2024 yılında vergi, ceza ve harçlara uygulanacak zam oranı merak ediliyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı vergi, harç ve cezalara uygulanmak üzere 2023 yılına ilişkin yeniden değerleme oranına esas olan veriyi açıkladı. Buna göre önümüzdeki yıl; vergi, ceza ve harçlara yüzde 58,46 oranında zam gelecek. Bu zam oranı, birçok vergi, ceza ve harcın belirlenmesinde kullanılacak. İşte 2024’te vergi, ceza ve harçlara yapılacak zamla ilgili tüm detaylar…
Vergi, ceza ve harçlara yapılacak zam oranı, Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298’inci maddesine göre her yılın başında, ‘yeniden değerleme oranı’ kadar artırılıyor. Yeniden değerleme oranı ise, her yıl ekim ayı sonu itibarıyla yurtiçi üretici fiyat endeksinin (Yİ-ÜFE) son on iki aylık ortalamasında bir önceki on iki aylık dönemin ortalamasına göre meydana gelen artış olarak hesaplanıyor. Bu yıl ekim ayında Yİ-ÜFE yüzde 58,46 arttığı için, 2024 yılında vergi, ceza ve harçlara da aynı oranda zam yapılacak.
2024 yılında vergi, ceza ve harçlara yapılacak zam, birçok yükümlülüğü etkileyecek. İşte zamlanacak vergi, ceza ve harçlardan bazıları:
Emlak vergisi, taşınmaz malların değerine göre hesaplanan bir vergidir. Emlak vergisi değeri, taşınmaz malların arsa ve arazi metrekare birim değerleri ile bina metrekare birim inşaat maliyetlerinin çarpımı ile bulunur. Bu değerler, her yıl yeniden değerleme oranında artırılır. Buna göre, 2024 yılında emlak vergisi değerleri, yüzde 58,46 oranında artacak. Örneğin, 2023 yılında 100 bin lira değerinde bir taşınmaz malın emlak vergisi değeri, 2024 yılında 158 bin 460 lira olacak.
Çevre Temizlik Vergisi: Çevre temizlik vergisi, belediyeler tarafından tahsil edilen bir vergidir. Çevre temizlik vergisi, mesken, işyeri, arsa ve arazi gibi taşınmaz malların sahiplerinden veya kullananlarından alınır. Çevre temizlik vergisi tutarları, her yıl yeniden değerleme oranında artırılır. Buna göre, 2024 yılında çevre temizlik vergisi tutarları, yüzde 58,46 oranında artacak. Örneğin, 2023 yılında bir mesken için yıllık 120 lira olan çevre temizlik vergisi, 2024 yılında 190 lira olacak.
Motorlu taşıtlar vergisi, motorlu taşıtların sahiplerinden veya kullananlarından alınan bir vergidir. Motorlu taşıtlar vergisi, taşıtların yaş, motor silindir hacmi ve azami toplam ağırlık gibi özelliklerine göre belirlenen tutarlara göre hesaplanır. Motorlu taşıtlar vergisi tutarları, her yıl yeniden değerleme oranında artırılır. Buna göre, 2024 yılında motorlu taşıtlar vergisi tutarları, yüzde 58,46 oranında artacak. Örneğin, 2023 yılında 1300 cc ve altı bir otomobil için yıllık 1038 lira olan motorlu taşıtlar vergisi, 2024 yılında 1645 lira olacak.
Gelir vergisi, gerçek kişilerin elde ettikleri gelirler üzerinden alınan bir vergidir. Gelir vergisi, gelirin türüne göre belirlenen tarife oranlarına göre hesaplanır. Gelir vergisi tarifesi, her yıl yeniden değerleme oranında artırılır. Buna göre, 2024 yılında gelir vergisi tarifesi, yüzde 58,46 oranında artacak. Örneğin, 2023 yılında yıllık geliri 22 bin lira ile 49 bin lira arasında olan bir kişi için gelir vergisi oranı yüzde 15 iken, 2024 yılında bu oran yüzde 23,77 olacak.
Veraset ve intikal vergisi, miras yoluyla veya bağışlama yoluyla elde edilen mal ve haklar üzerinden alınan bir vergidir. Veraset ve intikal vergisi, mal ve hakların değerine ve mirasçı veya bağışlananın yakınlık derecesine göre belirlenen tarife oranlarına göre hesaplanır. Veraset ve intikal vergisi tarifesi, her yıl yeniden değerleme oranında artırılır. Buna göre, 2024 yılında veraset ve intikal vergisi tarifesi, yüzde 58,46 oranında artacak. Örneğin, 2023 yılında birinci derece mirasçılar için 300 bin lira olan istisna tutarı, 2024 yılında 475 bin 380 lira olacak.
Damga vergisi, kağıt üzerindeki belgelerin mali değerine göre alınan bir vergidir. Damga vergisi, belgelerin cinsine göre belirlenen maktu veya nispi oranlara göre hesaplanır. Damga vergisi oranları, her yıl yeniden değerleme oranında artırılır. Buna göre, 2024 yılında damga vergisi oranları, yüzde 58,46 oranında artacak. Örneğin, 2023 yılında bir kira sözleşmesi için binde 1,89 olan damga vergisi oranı, 2024 yılında binde 2,99 olacak.
Özel iletişim vergisi, telefon, internet, kablo TV gibi iletişim hizmetlerinden alınan bir vergidir. Özel iletişim vergisi, hizmetin türüne göre belirlenen oranlara göre hesaplanır. Özel iletişim vergisi oranları, her yıl yeniden değerleme oranında artırılır. Buna göre, 2024 yılında özel iletişim vergisi oranları, yüzde 58,46 oranında artacak. Örneğin, 2023 yılında sabit telefon hizmeti için yüzde 15 olan özel iletişim vergisi oranı, 2024 yılında yüzde 23,77 olacak.
Trafik cezaları, Karayolları Trafik Kanunu’na göre belirlenen idari para cezalarıdır. Trafik cezaları, kural ihlallerinin cinsine ve ağırlığına göre değişen tutarlara göre hesaplanır. Trafik cezaları tutarları, her yıl yeniden değerleme oranında artırılır. Buna göre, 2024 yılında trafik cezaları tutarları, yüzde 58,46 oranında artacak. Örneğin, 2023 yılında kırmızı ışıkta geçmekten 288 lira olan trafik cezası, 2024 yılında 456 lira olacak.
Pasaport harcı, pasaport almak için ödenen bir harçtır. Pasaport harcı, pasaportun süresine ve türüne göre değişen tutarlara göre hesaplanır. Pasaport harcı tutarları, her yıl yeniden değerleme oranında artırılır. Buna göre, 2024 yılında pasaport harcı tutarları, yüzde 58,46 oranında artacak. Örneğin, 2023 yılında 6 aylık normal pasaport harcı 132 lira iken, 2024 yılında 209 lira olacak.
Noter harcı, noterlerde yapılan işlemler için ödenen bir harçtır. Noter harcı, işlemin cinsine ve değerine göre değişen tutarlara göre hesaplanır. Noter harcı tutarları, her yıl yeniden değerleme oranında artırılır. Buna göre, 2024 yılında noter harcı tutarları, yüzde 58,46 oranında artacak. Örneğin, 2023 yılında 10 bin lira değerinde bir araç satışı için 250 lira olan noter harcı, 2024 yılında 396 lira olacak. (Şerife Turhanlı)
