıran prolaktin hormonunu
artırabilir.”
- Taze beyaz üzüm: “B, C, E vitaminleri, kalsiyum, fosfor,
demir bakımından zengin güçlü bir antioksidandır. Emziren
annelerinin stresini azalttığı, yorgunluğa iyi geldiği ve anne
sütünü artırdığı bilinmektedir.”
- Baklagiller: “Demir içeriği bakımından zengin olan kuru
baklagiller, anne sütü miktarı ile birlikte kalitesini
artırırlar. Ancak zaman zaman gaz problemlerine neden olduğu için
tüketim miktarına dikkat edilmelidir. Gaz sorunu yaşamayanlar
haftada 3-4 kez barbunya, kuru fasulye, nohut gibi kuru
baklagillere öğle ya da akşam öğünlerinde yer verebilir.”
- Kırmızı pancar: “Haşlanarak ya da çiğ tüketilebilen kırmızı
pancar kan temizleyici özelliktedir. Anne sütünün kalitesini
artırır.”
Ekstra ipuçları
- Sütün Saklanması: “Sağılmış sütü, oda sıcaklığında 4 saat,
buzdolabında 3-5 gün, derin dondurucuda ise 6 ay boyunca güvenle
saklayabilirsiniz. Anne sütünü saklarken steril cam veya hava
geçirmeyen ve BPA içermeyen plastik kaplar kullanılmalıdır.
Ayrıca, sütü saklarken her kapta tarih ve saat yazmak da faydalı
olacaktır.”
- Anne Sütünü Çözme İşlemi: “Derin dondurucudan çıkan sütü
buzdolabında ya da soğuk su altında çözebilirsiniz. Asla
mikrodalga fırında çözmemelisiniz, çünkü bu sütü eşit şekilde
ısıtmayabilir ve besin değerini azaltabilir.”
- Emzirme Pozisyonları: “Bebeğinizi emzirirken rahat
pozisyonlar almak, emzirme sürecini kolaylaştırır ve daha etkili
süt akışını destekler. Emzirme sırasında rahat hissetmek, stres
düzeyini azaltır.”
- Sosyal Destek: “Aile ve arkadaşlardan destek almak, annelerin
kendilerini daha güvende hissetmelerine yardımcı olabilir. Aile
ve arkadaşlarından aldığı pozitif davranışlar annenin stresini
azaltır. Bu davranışlar annenin süt üretimini artırır. Annelerin
deneyimlerini paylaşmaları, psikolojik olarak faydalı olabilir.”
- Sıklıkla Kilo Kontrolü: “Emzirme sırasında kilo kaybı doğal
olsa da, aşırı kilo kaybından kaçınmak önemlidir. Dengeli bir
diyet ve yeterli kalori alımı sağlamak, süt üretimi için kritik
bir faktördür. Bu dönemde kalorisi düşük şok diyetler kesinlikle
uygulanmamalıdır. Ancak, anne sütünü artırdığı bilinen tüm
yiyeceklerin aşırı tüketiminden kaçınılması da önerilmektedir.”
Son olarak anne sütü, bebekler için hayati bir besin kaynağıdır
ve bu sürecin desteklenmesi için annelerin beslenme
alışkanlıklarına dikkat etmeleri gerekmektedir. Dyt. Gizem Aydın
Amil son olarak "Anne sütünün artırılması için bu önerilerin yanı
sıra, annelerin kendilerini iyi hissetmeleri de büyük önem
taşıyor. İhtiyaç duyduklarında destek almaktan çekinmemelidirler"
açıklaması yaptı.
(İHA)
