Muhtarlık seçimleri, Türkiye’nin en küçük yerel yönetim birimi olan muhtarlıkların belirlenmesi için yapılacak olan önemli bir seçimdir. Muhtarlar, köy ve mahallelerde vatandaşların sesi olmak, sorunlarına çözüm aramak ve devlet ile bağlantı kurmak için görev yaparlar. Peki, muhtarlık seçimleri ne zaman yapılacak? Muhtarların görev ve yetkileri nelerdir? Muhtarlık seçimleri ile ilgili son gelişmeler nelerdir? İşte, muhtarlık seçimleri ile ilgili merak edilenler…
Muhtarlık seçimleri, her beş yılda bir düzenlenen yerel seçimlerle birlikte yapılıyor. Yerel seçimlerde belediye başkanı, büyükşehir belediye başkanı, belediye meclisi üyesi, il genel meclisi üyeleri, muhtarlar ve ihtiyar heyetleri belirleniyor.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Ahmet Yener, 29 Eylül 2023 tarihinde yaptığı açıklamada, yerel seçim takviminin 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren başlayacağını söyledi1. Buna göre; yerel seçimler yani belediye ve muhtarlık seçimleri 31 Mart 2024 Pazar günü yapılacak.
Muhtarlık seçimi, köy ve mahalle sakinlerinin katılımıyla gerçekleştirilen bir oylama sürecidir. Muhtar adayları, seçime katılmak istedikleri köy veya mahallede en az altı ay ikamet etmek zorundadır. Adaylar, seçime katılacak olan köy veya mahalle sakinlerinin en az yüzde onunun imzasını alarak YSK’ya başvururlar.
Muhtarlık seçimi, tek dereceli ve gizli oyla yapılır. Seçmenler, kendilerine verilen oy pusulasında tercih ettikleri adayın isminin yanındaki boşluğa mühür basarlar. Oylama sonucunda en çok oyu alan aday muhtar olur. Eğer birinci olan adayın oyu geçerli oyların yüzde 50’sinden fazla ise, ikinci olan aday ihtiyar heyeti üyesi olur. Eğer birinci olan adayın oyu geçerli oyların yüzde 50’sinden az ise, ikinci tur oylama yapılır. İkinci turda en çok oyu alan aday muhtar, diğer aday ihtiyar heyeti üyesi olur.
Muhtarlar, köy ve mahallelerin en küçük idari birimi olan muhtarlıkları yönetirler. Muhtarların görev ve yetkileri şunlardır:
Köy veya mahallenin nüfus kaydını tutmak, nüfus cüzdanı vermek, adres bildirimini almak ve nüfus hareketlerini ilgili kurumlara bildirmek.
Köy veya mahallenin ihtiyaçlarını belirlemek, planlamak ve uygulamak için ilgili kurumlarla işbirliği yapmak.
Köy veya mahallenin güvenliğini sağlamak için jandarma veya polisle işbirliği yapmak.
Köy veya mahallenin vergi mükelleflerinin listesini tutmak ve vergi tahsilatına yardımcı olmak.
Köy veya mahallenin imar, çevre, sağlık, eğitim, kültür, spor ve sosyal hizmetlerle ilgili konularda ilgili kurumlarla işbirliği yapmak.
Köy veya mahallede yaşayan vatandaşların sorunlarını dinlemek, çözüm bulmak veya ilgili kurumlara yönlendirmek.
Köy veya mahallede yaşayan vatandaşların hak ve menfaatlerini korumak ve savunmak.
Muhtarlar, görevlerini yerine getirirken, ilgili kanun, tüzük, yönetmelik ve genelgelere uygun hareket ederler. Muhtarlar, görevlerini yerine getirirken, belediye başkanı ve valiye karşı sorumludurlar.
(Erhan Taylan)
