9 Eylül, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinin en parlak sayfalarından birini oluşturuyor. 9 Eylül 1922’de, Mustafa Kemal Atatürk önderliğindeki Türk ordusu, Yunan işgaline son vererek İzmir’e girdi ve şehri kurtardı. Bu olay, Kurtuluş Savaşı’nın sona ermesinin ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun habercisi oldu.
9 Eylül’ün temelleri, 26 Ağustos 1922’de başlayan Büyük Taarruz ile atıldı. Türk ordusu, Yunan ordusunu Dumlupınar’da bozguna uğrattı ve onları Akdeniz’e doğru sürdü. Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, ordulara tarihi emrini verdi: "Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri!"
Türk ordusu, hızla ilerleyerek Uşak, Denizli, Nazilli, Aydın ve Manisa’yı kurtardı. Yunan ordusu ise kaçış yolunu bulamadı ve büyük kayıplar verdi. Yunanistan’ın Küçük Asya Ordusu Başkomutanı General Nikolaos Trikupis, Afyonlu Ahmet Çavuş tarafından esir alındı.
9 Eylül sabahı, Türk süvari birlikleri İzmir’e ulaştı. Kadifekale’ye ilk giren birliklerden Teğmen Celil Bey, Teğmen Besim Bey ve Binbaşı Ali Reşat Bey, burçlara Türk bayrağını dikti. Ardından Hükümet Konağı’na giren Yüzbaşı Şerafettin Bey, göğsüne isabet eden mermilere rağmen balkona Türk bayrağını astı. İzmir’e giren diğer birlikler de Sarıkışla, Karşıyaka ve Paket Postanesi’nde bayrak çekti. Böylece İzmir’in kurtuluşu ilan edildi.
İzmir’e giren süvari birliklerine halk büyük sevgi gösterilerinde bulundu. Şehirde büyük bir coşku yaşandı. Mustafa Kemal Paşa ise Belkahve’den Kadifekale’de dalgalanan Türk bayrağını seyretti. Daha sonra şehre girerek halkın ve askerlerin sevgisine mazhar oldu.
9 Eylül zaferi, Kurtuluş Savaşı’nın sonucunu belirledi. Yunan ordusu tamamen Anadolu’dan çıkartıldı. Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalandı. Lozan Barış Antlaşması ile Türkiye’nin bağımsızlığı tanındı. Türkiye Cumhuriyeti kuruldu.
9 Eylül aynı zamanda İzmir’in yeniden doğuşu oldu. Şehirdeki yıkım ve yangınlar sona erdi. Şehrin imarı için çalışmalar başlatıldı. İzmir, kültür, sanat, ticaret ve turizm alanlarında gelişti.
9 Eylül bugün hala İzmir’in en büyük bayramı olarak kutlanmaktadır. Şehirde çeşitli etkinlikler, gösteriler, yürüyüşler ve konserler düzenlenmektedir. İzmir halkı, 9 Eylül’ü unutmadan ve unutturmadan yaşatmaktadır.(Saim Tunçman)
